5 Αυγούστου 480 π.Χ. Η μάχη στις Θερμοπύλες

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωήν των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.

…………………………………

Και περισσότερη τιμή τους πρέπει

όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)

πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος κ’ οι Μήδοι επιτέλους θα περάσουν.

 

Του Κωνσταντίνου Καβάφη είναι οι στίχοι.
Δίνουν το στίγμα της πρώτης συνειδητής θυσίας ενός ανθρώπου στα «πιστεύω» του. Το «μολών λαβέ» του βασιλιά της Σπάρτης, Λεωνίδα, έμεινε στους αιώνες σύμβολο του Έλληνα. Κι ο Σιμωνίδης μας παραπλάνησε με το επίγραμμά του: «Ω ξειν, αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».

Μέγα λάθος. Κανένας δεν τους διέταξε να υπερασπίσουν μια χαμένη υπόθεση. Κανένας δεν τους είπε πως έπρεπε να θυσιάσουν χίλιους ετοιμοπόλεμους στρατιώτες σε μια μάχη δίχως αντίκρισμα. Αν η θυσία που απέφερε μιας μόλις μέρας καθυστέρηση στην περσική προέλαση είχε κάποιο στρατηγικό στόχο, τότε ναι, θα είχαν πέσει «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι». Όμως, ούτε άλλη αμυντική γραμμή υπήρχε πιο πίσω ούτε η αργοπορία της μιας μέρας εξυπηρετούσε κάποιον σκοπό.

Ο Λεωνίδας έπεσε «τη εκείνου συνειδήσει πειθόμενος». Και η περισσότερη τιμή πρέπει στους 700 Θεσπιείς που έμειναν εκεί κι έπεσαν ως τον τελευταίο, δίχως να έχουν στην πλάτη τους το βαρύ φορτίο κάποιας Σπάρτης. Ούτε κανένας θα μπορούσε να διανοηθεί να ψέξει τον Λεωνίδα, αν αποτραβιόταν κι έδινε τη μάχη σε ασφαλέστερη τοποθεσία. Μερικές φορές, το πρόβλημα δεν είναι τι θα πουν οι άλλοι αλλά το πόσο ήσυχος θα κοιμηθείς το βράδυ.

Ο Λεωνίδας έπρεπε να πεθάνει. Και κοιμήθηκε ήρεμος, ενώ ένας άλλος, την ίδια μέρα, δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Ήταν ο Θεμιστοκλής που παραπονιόταν: «Ουκ εά με καθεύδειν το Μιλτιάδου τρόπαιον» (δε με αφήνει να κοιμηθώ το τρόπαιο του Μιλτιάδη). Κι εννοούσε τη μάχη του Μαραθώνα.
Θα κοιμόταν, μετά από 55 ημέρες, όταν θα νικούσε στη Σαλαμίνα. Όμως, κι ένας άλλος δεν μπορούσε να κοιμηθεί εξαιτίας του Μιλτιάδη: Ο βασιλιάς των Περσών, Ξέρξης. Ο πατέρας του Δαρείος ήταν ο μεγάλος νικημένος στον Μαραθώνα, το 490 π.Χ., έστω κι αν δεν βρισκόταν στην Ελλάδα όταν έγινε η μάχη. Ετοίμαζε νέα εκστρατεία αλλά τον σταμάτησαν οι επαναστάσεις στην Αίγυπτο και στη Βαβυλωνία, το 486 π.Χ. Πέθανε κι ο γιος του Ξέρξης χρειάστηκε δυο χρόνια για να καταστείλει τις εξεγέρσεις κι άλλα δυο για να στεριώσει στον θρόνο του. Έφαγε άλλα δυο χρόνια σε ετοιμασίες και, τον Ιούνιο του 480 π.Χ., ξεκίνησε να πάρει την Ελλάδα, μαθαίνοντας από τα λάθη του πατέρα του και φτάνοντας ασφαλής ως τις Θερμοπύλες. Είχε μαζί του αναρίθμητο στρατό.
Ο Λεωνίδας έπιασε τα στενά με 300 Σπαρτιάτες, 700 Θεσπιείς, άλλους 4.000 Πελοποννήσιους και 2.000 Στερεοελλαδίτες.

Στις 5 Αυγούστου 480 π.Χ., ο Ξέρξης έστειλε πρέσβεις στον Λεωνίδα να καταθέσει τα όπλα. Ο αγέρωχος Σπαρτιάτης απάντησε: «Μολών λαβέ!» («Έλα να τα πάρεις!»).
Ο Ξέρξης του μήνυσε πως η άμυνα ήταν μάταιη. «Μόνο οι τοξότες μου να ρίξουν τα βέλη τους, θα κρύψουν τον ήλιο». «Καλύτερα», είπε ο Λεωνίδας: «Θα πολεμήσουμε στη σκιά».

Αλλεπάλληλα κύματα Περσών έπεσαν πάνω στις ελληνικές γραμμές κι αποκρούστηκαν όλα. Επί τρεις μέρες, οι Πέρσες ήταν καθηλωμένοι. Την τρίτη, ο Ξέρξης έριξε στη μάχη το ανίκητο ως τότε σώμα των αθανάτων. Τσακίστηκε κι αυτό.
Είχε έρθει η ώρα του Εφιάλτη. Ένας βοσκός ήταν που ήξερε τα περάσματα. Παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και του αποκάλυψε το μονοπάτι που έβγαζε πίσω από τις ελληνικές γραμμές. Ο Λεωνίδας είδε την κυκλωτική κίνηση και κατάλαβε πως το παιχνίδι ήταν τελειωμένο. Όταν όμως έχεις ήδη πει «Μολών λαβέ» και πως θες να πολεμήσεις στη σκιά, δεν μπορείς πια να φύγεις. Έδιωξε όλους κι έμεινε με τους τριακόσιους του. Έμειναν, όμως, και οι 700 Θεσπιείς. Ούτε «Μολών λαβέ» είχαν πει ούτε για πόλεμο στη σκιά είχαν μιλήσει. Τους απασχολούσε ο ύπνος, το βράδυ.

Στην άγρια μάχη που ακολούθησε, έπεσαν όλοι ως τον τελευταίο. Κι όταν ο Εφιάλτης πήγε να πάρει την αμοιβή του, ούτε καν ήξερε πως η Ιστορία του είχε επιφυλάξει τον ρόλο του κομπάρσου που θα αναδείκνυε τον ήρωα.

Ο Ξέρξης τίμησε τον λόγο του και του πλήρωσε τα υπεσχημένα. Έβαλε, όμως, και τον σκότωσαν, γιατί την προδοσία πολλοί την θέλουν, τον προδότη όμως κανένας.

history

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.