Οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας εξωμότες και δωσίλογοι
Γράφει ο Νίκος Υφαντής
Οι Αλβανοί ένα από τα πρώτα θέματα της Εξωτερικής Πολιτικής αναγόρευσαν το θέμα των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας. Προφανής ο λόγος.
Προβάλλουν συνεχώς ένα ανύπαρκτο θέμα ως αντίβαρο της ελληνικής Εθνικής μειονότητας που ζει στη χώρα τους. Όμως, η αλήθεια για τους Τσάμηδες και την Τσαμουριά όπως δημιουργήθηκε στο πέρασμα των αιώνων και όπως διαγράφεται από ιστορικές πηγές, είναι πολύ διαφορετική!
Ξένες Δυνάμεις προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων των χρησιμοποίησαν το αλβανικό κρατίδιο και συνεχίζουν να το χρησιμοποιούν, λόγω της σύγχυσης που επικράτησε στη χώρα μετά την κατάρρευση του κουμμουνιστικού καθεστώτος και στις προσπάθειες που καταβάλλει να βρει ερείσματα, για να αντιμετωπίσει τα αδιέξοδα που της κληροδότησε ο «υπαρκτός Σοσιαλισμός».
Η Θεσπρωτία από τα πανάρχαια χρόνια κατοικήθηκε από θεσπρωτικά φύλα. Οι Θεσπρωτοί εγκατεστημένοι στα νοτιοδυτικά του Θύαμη ποταμού αποτέλεσαν μία από τις τέσσερις ισχυρότερες ηπειρωτικές φυλές και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην αρχαιότητα.
Τα άλλα τρία ηπειρωτικά φύλα ήταν, οι Μολοσσοί (περιοχή Ιωαννίνων), οι Χάονες (Άγιοι Σαράντα – Δέλβινο – Χειμάρα) και οι Ατιντάνες (Αργυρόκαστρο Δερόπολη).
Εθνολογικές και άλλες περιπέτειες δεν μετέβαλαν την ελληνική ταυτότητα των Θεσπρωτών.
Το όνομα Τσαμουριά, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, είναι παραφθορά του Θεσπρωτικού ποταμού Θύαμη (Καλαμά). Στην μεσαιωνική περίοδο η περιοχή ονομαζόταν Θαμουρκά (Θύαμης – Τσάμης, Θυάμηδες – Τσάμηδες).
Η ιστορία με τους Αλβανοτσάμηδες αρχίζει μετά τον 15ο αιώνα και την τουρκική κατάκτηση. Κατά την περίοδο αυτή δεν έπαιξαν τόσο σοβαρό λόγο τα εθνικά κριτήρια, όσο τα θρησκευτικά. Γι’ αυτό παρατηρείται το φαινόμενο χριστιανοί να πολεμούν, έχοντας για έμβλημα την Τουρκική σημαία. Είναι οι λεγόμενοι Σπαχήδες.
Με το χρόνο οι Σπαχήδες απέκτησαν μεγάλη δύναμη και αποτελούσαν διαρκή απειλή για την Οθωμανική αυτοκρατορία με αποτέλεσμα το 1635 ο Σουλτάνος Αμουράτ Δ’ να τους αφαιρέσει το προνόμια. Οι Σπαχήδες για να μην χάσουν τα φέουδά τους και καταντήσουν ραγιάδες, ασπάστηκαν τον μουσουλμανισμό. Οι σημερινοί Τσάμηδες είναι απόγονοι εκείνων. Πρόγονοί τους επίσης θεωρούνται και όσο Θεσπρωτοί εξισλαμίστηκαν βίαια μετά το επαναστατικό κίνημα (1611) του Επισκόπου Τρίκης Διονυσίου. Σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνονται και εκείνοι που αλλαξοπίστησαν κατά τα έτη 1740 – 1750 και νωρίτερα, για να περισώσουν τα κτήματά τους από τους Αλβανούς μπέηδες.
Στα πρώτα χρόνια οι περισσότεροι από αυτούς ήταν κρυπτοχριστιανοί. Αργότερα από τις επαφές και τις σχέσεις με τους Αλβανούς διαμορφώνουν ρευστή εθνική συνείδηση και θρησκευτική πίστη.
Στα νεότερα χρόνια και μετά τους Βαλκανικούς πολέμους στη Θεσπρωτία κατοικούσαν του ενός τρίτου του συνολικού πληθυσμού. Την εποχή αυτή γνωστή η πολιτική ξένης δύναμης. Κατόρθωσε να διαβρώσει τους Τσάμηδες και να στρατολογήσει μεταξύ τους Τσάμηδες τους οποίους έστρεψε εναντίον των Ελλήνων.
Το λάθος έγινε το 1926. Τότε η δικτατορία του Πάγκαλου εξαίρεσε τους Τουρκαλβανούς Τσάμηδες από την ανταλλαγή των πληθυσμών και τώρα υφιστάμεθα τις συνέπειες.
Ο Μουσολίνι χρησιμοποίησε την Αλβανία εν ονόματι της «ισορροπίας των Δυνάμεων» για να πλήξει την Ελλάδα, καθώς και τους Τσάμηδες. Τα ιταλικά και αλβανικά Προξενεία στην Ελλάδα μεταβλήθηκαν σε κέντρα προπαγάνδας.
Με την Ιταλική εισβολή οι στρατολογηθέντες Τσάμηδες λεηλατούν την περιοχή της Θεσπρωτίας, πλιατσικολογούν και σπέρνουν τον φόβο και τον τρόμο. Ο περιβόητος αρχηγός των Τσάμηδων Νουρί Ντίνο Μπέης με τον συρφετό του λυμαίνεται την περιοχή της Ηγουμενίτσας μέχρι το Μαργαρίτι. Οι «ομάδες δημίων» του πλιατσικολόλου Σαντία καίνε, σκοτώνουν, βιάζουν, λεηλατούν. Στην περίοδο της Κατοχής οι Τσάμηδες οργιάζουν εις βάρος του ελληνικού στοιχείου της Θεσπρωτίας. Όργανα της μεγαλομανίας των Αλβανών καθοδηγούμενοι από τα στρατεύματα κατοχής των Ιταλών και Γερμανών μετέρχονται κάθε μέσο για την αλλοίωση της εθνολογικής σύνθεσης των Θεσπρωτών.
Από την εποχή (1943) που οι Τσάμηδες βυσσοδομούν εις βάρος των Ελλήνων της Θεσπρωτίας παρουσιάζονται οι εθνικές ανταρτικές ομάδες του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα. Διαλύουν τις ένοπλες ομάδες των Αλβανοτσάμηδων, οι οποίοι, φοβούμενοι την τιμωρία που τους περίμενε για τα αποτρόπαια εγκλήματά τους, βρίσκουν άσυλο στην Αλβανία (Σεπτέμβριος 1944). Αυτή είναι η αλήθεια για τους Τσάμηδες. Απόγονοι εξωμοτών, δωσίλογοι, κακοποιοί, αμαθείς και εγκληματίες, αυτοεξορίστηκαν στην Αλβανία. Γι’ αυτούς τους εγκληματίες ακόμη και το επίσημο αλβανικό κράτος ζητάει την επιστροφή τους στη Θεσπρωτία και αποζημιώσεις για τις περιουσίες τους.