Η τέχνη των χρεοκοπημένων

Γράφει ο Δημήτρης Χαδόλιας,

Το περασμένο Σάββατο συγγενείς από το εξωτερικό αποφάσισαν να παρακολουθήσουμε μια κωμωδία στο θέατρο.

Επρόκειτο για ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα παράστασης η οποία απαρτίζεται από τηλεοπτικά ινδάλματα των σειρών των εννιά.

Πριν οι θύρες ανοίξουν μέγα πλήθος ανέμενε στο καφέ του θεάτρου όσο και στην ουρά πριν την είσοδο. Την ίδια στιγμή στο ακριβώς διπλανό θέατρο κάποιες λίγες παρέες θεατρόφιλων ανέμεναν την έναρξη μιας παράστασης-θεατρικής μεταφοράς ενός αριστουργήματος της παγκοσμίου λογοτεχνίας. Στο δημοφιλές όμως «λαϊκό» θέαμα επικρατούσε αναβρασμός, οι ταξιθέτες τοποθετούσαν το κοινό στη θέση του, δείχνοντας αγχωμένοι σχετικά με το αν έχουν έρθει τα γκρουπ των προκρατήσεων που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν σχολεία. Αυτή άλλωστε ήταν η παράσταση που το σχολείο που μάχεται την αριστεία, που ακρωτηριάζει τη διδακτέα ύλη είχε αποφασίσει πως είναι η κατάλληλη για μια τέτοιου χαρακτήρα «εκπαιδευτική» εκδρομή.

Όταν πια η αυλαία άνοιξε πολιτισμός άρχιζε να ξεχειλίζει από τη σκηνή και να παρέχεται αφειδώς στο φιλοθεάμον κοινό.

Το στοιχειώδες σενάριο ήταν σχετικό με την τυχαία συνεύρεση δύο ζευγαριών σε ένα σπίτι.

Μια και επρόκειτο για παράνομη συνεύρεση ήταν σκόπιμο οι μεν να μη δουν τους δε. Συνεπώς κόσμος μπαινόβγαινε στη σκηνή, κρυβόταν κάτω από τραπέζια και καναπέδες, πόρτες και παράθυρα ανοιγόκλειναν, προσωπικά αντικείμενα μπερδευόταν.

Η όποια προσπάθεια να βγει γέλιο βασιζόταν στη χρήση υβριστικών φράσεων και χειρονομιών. Έτσι σχεδόν η κάθε αποστροφή λόγου κατέληγε σε ελαφρά συγκεκαλυμένες ύβρεις.

Η κάθε κίνηση, ο τρόπος που μετρούσαν χρήματα κρυφά κάτω από ένα σεντόνι, ο τρόπος που μια καθαρίστρια καθάριζε, ακόμη και το ίδιο το περπάτημα παρέπεμπαν στη σεξουαλικότητα με χυδαίο τρόπο. Την ίδια στιγμή όμως το κοινό παραληρούσε, παντού πρόσωπα κόκκινα κι εξαντλημένα από τα βροντερά γέλια, άναρθες κραυγές που ζητούσαν περισσότερη ευτέλεια ή συμπλήρωναν τις μισές ύβρεις που ακούγονταν από το σανίδι.

Κάπου προς τα πίσω ακουγόταν και το πνιχτό γέλιο ενός…οκτάχρονου. Αν τέτοια είναι η τέχνη που το κοινό ζητά, αν αυτά τα ερεθίσματα το τέρπουν σε ποια συλλογική ανάκαμψη ελπίζουμε;

Χρέος όσων θέλουν να βοηθήσουν τον τόπο να πάει μπροστά δεν είναι απλά η δέσμευση για μια μελλοντική χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Άλλωστε μετά την κατάρρευση της παρούσας κυβέρνησης είναι απλά θέμα χρόνου η εξεύρεση ενός νέου οχήματος έδρασης της ευτέλειας και του λαϊκισμού που θα επανακτήσει την εξουσία βασιζόμενο σε κυρήγματα μίσους, καταγγελίες προδοτών και άκρατη παροχολογία. Ίσως μάλιστα η απήχησή του είναι τέτοια που του επιβάλλει να διαλύσει εμβόλιμα τη βουλή στην επόμενη εκλογή προέδρου της δημοκρατίας.

Είναι λοιπόν χρέος της συντηρητικής παράταξης να μην περιορίζεται στα μικρά αλλά να δείχνει τον άλλο δρόμο. Να παρεμβαίνει σε θέματα άποψης για τη ζωή, να δείχνει τον σωστό δρόμο στον πολιτισμό και την τέχνη, να προβάλλει ζωηρά την άποψή της γύρω από ζητήματα αποτίμησης της ιστορίας, να διαμορφώνει ρεύματα ιδεών.

Σε αυτόν τον τομέα είναι που καθίσταται πολύτιμη η συμβολή του αντιπροέδρου της. Ενός αντιπροέδρου που παρείσφρησε συνειρμικά στο κείμενο μιας και το όνομά του αναφέρθηκε στην παράσταση που μόνο καταχρηστικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως θεατρική.

Πιο συγκεκριμένα, κάποια στιγμή μια κυρία στη σκηνή ανέφερε αντί του «παρ΄όλα αυτά» την έκφραση «πάρα ταύτα». Πάρε αυτά κατάλαβε δήθεν ο άλλος ηθοποιός και σήκωσε έναν πάκο χαρτόκουτα. Και η προλαλήσασα επανήλθε λέγοντας «Δεν με καταλαβαίνεις, δεν βλέπεις λίγο…Αδωνι;»