Πρωτογενές πλεόνασμα… άγνοιας

Γράφει ο Μιχάλης Μιχαηλίδης, Νομικός – Χρηματιστής

Aρκτικόλεξα του “τρόμου”. Κυρίως ξενόγλωσσα, γλίστρησαν μέσα στη ζωή μας  αγκαλιά με  την κρίση. ΙΜF στην αρχή και εδώ που τα λέμε του αξίζει η πρωτοκαθεδρία και ακολούθησαν τα υπόλοιπα: cds – ecb- npl’s -cac(  collective action clause )-psi-osi-esm και τρέχει τώρα που το θέλουμε σαν το χώμα τη βροχή το QE, μήπως μας δώσει ο Super Mario  3-4 δισ  και πάρουν μια μικρή ανάσα τα assets μας  και βγούμε μια μέρα προστατευμένοι και αποκαμωμένοι στις αγορές.

Τα πρώτα χρόνια ξεκίνησαν με λαϊκές συνελεύσεις στις πλατείες, “ειδήμονες” που μιλούσαν αραδιασμένοι σε ένα πάγκο για το όνειδος του χρέους, το επονομαζόμενο και επονείδιστο και για να γίνει και μεγαλοπρεπές το λέγαμε και απεχθές (odious), μερικοί δε το έλεγαν και επαχθές, που κάθε χρέος είναι, δηλαδή αφόρητο σαν τις 100 δόσεις ας πούμε.

Αργότερα, κάποιους απ αυτούς τους κάναμε υπουργούς total black ντυμένους που θα τους κανόνιζαν τους Ευρωπαίους, αυτό το χολερικό ανθρωπάκι τον Σόιμπλε και τον Ολλανδό κατσαρομάλλη, μέχρι που στο τέλος κάναμε εκείνο το περίφημο δημοψήφισμα, ο λαός αποφασίζει. Αμεσοδημοκρατία.

Άλλωστε είχαμε μάθει καλά τους όρους πια και τα αρκτικόλεξα, γι αυτό και μας ρώτησαν αν θέλουμε “reforms for the completion of the current program and beyond ” και επίσης αν δεχόμαστε το άλλο το έγγραφο “preliminary debt sustainability analysis”.

Kαι είπαμε το περήφανο ΟΧΙ και γλυτώσαμε εκείνο το αποτρόπαιο mail Χαρδούβελη και βγήκαν οι καλλίπυγες νεαρές στο Σύνταγμα χορεύοντας και γλεντώντας τη νίκη, αλλα εμείς οι κακότροποι τις βαφτίσαμε “μπουτούδες”.

Πάσχουμε από χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό. Έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα…άγνοιας.

Η υπερχρέωση της χώρας, οδηγεί τους πολίτες στην λήψη πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων και στην ανάληψη ευθυνών μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο και συχνά δυσνόητο περιβάλλον. Αυτό, δεν αφορά μόνο εκείνους που διαθέτουν χαμηλό εισόδημα ή άτομα χαμηλού εκπαιδευτικού επιπέδου αλλα και άτομα που λόγω ελλιπούς ενημέρωσης και ασύμμετρης πληροφόρησης αδυνατούν να διαχειριστούν τα περιουσιακά τους στοιχεία έχοντας κάποιο στοιχειώδη προϋπολογισμό ή ακόμα και κάποιο χρηματοοικονομικό μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

Βάσει των δεδομένων αυτών,  ο πολίτης καθίσταται έρμαιο δημαγωγών πολιτικών, ελαχιστοποιεί  την ορθολογική σκέψη και αποκτά αγελαία συμπεριφορά με αποτέλεσμα  μια”εύκολη” ψήφο  που οδηγεί στην φαντασιακή κατάργηση ενός συγκεκριμένου πακέτου μέτρων χωρίς να σκέφτεται με τι αυτό θα αναπληρωθεί.

Υπάρχουν συγκεκριμένες έρευνες που τρέχουν κατά διαστήματα, οι οποίες αφορούν όλο το φάσμα του οικονομικού εγγραμματισμού και στις οποίες αποτυπώνεται η αδυναμία μεγάλου μέρους του πληθυσμού να κατανοήσει βασικές χρηματοοικονομικές αρχές όπως πχ ο απλός τόκος των καταθέσεων του ή τα οφέλη που προκύπτουν  από τον ανατοκισμό τους.

Ακόμα, μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων αδυνατεί να αντιληφθεί την ανάληψη κινδύνου, να καταλάβει δηλαδή τη σχέση μεταξύ της υψηλότερης απόδοσης μίας επένδυσης με τον υψηλότερο κίνδυνο που αυτή ενσωματώνει.

Κατ αυτόν τον τρόπο διευρύνεται η κοινωνική ανισότητα ,καθώς μεταφέρεται παραγόμενος πλούτος σε προνομιακές ομάδες πληθυσμού, αποτέλεσμα και ενός συμπεριφορικού σφάλματος που οι έρευνες επισημαίνουν και που είναι η υπερβολική αυτοπεποίθηση ( overconfidence) που εμφανίζεται περισσότερο στους άνδρες παρά στις γυναίκες.

Σύμφωνα με τον δρα Philip, επιστημονικό υπεύθυνο του κέντρου «Banking, Risk and Intermediation» ένα επιτυχημένο παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει η Ινδία. Σε δύο χιλιάδες σχολεία στην Ινδία «τρέχει» ένα πιλοτικό πρόγραμμα κατά τη διάρκεια του οποίου οι μαθητές παρακολουθούν κάποια μαθήματα και λαμβάνουν πιστοποίηση από την Κεντρική Τράπεζα. «Αυτό αποτελεί κίνητρο για τους μαθητές», σημείωσε, «για να εμπλουτίσουν το βιογραφικό τους».

Ως εκ τούτου δεν μένει παρά να στρέψουμε την προσοχή μας στην  χρηματοοικονομική εκπαίδευση , θέμα που έχει ήδη απασχολήσει τα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και να προωθήσουμε προγράμματα οικονομικού αλφαβητισμού που θα ενδυναμώσουν περισσότερο τις ευάλωτες ομάδες, με σκοπό την ένταξη τους σε ισότιμη βάση στη λήψη πολιτικών και χρηματοοικονομικών αποφάσεων.

Γιατί όπως έλεγε ο Θουκυδίδης ( που επιχειρούμε να …εγκαταλείψουμε) : “Μάλλον γαρ πεφόβημαι τας οικείας ημών αμαρτίας ή τας των εναντίων διανοίας” . Γιατί περισσότερο φοβάμαι τα δικά μας λάθη, παρά τα σχέδια των εχθρών.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.