Οι τέσσερις… Ελλάδες
Γράφει ο Γιάννης Τσαπορύνης
Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουμε ζήσει τόσα πολλά, που μοιάζει σαν να έχουν περάσει αιώνες. Από την παγκόσμια αποθέωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο παγκόσμιο παράδειγμα προς αποφυγή της χρεοκοπίας, στο παρ’ ολίγον Grexit και την επιστροφή στην κανονικότητα.
Η Ελλάδα του 2004 δεν είχε σχέση με την Ελλάδα του 2009. Και η Ελλάδα του 2015 δεν έχει σχέση με την Ελλάδα του 2023.
ΤΟ 2004 η χώρα βίωνε την απόλυτη ανεμελιά. Η «λιτότητα» είχε καταργηθεί από το λεξιλόγιο του κράτους και των πολιτών. Κυκλοφορούσε χρήμα, πολύ χρήμα. Και όποιος δεν είχε δικό του χρήμα, έβρισκε άφθονο από τις τράπεζες, που παρακαλούσαν να δανείσουν. Τα σκυλιά δένονταν με λουκάνικα. Και αυτό που λένε και στα χωριά μας «sky is the limit» (ταβάνι μας ο ουρανός) ήταν το μότο της Ελλάδας και των Ελλήνων.
ΜΟΝΟ που το πάρτι τελείωσε. Και ο ουρανός μάς έπεσε στο κεφάλι, που έλεγε και ο Αστερίξ. Η χρεοκοπία ήταν νομοτελειακή. Η νοοτροπία υπερδανεισμού που είχε ξεκινήσει στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και κορυφώθηκε τη δεκαετία του 2000 ήταν αδύνατο να αλλάξει. Οι κυβερνήσεις δεν προσπάθησαν ούτε καν να προειδοποιήσουν τους πολίτες για τον τοίχο στον οποίο τρέχαμε να πέσουμε με τσίτα τα γκάζια. Πολύ περισσότερο δεν πήραν κάποιο μέτρο, έστω για τα προσχήματα, για να καθησυχάσουν τις διεθνείς αγορές.
Η παγκόσμια κρίση του 2008 γκρέμισε την ελληνική οικονομία. Στην αρχή μάθαμε το ΔΝΤ, τα spreads και όλους τους όρους της δημοσιονομικής πολιτικής. Στη συνέχεια, όμως, ήρθαν τα χειρότερα. Τρία Μνημόνια. Από εκεί που ήμασταν κοντά στο ταβάνι, χάσαμε και το πάτωμα. Λιτότητα, υπερφορολόγηση και άνευ προηγουμένου περικοπές εισοδημάτων. Η αποθέωση του λαϊκισμού. Η άνοδος της Χρυσής Αυγής. Ο τσιπρο-βαρουφακισμός και η παράλογη διαπραγμάτευση που έκλεισε τις τράπεζες. Το ψευδο-δημοψήφισμα. Μία ανάσα από την έξοδο από την ευρωζώνη. Η κωλοτούμπα και νέα επώδυνα μέτρα.
ΑΠΟ το 2019 έως σήμερα, παρά τις τουρκικές προκλήσεις, την πανδημία, την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία, την παγκόσμια κρίση ενέργειας και ακρίβειας, η κυβέρνηση κατάφερε να στηρίξει όσο περισσότερο μπορούσε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η Ελλάδα έχει αλλάξει. Εγινε μοντέλο οικονομικής ανάταξης. Η χώρα έχει μπει σε αναπτυξιακή τροχιά. Υλοποιούνται μεταρρυθμίσεις που δεν είχαν γίνει για δεκαετίες. Το κράτος γίνεται ψηφιακό. Οι δυσκολίες είναι πολλές για τους πολίτες. Σιγά σιγά, όμως, αυξάνονται μισθοί και συντάξεις. Θαύματα δεν γίνονται. Αλλά υπάρχει και πάλι ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.