Όσο χειροτερεύει η οικονομία, τόσο περισσότερο ζούμε
Γράφει ο Σπύρος Πολυχρονόπουλος
Όλες οι χώρες του κόσμου αγωνίζονται να πετύχουν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να αποφύγουν την ύφεση. Ωστόσο, νέες μελέτες συμφωνούν πλέον σε ένα πράγμα: Οι υφέσεις είναι καλές για τη μακροζωία! Παραδόξως, φαίνεται δηλαδή ότι η οικονομική ύφεση και η αύξηση της ανεργίας επεκτείνει πράγματι τη ζωή των ανθρώπων!
Τα τελευταία στοιχεία προέρχονται από το «Lives vs. Livelihoods», μια νέα εργασία τεσσάρων ερευνητών με επικεφαλής τη διάσημη οικονομολόγο υγείας Amy Finkelstein. Σύμφωνα με το Business Insider, διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, από το 2007 έως το 2009, τα προσαρμοσμένα ανάλογα με την ηλικία ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των Αμερικανών μειώθηκαν κατά 0,5% για κάθε αύξηση 1% του ποσοστού ανεργίας μιας περιοχής. Όσο περισσότερη ανεργία δηλαδή, τόσο περισσότερο ζούσαν οι άνθρωποι — ειδικά οι ενήλικες άνω των 64 ετών και εκείνοι χωρίς κολεγιακή εκπαίδευση.
«Αυτές οι μειώσεις θνησιμότητας εμφανίζονται αμέσως», κατέληξαν οι οικονομολόγοι. Οι επιπτώσεις ήταν τόσο μεγάλες που η ύφεση παρείχε ουσιαστικά ένα επιπλέον έτος ζωής στο 4% όλων των 55χρονων. Και σε πολιτείες που είδαν μεγάλα άλματα στην ανεργία, οι άνθρωποι ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν ότι έχουν εξαιρετική υγεία.
Οι υφέσεις, όπως φαίνεται, μας βοηθούν να ζήσουμε περισσότερο.
Το ερώτημα φυσικά είναι γιατί; Οι οικονομολόγοι απέκλεισαν πολλές πιθανές εξηγήσεις. Μη φανταστείτε, όμως, ότι οι απολυμένοι εργαζόμενοι χρησιμοποιούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους για να ασκηθούν περισσότερο ή ότι περιόρισαν το κάπνισμα και το ποτό επειδή δεν είχαν χρήματα.
Επίσης, οι μολυσματικές ασθένειες όπως η γρίπη και η πνευμονία συνέχισαν να εξαπλώνονται, παρόλο που λιγότεροι άνθρωποι πήγαιναν στη δουλειά και για φαγητό έξω. Οι συνταξιούχοι δεν φαινόταν να λαμβάνουν καλύτερη φροντίδα, παρόλο που η αύξηση των ποσοστών ανεργίας διευκόλυνε τη στελέχωση των γηροκομείων. Ποια θα μπορούσε να είναι λοιπόν η εξήγηση; Πώς η υψηλότερη ανεργία οδηγεί σε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής;
Η απάντηση είναι η ρύπανση. Όπως διαπίστωσων οι οικονομολόγοι, οι κομητείες που γνώρισαν τις μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας στη Μεγάλη Ύφεση, σημείωσαν και τη μεγαλύτερη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως μετρήθηκε από τα επίπεδα των λεπτών σωματιδίων PM2,5.
Είναι λογικό: Κατά τη διάρκεια της ύφεσης, λιγότεροι άνθρωποι οδηγούν για να πάνε στη δουλειά. Τα εργοστάσια και τα γραφεία επιβραδύνουν και οι άνθρωποι περιορίζουν τη χρήση ενέργειας για να εξοικονομήσουν χρήματα. Όλη αυτή η μειωμένη δραστηριότητα οδηγεί σε καθαρότερο αέρα.
Αυτό θα εξηγούσε γιατί οι εργαζόμενοι χωρίς πτυχίο κολεγίου απολάμβαναν τη μεγαλύτερη πτώση στη θνησιμότητα: Οι άνθρωποι με χαμηλούς μισθούς τείνουν να ζουν σε γειτονιές με περισσότερες περιβαλλοντικές τοξίνες. Θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί η ύφεση μείωσε τη θνησιμότητα από καρδιακές παθήσεις, αυτοκτονίες και τροχαία ατυχήματα. Συνολικά, διαπίστωσαν οι οικονομολόγοι, ο καθαρότερος αέρας ευθύνεται για περισσότερο από το ένα τρίτο της μείωσης της θνησιμότητας κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, την ώρα που ο ΠΟΥ λέει ότι σήμερα μόνο σε επτά χώρες αναπνέουν πραγματικά καθαρό αέρα οι πολίτες.
Τα παραπάνω στοιχεία, μαζί με άλλες ανάλογες έρευνες κάνουν ουσιαστικά μια σημαντική υπενθύμιση, ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι – και δεν πρέπει να είναι – το μόνο μέτρο της συλλογικής μας ευημερίας. Το είδαμε αυτό και την περίοδο της πανδημίας.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν άμεσες σχέσεις μεταξύ της οικονομικής δραστηριότητας και της θνησιμότητας», καταλήγουν οι συγγραφείς και διερωτώνται: Θα προτιμούσατε τον πλούτο που σας σκοτώνει ή τη φτώχεια που σας κρατά στη ζωή;
Καλό βέβαια το φιλοσοφικό ερώτημα και αξίζει να το σκεφτούμε, αλλά ας ελπίσουμε να μη δούμε τις συγκεκριμένες έρευνες να γίνονται «εργαλεία» στα χέρια των πολιτικών μας, για να μας πείσουν πως αυξάνουν την ανεργία και… φρενάρουν την ανάπτυξη για το καλό μας!
Άλλωστε, οι αριθμοί είναι ο πιο έξυπνος τρόπος για να πεις ψέματα. Η παραπάνω έρευνα ασφαλώς και ισχύει, όπως όμως ισχύουν πολλές ακόμα που αποδεικνύουν πως όσο πιο φτωχός είναι ένας άνθρωπος στις δυτικές κοινωνίες, τόσο μειώνεται και το προσδόκιμο ζωής του. Καθώς δεν τρέφεται καλά, δεν έχει την πολυτέλεια να φροντίσει τον εαυτό του, έχει πολύ άγχος και κακή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ιδανικά, λοιπόν, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο ώστε να έχουν δουλειές και καλά εισοδήματα οι πολίτες, χωρίς αυτό να επιβαρύνει τόσο το περιβάλλον.
Reporter