Αλβανία και πολιτική αστάθεια στα Βαλκάνια!

Η πολιτική κατάσταση στην Αλβανία είναι εκρηκτική μετά την δημοσίευση προεδρικού διατάγματος για την αναβολή των προγραμματισμένων για τις 30 Ιουνίου 2019 τοπικών εκλογών και την απόφαση του κοινοβουλίου στη συνέχεια να βάλει μπρος τις διαδικασίες για την αποπομπή του προέδρου για την απόφασή του αυτή. Το πολιτικό κλίμα άρχισε να χειροτερεύει από τότε που η Γερμανική εφημερίδα «Bild» δημοσίευσε τον διάλογο μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος PS και μελών της αλβανικής μαφίας. Αν μάλιστα λάβουμε υπ’ όψη ότι η αντιπολίτευση απέχει μέρες από τη Βουλή για να κάρει τις εργασίες της, γίνεται αντιληπτό ότι η χώρα αντιμετωπίζει μεγάλη πολιτική αστάθεια.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες είναι πολύ δύσκολο για τη χώρα να αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση εντός του Ιουνίου ή τον Ιούλιο 2019. Η Ολλανδία οδηγεί την κούρσα για να μπλοκαριστούν οι διαπραγματεύσεις ένταξης αλλά και η visa ελευθέρας εισόδου για την Αλβανία. Ο Πρωθυπουργός Edi Rama από τη πλευρά του παίζει το τελευταίο του χαρτί για να έχει την υποστήριξη των Ευρωπαίων ηγετών. Πρώτον γιατί η πολιτική αστάθεια της Αλβανίας μπορεί να αποσταθεροποιήσει την ευρύτερη περιοχή, και δεύτερον επειδή η αντιπολίτευση απολαμβάνει Ρωσική υποστήριξη και Ρωσική οικονομική ενίσχυση.

Αν και η αναφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ήταν θετική, η πολιτική κρίση δεν θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να ανάψει πράσινο φως για την έναρξή τους το θέρος του 2019. Αυτή η κατάσταση τείνει να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τη χώρα και να ρίξει την κυβέρνηση, η οποία κατηγορείται για δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα και τη μαφία.

Αναμφίβολα η διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα παραμένει το πιο σημαντικό κρατικό πρόβλημα, που ξεπερνάει τον στρατηγικό στόχο της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθεί στενά την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων, ειδικά στον τομέα της δικαιοσύνης. Από τη πλευρά της η Αλβανία παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις Κόσσοβο-Σερβία, όπου έχει το ρόλο της σαν μητέρα πατρίδα, ενώ συνεχίζει τον ηγετικό της ρόλο στον αλβανικό κόσμο, παρέχοντας εγγυήσεις και υποστήριξη στον αλβανικό πληθυσμό σε περιοχές όπως το Kόσσοβο, η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία και το Μαυροβούνιο.

Για τη Βόρεια Μακεδονία υπάρχουν επί τάπητος τρία σενάρια για την ενταξιακή διαδικασία, δήλωσε ο πρωθυπουργός Zaev. Το χειρότερο σενάριο είναι να μη ληφθεί απόφαση για την έναρξη των διαδικασιών και το καλύτερο να ανοίξουν οι διαπραγματεύσεις με την Βόρεια Μακεδονία πρώτα και με την Αλβανία σε μεταγενέστερο χρόνο. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας η Ολλανδία και η Γαλλία είναι σκεπτικοί για το άνοιγμα των συνομιλιών με την Αλβανία ενώ η Γερμανία ανησυχεί ότι αφήνοντας την Αλβανία εκτός τακτής ημερομηνίας θα αύξανε την αστάθεια στη περιοχή, ειδικά στο Κόσσοβο.

Ο ίδιος ο Zaev προειδοποίησε ότι θα παραιτηθεί αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αρνηθεί να αρχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, που είναι μια από τις θεμελιώδεις υποσχέσεις των Ευρωπαίων. Αλλά άφησε ανοιχτές και άλλες πιθανότητες, όπως ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης ή η ανανέωση της εντολής με εκλογές.

Η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Zaev για επιλεκτική εφαρμογή των νόμων και επιλεκτική δικαιοσύνη την οποία και χειραγωγεί. Ο Zaev ζητεί την έναρξη των ενταξιακών διαδικασιών τον Ιούνιο ή Ιούλιο 2019 φοβούμενος ότι σε αντίθετη περίπτωση η κυβέρνηση του θα καταρρεύσει. Αναμένεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα στηρίξει τον Zaev με την έναρξη των διαδικασιών το καλοκαίρι, ενδυναμώνοντας τον πολιτικά, διαφορετικά θα έχουμε γρήγορη προσφυγή του στις κάλπες με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι είναι ισχυρότερη πολιτικά. Η πολιτική σταθερότητα της χώρας είναι στα χέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η αναφορά προόδου της ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι θετική, αν και έχει σημειώσει την ανάγκη μεταρρυθμίσεων ώστε η χώρα να είναι έτοιμη για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Η διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ συνεχίζεται με ταχύ ρυθμό και ο Jens Stoltenberg υπογράμμισε σε επίσκεψη του στα Σκόπια ότι η Βόρεια Μακεδονία σύντομα θα γίνει το τριακοστό κράτος μέλος του ΝΑΤΟ. Η χώρα θα πρέπει ως εκ τούτου να επικεντρώσει τις προσπάθειες της στην οικονομία και σε θεμελιώδεις διοικητικές και άλλες μεταρρυθμίσεις, όπως αυτές του δικαιακού της χαρακτήρα, ώστε να πολεμήσει την διαφθορά και να αγγίξει τα Ευρωπαϊκά στάνταρντς.

Το Κόσοβο συνεχίζει να κλιμακώνει την ένταση με τη Σερβία και να μπλοκάρει κάθε ευκαιρία έναρξης διαλόγου. Η τελευταία αστυνομική επιχείρηση στα βόρεια της χώρας, ο φόρος 100% στα προϊόντα Σερβίας και Βοσνίας, η ανακήρυξη από την κοσοβάρικη συνέλευση ότι οι Σέρβοι διέπραξαν γενοκτονία το 1998-1999 και η ίδρυση Κοσοβάρικου στρατού, είναι μερικά από τα δρώμενα τους, που εξανεμίζουν κάθε πιθανότητα προσέλευσης για συζήτηση με τη Σερβία. Επιμένουν μάλιστα ότι δεν θα συζητήσουν τίποτε με τη Σερβία αν η τελευταία δεν αναγνωρίσει το Κόσσοβο, και καθόλου δεν προάγουν τον διάλογο.

Η Πριστίνα δεν διστάζει να κλιμακώσει την ένταση, απειλώντας ακόμη και με ένοπλη σύρραξη. Ο πρόεδρος του Κόσοβο Hashim Thaci δήλωσε ότι το κράτος του θα ενωθεί με την Αλβανία, μαζί με τμήματα της Νότιας Σερβίας. Τέτοιες δηλώσεις δεν είναι μόνο ανώριμες αλλά θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στη περιοχή. Ο Thaci ανοιχτά ομιλεί για αλλαγές στα σύνορα και μάλιστα βίαιες αλλαγές.

Χρειάζεται η διεθνής κοινότητα, τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ να σταματήσουν οριστικά τέτοιες ανεύθυνες ιδέες. Με αυτές τις συνθήκες είναι μάλλον δύσκολο να δούμε χειροπιαστά αποτελέσματα στην επόμενη συνάντηση που προγραμ- ματίσθηκε για τον Ιούλιο 2019 στο Παρίσι. Μόνο μέσω των κανονικών σχέσεων με τη Σερβία το Κόσοβο θα μπορέσει να βρει το δρόμο της ένταξης στα Ηνωμένα Έθνη, στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και να γίνει κανονικό κράτος.

Πέραν τούτου, το στερείται αποφασιστικότητας για μεταρρυθμίσεις που θα εγκαταστήσουν στη χώρα το νόμο και τη λειτουργική δημόσια διοίκηση. Ο δρόμος προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θα είναι μακρύς και δύσκολος. Αλλά και η παρουσία του Κοσοβάρικου στρατού στα βόρεια εκτιμάται ότι είναι υψηλού ρίσκου και μπορεί να οδηγήσει σε ένοπλη ρήξη. Να ληφθεί υπ’ όψη ότι ο Σέρβος πρόεδρος ήδη έχει διατάξει να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για τη προστασία του Σερβικού πληθυσμού στο Κόσσοβο.

* Ο Γιώργος Γκορέζης είναι ε.α. Υποστράτηγος, συγγραφέας

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.