Ο σκοταδισμός των τάχα … «διαφωτιστών»!

Του Θανάση Κ.

Κάτι η εθνική επέτειος που ήταν χθές, κάτι οι μεγάλες εθνικές απειλές που εμφανίζονται ολούθε –και κυρίως από την πλευρά του Ερντογάν– θαυμάζουμε τον τελευταίο καιρό την αγραμματοσύνη των ταγών μας. Ναι, την αγραμματοσύνη!

Γιατί λέγονται συνεχώς και γράφονται από – υποτίθεται – μορφωμένους ανθρώπους, πράγματα που αποτελούν μέγιστες ανοησίες, προ πολλού ξεπερασμένες παντού στον κόσμο.

Με κύριο (αλλά όχι μοναδικό) παράδειγμα τη διδασκαλία της Ιστορίας στα σχολεία.

Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, λοιπόν, βγαίνουν διάφοροι και «στηλιτεύουν» τα «εγκλήματα» των επαναστατημένων Ελλήνων κατά των Τούρκων, που δεν τα διδάσκουμε στα παιδιά μας, λέει, γιατί είμαστε «ελληναράδες», «εθνικιστές» και «σκοταδιστές».

Μεταξύ αυτών των επαγγελματιών «φωταδιστών», διαπρεπέστερος και πιο επίμονος, ένας πρώην… διαφημιστής, που συνεργάστηκε με τη χούντα – ναι και αυτό συνέβη, αλλά αποκρύβεται επιμελώς – κι ύστερα αποφάσισε να το παίξει «σούπερ φιλελεύθερος», και τον λανσάρουν ως «φιλελεύθερο», αν και υιοθετεί πολύ συχνά τα επιχειρήματα ακραίων αριστερών ιστοριογράφων (εξ ού και τον υπολήπτονται ιδιαιτέρως οι «προοδευτικοί»…)

Ποια είναι τα «εγκλήματα πολέμου» που διέπραξαν οι επαναστάτες κατά των Τούρκων δυναστών τους; Το εξής ένα:

Η σφαγή που ακολούθησε την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στις 23 Σεπτεμβρίου του 1821!

–Πρώτον ψέμα: Δεν αποκρύβεται! Το ανέφεραν τα παλαιά σχολικά βιβλία. (Τα πρόσφατα, έτσι κι αλλιώς, λένε όλο και λιγότερα για το ’21). Άλλωστε, τη σφαγή την περιγράφει ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του. Κι όσοι φοιτήσαμε στο Λύκειο πριν αρκετές δεκαετίες το γνωρίζαμε.

–Δεύτερον, εκείνο που δεν μας λένε οι «φωταδιστές» μας, είναι ότι προς στήριξη της πολιορκημένης από τους Έλληνες Τριπόλεως, ο Χουρσίτ πασάς έστειλε από την Ήπειρο – όπου πολεμούσε τότε τον Αλή Πασά – εκστρατευτικό σώμα το οποίο προελαύνοντας αφάνισε πολλές ελληνικές πόλεις και χωριά της βόρειας Πελοποννήσου. Έτσι πολλοί επαναστάτες του ‘21, που λίγο αργότερα πολιόρκησαν την Τρίπολη, είχαν χάσει τις οικογένειές τους ολόκληρες που είχαν σφαγιαστεί από τον Κεχαγιάμπεη Μουσταφά, λίγες βδομάδες πριν…

–Τρίτον, ότι μέσα στην Τρίπολη οι Τούρκοι είχαν μαζέψει όλους του προεστούς και τους Έλληνες κληρικούς της Πελοποννήσου. Πολλοί απ’ αυτούς υπέστησαν σκληρά βασανιστήρια και βρήκαν το θάνατο. Μερικούς μάλιστα τους εκτελούσαν σε δημόσια θέα από τα τείχη, για να τους βλέπουν οι συγγενείς τους που έπαιρναν μέρος στην πολιορκία.

–Τέταρτον, παρ’ όλα αυτά οι Έλληνες οπλαρχηγοί ήλθαν σε συνεννόηση με τους πολιορκημένους Τούρκους και εξασφάλισαν την ασφαλή διέξοδο πολλών απ’ αυτούς. Ταυτόχρονα, έδωσαν, για πρώτη φορά, κίνητρα στους πολιορκητές να πιάνουν αιχμαλώτους – δηλαδή να μη τους σκοτώνουν!

–Πέμπτον, στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, τη στιγμή της αλώσεως χάθηκε ο έλεγχος απ’ όλους! Επικράτησε πλήρης σύγχυση, καθώς καταλήφθηκαν στρατηγικά σημεία στα τείχη την ώρα που συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις. Το αποτέλεσμα ήταν άμαχοι μέσα από την πόλη να πυροβολούνται και από τους ίδιους τους πολιορκημένους, για να μη βγουν…

Κι αμέσως μετά οι πολιορκούμενοι Τούρκοι και Τουρκαλβανοί, διασπάστηκαν κι άρχισαν να πυροβολούν προς κάθε κατεύθυνση – και μεταξύ τους! Ενώ δεν έλειψαν κι εκείνοι που σκότωσαν τους δικούς τους και έκαψαν τα αρχοντικά τους για να μη πέσουν στα χέρια των πολιορκητών.

–Το βέβαιο είναι πως χάθηκε ο έλεγχος και τελικά επικράτησε πνεύμα σκληρής αντεκδίκησης. Και πως η σφαγή αποδόθηκε, ήδη από τότε – ιδιαίτερα από ξένους παρατηρητές (Γκόρντον κλπ.) – στα αντίποινα που έκαναν οι πολιορκητές για τις αλλεπάλληλες σφαγές που είχαν υποστεί, ως τότε, από τους Τούρκους…

–Το βέβαιο είναι επίσης ότι τέτοια σφαγή δεν επαναλήφθηκε ποτέ από την πλευρά των Ελλήνων, όταν απελευθέρωναν άλλες πόλεις από τον Οθωμανικό ζυγό.

–Το βέβαιο είναι αντίθετα, ότι οι Οθωμανοί κατέσφαζαν τους επαναστατημένους Έλληνες όπου τους έβρισκαν, ιδιαίτερα του αμάχους – και στη Χίο και στα Ψαρά και στο Μεσολόγγι και σε πολλές άλλες περιπτώσεις.

–Το βέβαιο είναι πως η Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη που αρχικά αντέδρασε πολύ αρνητικά για τη σφαγή της Τριπολιτσάς από τους Έλληνες επαναστάτες, στη συνέχεια στράφηκε μαζικά προς το Φιλελληνισμό!

Σκεφτείτε, εκείνοι, ήδη από τότε, κατάλαβαν πως ό,τι έγινε στην Τριπολιτσά το Σεπτέμβριο του 1821, ήταν μεμονωμένο γεγονός – όχι ο «κανόνας» στη συμπεριφορά των επαναστατών…

Μερικοί δικοί μας δεν το έχουν καταλάβει ακόμα…

Τώρα το ευρύτερο θέμα: Πώς διδάσκουμε την Ιστορία στα παιδιά…

Είναι άλλο πράγμα η έρευνα της Ιστορίας ως Επιστημονικό αντικείμενο.

Κι είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα η διδασκαλία της Ιστορίας, ως Παιδαγωγικό αντικείμενο. Μερικοί αγράμματοι και φανατικοί τα μπερδεύουν αυτά τα δύο…

–Ως «Επιστημονικό αντικείμενο» η έρευνα της Ιστορίας αποσκοπεί στην αποκάλυψη της αλήθειας, σε όλη την πολυπλοκότητά της και σε όλες τις λεπτομέρειές της. Και με όλη την αναλυτική δύναμη του ερμηνευτικού μοντέλου…

–Ως «Παιδαγωγικό αντικείμενο» η διδασκαλία της Ιστορίας (σε παιδιά και εφήβους από 10-17 ετών) αποσκοπεί στην κοινωνικοποίησή τους: Να εμπεδώσουν αίσθηση συλλογικής ταυτότητας (ως μέλη κάποιας εθνικής ομάδας) και αίσθηση ιστορικότητας – πως εξελίχθηκαν σε σχέση με άλλες ιστορικές ομάδες.

Κι έτσι να αποκτήσουν θετικά πρότυπα και αίσθημα υπερηφάνειας. Αλλά και κριτική σκέψη. Και φυσικά αίσθηση οικουμενικότητας.

Αν δεν αποκτήσουν αίσθηση «συλλογικής ταυτότητας» δεν κοινωνικοποιούνται ομαλά. Ούτε αποκτούν θετικά ηθικά πρότυπα. Διότι τα πρότυπα λειτουργούν μέσα σε «κοινότητα» και αναδεικνύουν υπέρτερες αρετές, πέρα από την ατομική ιδιοτέλεια.

Αν δεν αποκτήσουν «αίσθηση ιστορικότητας», δεν μπορούν ούτε για την πατρίδα τους να νιώσουν υπερήφανα, ούτε οικουμενική συνείδηση του κόσμου να αποκτήσουν. Γίνονται απολύτως εσωστρεφή και ευάλωτα άτομα.

Και μόνο μέσα από την κοινωνικοποίηση που δίνει η ιστορικότητα της ομάδας στην οποία ανήκουν, θα αρχίσουν να αποκτούν και κριτική σκέψη. Για να «απορρίψουν» κάτι αργότερα, πρέπει προηγουμένως να το έχουν αποδεχθεί. Ή τουλάχιστον να το έχουν καταλάβει.

Η Κριτική σκέψη προϋποθέτει τη Γνώση!

Έτσι η παιδαγωγική Ιστορία χρειάζεται ένα συνεκτικό αφήγημα που εξυπηρετεί όλες αυτές τις ανάγκες του νεαρού ανθρώπου.

Δεν λέγεται όλη η αλήθεια στα παιδιά, έτσι κι αλλιώς!

Πουθενά στον κόσμο…

–Οι Γάλλοι διδάσκουν στα σχολεία τους για την Ιωάννας της Λωραίνης! Που είναι «Αγία»! Και που άκουγε «φωνές» οι οποίες την κατεύθυναν να καθοδηγεί στα στρατεύματά της. Πράγματι, την Ζαν Ντάρκ καθοδηγούσαν συστηματικά… ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, η Αγία Μαργαρίτα και η Αγία Αικατερίνη!

Κι όμως αυτό διδάσκεται στη Γαλλία – δηλαδή στο «πυρήνα» των ευρωπαϊκών κρατών που επηρεάστηκαν από το Διαφωτισμό – και μάλιστα στη μόνη χώρα που αποτελεί etat laic (κοσμικό-ουδετερόθρησκο κράτος) στην Ευρώπη!

Άντε πάτε να πείτε στους Γάλλους να «σβήσουν» την Ζαν Νταρκ από την εθνική τους παράδοση. Άντε να σας δω…

–Οι Αμερικανοί διδάσκουν πρώτο και κορυφαίο ανάμεσα στους «μεγάλους πατέρες» του Έθνους τους τον Γεώργιο Ουάσιγκτον, που υπήρξε και ο πρώτος τους Πρόεδρος. Ο Ουάσιγκτον αναδείχθηκε πέραν των άλλων λόγω και της στρατιωτικής πείρας που απέκτησε όταν υπηρέτησε λίγα χρόνια πριν την Αμερικανική Επανάσταση, μαζί με τους Εγγλέζους (τους οποίους αργότερα πολέμησε) και εναντίον των Γάλλων (που αργότερα συμμάχησαν μαζί του)!

Εναντίον Βρετανών και Αποίκων τότε, οι Γάλλοι είχαν συμμαχήσει με τους τοπικούς Ινδιάνους. Στον άγνωστο εκείνο Πόλεμο διεπράχθησαν πολλά εγκλήματα και από τους Ινδιάνους και σε βάρος τους. Η Αμερικανική σχολική βιβλιογραφία είναι πολύ φειδωλή σε ο,τιδήποτε έχει σχέση με τη συμμετοχή του Τζώρτζ Ουάσιγκτον στον πόλεμο κατά των Ινδιάνων…

–Όπως και οι Γερμανοί διδάσκουν το Μέγα Φρειδερίκο, αλλά στα σχολικά τους εγχειρίδια είναι πολύ δοξαστικοί γι’ αυτόν τον «πατέρα του Έθνους τους». Ο οποίος στην αυλή του μιλούσε Γαλλικά γιατί σιχαινόταν την γερμανική γλώσσα!

–Αντίστοιχα οι Σουηδοί για το Βασιλιά τους Γουσταύο Αδόλφο.

–Για να μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι η λεγόμενη «Ένδοξη Επανάσταση» για τους Βρετανούς είναι η… συνταγματική εξισορρόπηση που επιτεύχθηκε μεταξύ Κοινοβουλίου και Θρόνου, από τον Προτεστάντη Γουλιέλμο της Οράγγης! Κι έτσι αποτράπηκε οριστικά η παλινόρθωση μιας Καθολικής δυναστείας από το Βασιλιά Ιάκωβο Β’. Κι όλα αυτά μετά την όντως μεγαλειώδη Επανάσταση του Κρόμβελ, που διδάσκεται, όμως στα αγγλικά σχολεία, σε πολύ πιο χαμηλούς τόνους…

Κάθε ιστορικό έθνος διδάσκει στα παιδιά του εκείνο το «εθνικό αφήγημα» που τους επιτρέπει να κοινωνικοποιηθούν στο σύγχρονο κόσμο: να αποκτήσουν ιστορική συνείδηση, εθνική ταυτότητα, υπερηφάνεια και θετικά πρότυπα.

Το κάνουν όλοι! Ακόμα και οι πιο «δυτικοί» ακόμα και οι πιο πιστοί μαθητές του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.

Τι δεν καταλαβαίνουν οι δικοί μας;

Πουθενά δεν διδάσκουν την… «απόλυτη αλήθεια»!

Παντού διδάσκουν το βέλτιστο «παιδαγωγικό αφήγημα»…

Αυτό διακρίνει την παιδαγωγική διδασκαλία από την επιστημονική έρευνα.

Κι όχι μόνο στη διδασκαλία της Ιστορίας…

* Πάρτε για παράδειγμα τα Μαθηματικά:

Όταν διδάσκουμε Άλγεβρα στα παιδιά και φτάνουμε στις δευτεροβάθμιες εξισώσεις τους λέμε πως: όταν η υπόρριζη ποσότητα της Διακρίνουσας είναι αρνητική «δεν υπάρχει λύση»! Αυτό τους είναι αρκετό μέχρι στιγμής.

Δεν είναι ακριβές, ωστόσο!

Το σωστό θα ήταν να τους λέγαμε πως δεν υπάρχει λύση μέσα στο σύνολο των πραγματικών αριθμών. Ολόκληρη η αλήθεια είναι πώς υπάρχει λύση, αλλά στο σύνολο των Μιγαδικών αριθμών. Όμως, τους Μιγαδικούς δεν τους έχουμε εισαγάγει στα παιδιά αυτών των ηλικιών…

Αυτό δεν σημαίνει πως τους λέμε «ψέματα»! Σημαίνει απλώς, που τους δώσαμε εκείνο το βαθμό μαθηματικής σκέψης που τους είναι απαραίτητος ως εκείνο το σημείο…

* Δείτε και τη Φυσική, για να πούμε ένα παράδειγμα ακόμα:

Τα παιδιά του Λυκείου διδάσκονται πως η ύλη αποτελείται από «άτομα» που με τη σειρά τους αποτελούνται από άλλα «στοιχειώδη σωματίδια» – τα πρωτόνια και τα νετρόνια στον πυρήνα και τα ηλεκτρόνια που περιστρέφονται γύρω από τον πυρήνα. Αυτό είναι το λεγόμενο πρότυπο Ratherford…

Η αλήθεια είναι πως αυτό προτάθηκε το 1911 και ήταν ήδη ξεπερασμένο 15-20 χρόνια αργότερα! Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’20, η κβαντική φυσική, είχε πάει πολύ πιο πέρα.

Αργότερα και τα προτόνια και τα νετρόνια έγιναν αντιληπτά περισσότερο ως «συμβάσεις», παρά ως πραγματικά σωματίδια, αφού συγκροτούνται από άλλα… «πιο στοιχειώδη σωματίδια» (τα κουάρκς) τα οποία αποτελούν «υποθέσεις» μάλλον παρά πειραματικά αποδεδειγμένες «υποστάσεις».

Και τα κουάρκς, με τη σειρά τους, ενδεχομένως να αποτελούν εκδηλώσεις «χορδών» ή «υπερχορδών».

Αλλά αν αρχίσεις να μιλάς σε εφήβους μαθητές για… «υπέρ-χορδές», κανείς δεν θα καταλάβει τίποτε! Το βασικό είναι να καταλάβουν το βασικό «ατομικό μοντέλο του Ratherford, και οι περισσότεροι χημικοί και μηχανικοί όλων των ειδών αυτό καταλαβαίνουν και δεν πάνε πιο κάτω.

Η αλήθεια για το πώς ακριβώς συγκροτείται η ύλη δεν μπορεί να διδαχθεί επακριβώς, γιατί απλούστατα, δεν την ξέρουμε με βεβαιότητα!

Αλλά γενιές επί γενεών μαθητών και μεταπτυχιακών φοιτητών και ερευνητών ακόμα σε πάμπολλους κλάδους, μαθαίνουν τις βασικές προσεγγίσεις χωρίς να μπαίνουν στα άδυτα της άγνοιάς μας.

Δεν μαθαίνουν ολόκληρη την αλήθεια, ούτε κι αυτοί!

Γιατί, απλούστατα, δεν την ξέρουμε την αλήθεια…

Εκπαίδευση είναι η σταδιακή προσέγγιση του «αντικειμένου» (της γνώσης) και η σταδιακή ανάπτυξη του «υποκειμένου» (του μαθητή).

Δηλαδή ο άνθρωπος σκαλί-σκαλί βελτιώνεται ο ίδιος και καταλαβαίνει τον κόσμο γύρω του.

Σε κάθε βήμα αυτής της πορείας προσεγγίζει την πραγματικότητα με «συμβάσεις» που δεν ταυτίζονται με την «απόλυτη αλήθεια», αλλά που τον βοηθούν να καταλαβαίνει όλο και περισσότερα και να γίνεται όλο και πιο ολοκληρωμένη προσωπικότητα ο ίδιος.

Οι «φωταδιστές» μας –δηλαδή οι σκοταδιστές που το παίζουν και βαριά κουλτουριασμένοι- όλα αυτά δεν τα γνωρίζουν και δεν τα καταλαβαίνουν.

Θέλουν απλά να ακυρώσουν το εθνικό αφήγημα στα παιδιά μας. Θέλουν, ίσως να ακυρώσουν κάθε αφήγημα. Να περάσουν το απόλυτο ψέμα.

Μέχρι ότι στη Σμύρνη το 1922 έγινε… τουριστικό ατύχημα από συνωστισμό!

Με κύριο στόχο να χτυπήσουν την εθνική συνείδηση και να ακυρώσουν κάθε έννοια εθνικής συλλογικότητας….

Που την επικαλείται και την προστατεύει το Σύνταγμα της χώρας!

Που προφανώς, ούτε αυτό έχουν διαβάσει.

Ή ακόμα χειρότερα, το έχουν γραμμένο κανονικά (το Σύνταγμα…)