“Περνάει ο στρατός της Ελλάδας φρουρός!…”: Προκεχωρημένα φυλάκια Θράκης
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ((Γ’ Μέρος))
”ΠΕΡΝΑΕΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ!..” ΠΡΟΚΕΧΩΡΗΜΕΝΑ ΦΥΛΑΚΙΑ ΘΡΑΚΗΣ (Δ’ ΣΩΜΑ ΣΤΡΑΤΟΥ-ΕΒΡΟΣ) ΠΕΠΛΟΣ – ΜΕΓΑΛΟ ΔΕΡΕΙΟ – ΚΑΛΥΒΕΣ – ΦΕΡΕΣ!..
Γράφει η Κρινιώ Καλογερίδου, Συγγραφέας
– Εεε…, Πήτερ, πώς κι απ’ τα μέρη μας σήμερα; Δεν πετάς; Α, συγνώμη!.. Βλέπω ότι συνοδεύεσαι…, άκουσα πίσω μου κάποιον να φωνάζει στον μαθητή μου, ενώ απολάμβανα το παγωτό-γλύκισμα που είχα παραγγείλει.
Ο μαθητής μου κατάπιε βιαστικά την παγωμένη μπουκιά του και σηκώθηκε να χαιρετήσει καλώντας τον νέο που μας πλησίασε στο τραπέζι μας. Τον έλεγαν Γρηγόρη κι ήταν πάνω-κάτω στην ηλικία του Πέτρου. Αφού μίλησαν για την τωρινή του κατάσταση ο καθένας, ο μαθητής μου γύρισε τη συζήτηση στο στρατό και τον ρώτησε όλο περιέργεια πού είχε υπηρετήσει…
Το τι ακολούθησε ήταν μια ατέλειωτη ιστορία… ”infanteria”, όπως λένε κι οι Ιταλοί, απ’ τις πολλές ιστορίες φαντάρων που ακούμε να λένε δεξιά κι αριστερά. Μόνο που αυτή ήταν για έναν λόγο περισσότερο αξιοπρόσεκτη. Αφορούσε τα ακριτικά φυλάκια του Έβρου στα ελληνοτουρικά σύνορα…
– Ήμουν ντοπαρισμένος σας λέω ψυχολογικά απ’ τον πατέρα μου, που βιάζονταν – όλο καμάρι – να με δει να υπηρετώ την ”μαμά” πατρίδα. Ωστόσο πέρασα δύσκολη φάση τον πρώτο καιρό, γιατί έπρεπε να προσαρμοστώ στις νέες συνθήκες…
– Και που παρουσιάστηκες, Γρηγόρη, εσύ; Στο ΚΕΕΠ της Σπάρτης σαν τον Πέτρο; τον ρώτησα με ενδιαφέρον.
– Όχι, όχι…, βιάστηκε να μου απαντήσει. Παρουσιάστηκα στο σώμα Υλικού πολέμου του Στρατού Ξηράς, στη Λαμία, όπου είναι το Κέντρο Εκπαίδευσης. Μετά τη βασική εκπαίδευση, κληρώθηκα να πάω στη Θράκη, μαζί με άλλους απ’ τη μονάδα μου, που σκορπίστηκαν στις Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες ή τις Μεραρχίες του Δ’ Σώματος Στρατού: Σαμοθράκη, Φέρες, Προβατώνα, Αλεξανδρούπολη, Διδυμότειχο, Καλύβες, Ν. Βύσσα, Γεμιστή, Πέταλο, Πόρο, Εγνατία και Γέφυρα (στον Πέπλο Έβρου)!..
– Πω, πω!.. Φαντάζομαι να κάνεις σκοπιά το βράδυ μια ανάσα απ’ τα τουρκικά φυλάκια…, μουρμούρισα ανατριχιάζοντας.
– Αφήστε καλύτερα, κυρία. Η μοναξιά εκεί δε λέγεται ειδικά τη νύχτα, εκτός κι αν πας αντίθετα στον κανονισμό κ έχεις μαζί σου κανένα iPod ή ένα MP3 Player για να ακούς μουσική ή αθλητικά και να περνά η ώρα…
– Οι δύσκολες είναι στην ύπαιθρο, γιατί στις άλλες που είναι στην πύλη των στρατοπέδων είσαι ”χαβαλέ”, αρκεί να μη σε πάρει ο ύπνος και ξεχάσεις ν’ ανοιγοκλείνεις για να μπαίνουν αξιωματικοί…, διευκρίνισε ο Πέτρος.
– Κι εγώ αυτές της υπαίθρου εννοούσα. Εκεί, μέσα στη μαύρη νύχτα, ο καθένας θα ένιωθε θεομόναχος…, είπα συλλογισμένη.
– Κάτω από τέτοιες συνθήκες έτυχε να κάνω και επτά συνεχόμενες, είπε ο Γρηγόρης. Το πρωί, μέσα σε νεκρική ησυχία, χαιρόμουν τη θέα της πράσινης πλαγιάς απέναντί μου και το βράδυ ξαγρυπνούσα τρελαμένος απ’ τα κουνούπια, παρέα με δυο δάχτυλα νερό γύρω από τον υπνόσακο και ζωύφια λογής-λογής να κάνουνε πάρτι, σαν να ήμουν σε κατασκήνωση με σκηνάκια διάσπαρτα στην άγρια φύση, παρέα με ποντίκια, μύγες, ακρίδες και εξωγήινα έντομα…
– Φαντάζομαι τι φόβο πήρες το πρώτο βράδυ εκεί…, μουρμούρισε ο Πέτρος κοιτώντας τον κατάχλωμος με τα μάτια ορθάνοιχτα, σαν πιατάκια του καφέ.
– Καλά, ήταν σωστό θρίλερ, δεν υπερβάλλω!.. Ξέχασαν να μας δώσουν, βλέπεις, φακό κι εμείς δεν το ζητήσαμε νομίζοντας πως τα μέρη που είχαν σκοπιές φωτίζονταν…. Τελικά έκανα φακό το κινητό μου, που φώτιζε σε απόσταση το πολύ 20 εκατοστών μες στο σκοτάδι. Ένα τίποτα, δηλαδή. Ίσα – ίσα για να βλέπω να κυλάει η ώρα αργά και βασανιστικά. Πάλι καλά όμως που είχα μουσική μαζί μου…
– Μουσική; Ε, τότε έλυσες το πρόβλημα!.., φώναξα ανακουφισμένη.
– Έτσι λέτε; Έλα που, με το που ακούστηκε η μουσική, έσκασε μύτη ό,τι κινούνταν εκεί. Άντε ύστερα να βγάλω τη νύχτα…, μέχρι που σκέφτηκα ν’ ανάψω φωτιά για να τα κάνω να φύγουν, αλλά την τελευταία στιγμή κρατήθηκα γιατί δεν ήξερα ούτε αυτό να κάνω… Έτσι περίμενα ξάγρυπνος να ξημερώσει ελπίζοντας πως ίσως σε καμιά έφοδο έβρισκα την ευκαιρία να ζητήσω φακό…
– Τελικά στάθηκες τυχερός ή την έβγαλες στο σκοτάδι μέχρι να ξημερώσει; ρώτησε σχεδόν με αγωνία ο Πέτρος.
– Ναι, στάθηκα τυχερός, ευτυχώς. Γύρω στις τρεις μετά τα μεσάνυχτα μια δέσμη φωτός έδιωξε την αγριάδα που με κύκλωνε φωτίζοντας σα μικρός ήλιος την πνιχτή σκοτεινιά. Ήταν η ομάδα εφόδου που έφτασε απ’ την Ορεστιάδα και μου έδωσε το… φως το αληθινό, τον φακό που ζητούσα…‟
” Όταν έφυγε μόνο μπόρεσα να πέσω για λίγη ώρα να κοιμηθώ μες στο αμπρί (καταφύγιο) του υπνόσακου ξεχνώντας για λίγο την απομόνωσή μου σ’ ένα φυλάκιο χαμένο στα δάση και τα λαγκάδια του Έβρου. Έβαλα ξυπνητήρι στις 4.30, για να έχω το χρόνο να τακτοποιήσω ένα γύρο και να στρώσω επάνω μου τη στολή, που ήταν κατατσαλακωμένη…
– Ήταν στολή εκστρατείας της εποχής, με το έμβλημά της υποθέτω…, τον διέκοψα.
– Α, ναι…, ναι… Όλες οι στολές, επίσημες κι ανεπίσημες, είχαν – έτσι κι αλλιώς – το έμβλημα του Δ’ Σώματος Στρατού, είπε ο Γρηγόρης.
– Το οποίο είναι; ρώτησα όλο περιέργεια.
– Είναι δυο περικεφαλαίες, που έχουν στο κέντρο τους ένα ξίφος, στη λαβή του οποίου φωτίζει ένας ήλιος, ενώ στην κορυφή του θυρεού υπάρχει το ρητό: ΤΩ ΞΙΦΕΙ ΤΟΝ ΔΕΣΜΟΝ ΛΕΛΥΣΘΑΙ…
– Με το ξίφος έλυσε το δεσμό!.., είπε με ύφος θριαμβευτικό ο Πέτρος γνέφοντας προς εμένα, σαν να ήθελε να μου δείξει πως δεν ξέχασε αυτά που έμαθε…
– Καλά όλα αυτά, είπα μ’ ένα χαμόγελο, αλλά για τους φίλους, για τις παρέες που έκανες εκεί δε θα μας πεις τίποτα, Γρηγόρη; τον ρώτησα
– Ααα, με τους φίλους γράψαμε τη δική μας ιστορία εκεί στο στρατό, ειδικά μ’ αυτούς που φιδιάσαμε στην ακριτική στρατούπολη των Φερών, δίπλα στο ποτάμι… Το μεγαλύτερο ζόρι βέβαια το φάγαμε εμείς του πεζικού, παρά οι διαβιβαστές του Λόχου ηλεκτρονικού πολέμου. Και με τους μεν και με τους δε, πάντως, έκανα εξαιρετικές φιλίες και επικοινωνώ ακόμα… Εφτά μήνες ήταν αυτοί, που – κάτω από τέτοιες συνθήκες – μας φαίνονταν σαν δεκαεφτά και εικοσιεφτά… Σαν μια ολόκληρη ζωή μαζί…, είπε εκείνος συγκινημένος.
– Κάτι απ’ όλα θα σου έμεινε αξέχαστο, για να το πεις και σ’ εμάς…, μουρμούρισα.
– Οι πιο πολλές αναμνήσεις μου από ‘κει είναι αξέχαστες όσο κι αν δείχνουν ασήμαντες στην καθημερινή μας ζωή. Από μια παγωμένη FIX, που πίναμε για να ξεδιψάσουμε στην κάψα του καλοκαιριού, μέχρι τα ραντεβού μας στο παλιό εκκλησάκι πάνω απ’ τις Φέρες ή σ’ εκείνο κοντά στο ΚΤΕΛ, όπου κουρνιάζαμε για να ζεσταθούμε στο καταχείμωνο περιμένοντας το λεωφορείο που θα μας πήγαινε ή θα μας έφερνε στην Αλεξανδρούπολη, στην πόλη ή το αεροδρόμιό της…
– Δυστυχώς αυτά τα ωραία που θυμόμουν κι εγώ μέχρι χθες, τα παραμέρισε αναγκαστικά η τουρκική επιθετικότητα απ’ την ημέρα που συνέλαβαν και φυλάκισαν τους στρατιωτικούς μας στον Έβρο…, είπε προβληματισμένος ο Πέτρος.
– Έχεις δίκιο…, είπε με αναστεναγμό ο Γρηγόρης. Η τουρκική προκλητικότητα κλιμακώνεται συνεχώς, ειδικά στο Αιγαίο και την Κύπρο. Γι’ αυτό, απ’ ό,τι μαθαίνω, ο στρατός μας βρίσκεται σε καθημερινή επιφυλακή και ετοιμότητα…
– Επάνω στη Θράκη πιστεύω θα υπάρχει μεγαλύτερη εγρήγορση μετά τη σύλληψη των δικών μας…, εκτίμησα.
– Έτσι είναι, απ’ τη στιγμή που διαρκώς κλιμακώνεται η τουρκική προκλητικότητα και παίρνει νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά…, είπε ο Γρηγόρης κι εγώ συγκατένευσα φέρνοντας στο μυαλό μου συνειρμικά τα σχέδια του Ερντογάν για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης και για την ”Γαλάζια Πατρίδα”…
– Είμαστε έτοιμοι, ανά πάσα ώρα και στιγμή για σύγκρουση με τους Τούρκους στον Έβρο ή κάνω λάθος; ρώτησε τον Γρηγόρη ο Πέτρος.
– Ο ελληνικός στρατός βρίσκεται ήδη σε πορτοκαλί συναγερμό…Παραμένει έκτοτε σε υψηλό βαθμό καθημερινής επιφυλακής και ετοιμότητας. Και για να καταλάβετε, ένα σας λέω: Στα 200 περίπου χιλιόμετρα του μετώπου του Έβρου έχει συγκεντρωθεί ένας τεράστιος όγκος πυρός απ’ την Ελλάδα και την Τουρκία, που περιμένει το φυτίλι για να εκραγεί…
– Ο Θεός να φυλάει, αλλά φοβάμαι πως τα χειρότερα έπονται…, είπα αναστατωμένη.
– Εκεί θα έχει μαζευτεί το μεγαλύτερο μέρος του Δ’ Σώματος Στρατού, σίγουρα…, συμπέρανε σκεπτικός ο Πέτρος.
– Ναι, φυσικά. Στην Ξάνθη, όπου είναι η έδρα του, είναι συγκεντρωμένο το 35% του προσωπικού του ΕΣ και το 60% των οπλικών συστημάτων του!.. Τολμώ να πω μάλιστα πως αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη Θράκη μερικά απ’ τα καλύτερα οπλικά συστήματα του κόσμου…‟
” Εκεί είναι συγκεντρωμένες η 16η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού με έδρα το Διδυμότειχο και Ζώνη Ευθύνης το βόρειο τμήμα του Έβρου, η 50η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία με έδρα το Σουφλί, που αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ 16ης και 12ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού, η τελευταία αυτή (η 12η) με έδρα την Αλεξανδρούπολη και Ζώνη Ευθύνης το νότιο τμήμα του Έβρου, η 20η Μεραρχία (”Μακεδονία”) με έδρα την Καβάλα, η 29η Μηχανοποιημένη Μεραρχία Πεζικού (”Πόγραδετς”) με έδρα την Κομοτηνή και το 1ο Συγκρότημα Επικοινωνιών Ηλεκτρονικού Πολέμου Πληροφορικής και Επιτήρησης…
– Κι απέναντι στους δικούς μας είναι παραταγμένοι φυσικά οι Τούρκοι, με κύριο εμπόδιο τον Έβρο…, ψιθύρισα μονολογώντας.
– Ναι, είναι φυσικό κώλυμα ο Έβρος και οι παραπόταμοί του, αλλά οι δικοί μας δεν επαναπαύονται. Και οι 11 ταξιαρχίες του Δ Σώματος Στρατού είναι σε ετοιμότητα θερμού επεισοδίου και εκπαιδεύονται έτσι που να μπορούν να αντιδρούν ταχύτατα σε αιφνιδιαστικές εχθρικές ενέργειες. Η άμυνα του πατρίου εδάφους και η διασφάλιση της εδαφικής μας ακεραιότητας είναι ο κυρίαρχος στόχος τους. Γι’ αυτό και οι ασκήσεις που κάνουν καθημερινά ξεπερνούν και τα ύψιστα όρια αντοχών τους.‟
” Πέραν αυτών όμως υπάρχουν και οι συνεχείς επιθεωρήσεις σ’ όλα τα ακριτικά φυλάκια του νομού ως τις Καλύβες στο Δέλτα του Έβρου, για να διαπιστωθεί το φιλότιμο κι ο πατριωτισμός στρατιωτών κι αξιωματικών, ο βαθμός εγρήγορσης και το επιχειρησιακό επίπεδο των ίδιων, και των οπλικών συστημάτων τους…
– Καλά και άγια όλα αυτά, αλλά με τα παλιά ναρκοπέδια στην περιοχή τι γίνεται; ρώτησα τον Γρηγόρη ανήσυχη.
– Ααα!.. Λέτε γι’ αυτά που υπήρχαν μέχρι το 2008, εξαιτίας των οποίων έχασαν τη ζωή τους 369 άνθρωποι, στην προσπάθειά τους να περάσουν από τον Έβρο στην Ελλάδα. Επειδή ακριβώς περίσσεψαν οι πνιγμοί στο ποτάμι, που είναι απ’ τα πιο επικίνδυνα περάσματα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, άρχισε ο καθαρισμός της περιοχής από τις νάρκες, που ολοκληρώθηκε το 2008…
– Σαν να μου φαίνεται μικρός ο αριθμός των θυμάτων…, μουρμούρισε αφηρημένα ο Πέτρος. Τους λογάριαζα για περισσότερους…
– Μα είναι πολύ μεγαλύτερος ο πραγματικός αριθμός των νεκρών, τον βεβαίωσε ο Γρηγόρης. Σύμφωνα με στοιχεία που κυκλοφορούσαν ως τη χρονιά που απολύθηκα, ξεπερνά τους 1500 πνιγμένους. Απλά έχουν εντοπιστεί μόνο οι 369, γιατί οι άλλοι δεν εντοπίστηκαν λόγω του πυθμένα του Έβρου…
– Αυτό είναι το τίμημα που έπρεπε να πληρώσουν για την ελευθερία τους…, είπα πικρά και πληρώνοντας τα κεράσματα στο γκαρσόν που πλησίασε, σηκώθηκα να φύγω ακολουθώντας τους άλλους δύο που άρχισαν να κατευθύνονται εντωμεταξύ προς τη στάση των λεωφορείων…
* ”Κρινιώ Καλογερίδου” (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)