Γιατί να υπάρχει ο σχολικός εκφοβισμός σήμερα;
Γράφει η Ναταλία Δελατόλα
Ο σχολικός εκφοβισμός (bullying), δυστυχώς παρατηρείται ακόμη και σήμερα. Στις ημέρες μας πολλά παιδιά υποφέρουν από την αντιμετώπιση των συμμαθητών τους προς εκείνα. Αυτό το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως. Η βία στα σχολεία διακρίνεται σε λεκτική και σωματική, καθώς οι μαθητές βρίσκουν καθημερινά διάφορους τρόπους να εκφοβίσουν το θύμα τους. Τα περιστατικά αυτά μας αφορούν όλους, καθώς τα θύματα πολλαπλασιάζονται και ο σχολικός εκφοβισμός διευρύνεται.
Όταν προκύπτουν καταστάσεις bullying, απευθείας δημιουργείται ο θύτης, το θύμα και οι παρατηρητές. Αρχικά όταν γίνεται κάτι τέτοιο σε μαθητές, οι παρατηρητές, οφείλουν να βοηθήσουν με τον δικό τους τρόπο και να αναφερθούν στους καθηγητές ή τη διεύθυνση του σχολείου τους. Πολύ συχνά, κάποιοι άνθρωποι ασκούν την βία, επειδή έχουν υποστεί και οι ίδιοι κάτι αντίστοιχο στο παρελθόν. Όταν τα παιδιά, έχουν προδιάθεση να γίνουν θύτες, καταφέρνουν να βρουν αφορμή. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και οι αφορμές που μπορεί να σκεφτεί κάποιος βασίζονται στη διαφορετικότητα των ατόμων. Συνήθως τα κριτήρια αυτά είναι τόσο σκληρά και λανθασμένα, τα οποία παραπέμπουν παιδιά να εκφοβίσουν συμμαθητές τους. Στα σχολεία οι μαθητές, κατακρίνουν τα παιδιά τα οποία έχουν διαφορετική καταγωγή, απόχρωση δέρματος ή θρησκεία. Μαθητές οι οποίοι διαβάζουν και έχουν καλούς βαθμούς, συχνά δέχονται προσβλητικά σχόλια. Πολλές φορές λένε πως τα παιδιά και κυρίως οι έφηβοι είναι πιο σκληρά προς τον συνάνθρωπό τους, από ότι οι ενήλικες. Είναι μία άποψη, η οποία εν μέρει ισχύει, διότι δεν είναι δυνατό να ζούμε στη χώρα που ‘’γεννήθηκε’’ η δημοκρατία και παράλληλα να μην δίνεται το δικαίωμα στα μέλη της να εκφραστούν ελεύθερα, επειδή μερικοί προσπαθούν να επιβάλλουν την γνώμη τους. Επιπλέον οι αρχές που λαμβάνει κάθε παιδί από το σπίτι του, έχουν σημαντικό ρόλο, μιας και επιδρούν στη προσωπικότητα, τον χαρακτήρα και τις αντιλήψεις του.
Το θύμα, έρχεται αντιμέτωπο με διάφορα παιδιά και διαφορετικές επιθέσεις. Η βία που του ασκείται αρχικά είναι λεκτική και όχι σωματική. Όμως, παράλληλα ο σχολικός εκφοβισμός δεν είναι μόνο βία, οι πράξεις των μαθητών εκφοβίζουν άμεσα το θύμα. Προκαλείται φόβος, στεναχώρια και άρνηση να πλησιάσει το σχολικό του περιβάλλον, εξ αιτίας των ανησυχιών που του δημιουργούνται. Μετέπειτα, αν το περιστατικό έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και είναι ανεξέλεγκτο, η σωματική βία είναι η επόμενη που συναντά το θύμα. Ο σχολικός εκφοβισμός δύσκολα αντιμετωπίζεται, διότι είναι ένα αρκετά ‘’λεπτό ζήτημα’’ που αφορά τα σχολεία και την κοινωνία. Όταν ξεπεράσει ο μαθητής αυτή την απαράδεκτη συμπεριφορά συμμαθητών του, καλείται να διακρίνει ποιες είναι οι επιπτώσεις που του έχουν προκληθεί. Αφού εντοπιστούν, ένα ταξίδι ξεκινάει για εκείνο. Μάχεται να μην τον πτοήσουν, καθώς ο σχολικός εκφοβισμός τραυματίζει τις παιδικές ψυχές. Γιατί να φοβούνται οι μαθητές καθημερινά τι μπορεί να τους συμβεί εξ αιτίας συνομηλίκων τους; Είναι ένα ερώτημα που πολύς κόσμος δεν μπορεί να κατανοήσει επακριβώς. Είναι λογικό να είναι τραυματική εμπειρία για τους μαθητές και μετά να διστάζουν για τις επιλογές τους και να είναι ο εαυτός τους. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που πρέπει να μάθει ο κόσμος να αλληλοβοηθά, διότι οι άνθρωποι κρύβουν αρκετά.
Το bullying δεν παύει να υπάρχει. Μήπως για αυτό θα πρέπει να κάνουμε κάτι όλοι μαζί; Αρχικά μεγάλο ποσοστό ευθύνης έχει το εκπαιδευτικό σύστημα, γιατί η αποδοχή της διαφορετικότητας σήμερα είναι πολύ σημαντική και δεν δίνεται η κατάλληλη έμφαση για αυτό, στα σχολεία. Τα θύματα χρειάζονται στήριξη και βοήθεια από μεγαλύτερους και φίλους τους, ώστε να μην αισθάνονται περιθωριοποιημένα. Όμως αφού ζούμε στο δύο χιλιάδες είκοσι δύο είναι ανεπίτρεπτο να γίνονται διακρίσεις. Σημαντικό είναι να καταλάβουν όλοι ότι οι πολίτες κάθε χώρας έχουν ίσα δικαιώματα. Τα διαφορετικά χαρακτηριστικά δεν οριοθετούν την ισότητα μεταξύ όλων. Οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα δεν ωφελούν κανέναν. Αυτά είναι που κάνουν τους ανθρώπους οπισθοδρομικούς και δεν κοιτάζουν μπροστά.
Οι άνθρωποι κρύβουν πολλά μέσα τους, δεν θα σταματήσουν να σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο και να βρίσκουν αφορμές. Όλοι μαζί μπορούμε να το περιθωριοποιήσουμε άραγε; Αν υπάρχει θάρρος, τότε θα αποκαλυφθούν αρκετά περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Καλό είναι να μιλάμε, όσο γρηγορότερα γίνεται, με αποτέλεσμα να προλαμβάνουμε την επιρροή των επιπτώσεων στο θύμα και να μην προβεί σε ακραίες πράξεις. Χρειάζεται να νιώσουν οι γύρω μας ότι θα υπάρξει συμπαράσταση σε περίπτωση που γίνει κάτι τέτοιο. Η ενσυναίσθηση είναι πολύ σημαντική σε τέτοιες καταστάσεις, καθώς είναι πολύ στενάχωρο, οι μαθητές να μην περνούν καλά στο φυσικό τους περιβάλλον, δηλαδή στο σχολείο. Έτσι, τα παιδιά θα μάθουν να είναι ο εαυτός τους, χωρίς να φοβούνται και θα εκφράζονται ελεύθερα.
