Πώς γεννιούνται οι ηγέτες

Γράφει ο Βασίλης Βρανάς, Δρ. Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ – Επισκέπτης Ερευνητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Σε ιδεολογική σύγχυση φαίνεται να είναι το πολιτικό σύστημα, καθώς παρατηρούμε την τελευταία δεκαετία έντονη κομματική κινητικότητα βουλευτών και πολιτευτών. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε μια διαρκή προσπάθεια των κομμάτων να αλλάξουν ιδεολογικό προσανατολισμό, για να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν ευρύτερη εκλογική επιρροή. Είναι όμως αθέμιτο αυτό το οποίο συμβαίνει; Η απάντηση είναι, σαφώς, όχι. Είναι όμως μη παραγωγικό και δυνητικά επικίνδυνο.

Η κομματική μετανάστευση δεν είναι κάτι νέο στην πολιτική, όμως η συχνότητα με την οποία συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και η ιδεολογική απόκλιση που έχουν οι επιλογές των μεταναστών-πολιτικών, είναι μη ομαλή. Είναι παράδοξο να πηδάς από τα δεξιά του πολιτικού φάσματος στα αριστερά ή να εναγκαλίζεσαι στο Σύνταγμα με τον πάλαι ποτέ ιδεολογικό σου αντίπαλο. Είναι μη ομαλό να έχεις πάρει «βασιλικές» ψήφους και να κάθεσαι στο ίδιο τραπέζι με το ΚΚΕ Εσωτερικού και να κυβερνάς!

Για να τα λέμε όμως όλα. Οι μετακινήσεις στελεχών μεταξύ όμορων χώρων είναι αποδεκτές και είναι επίσης αποδεκτό να εξελίσσει τις πολιτικές του θέσεις ένα κόμμα ή αν θέλετε να προσαρμόζεται, ενίοτε, στην επικαιρότητα. Το να κάνω μεταγραφή όμως ιδεολογικούς ή κομματικούς αντιπάλους είναι καιροσκοπικό και διχάζει τον ψηφοφόρο.

Παραπάνω ανέφερα ότι η αλόγιστη πολιτική μετανάστευση που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, μπορεί να αποβεί και δυνητικά επιζήμια και εξηγούμαι. Το πρόσφατο παράδειγμα με τη Συμφωνία των Πρεσπών φανέρωσε το ιδεολογικό (έστω και φαινομενικά) φάσμα που χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, με αποτέλεσμα την αποχώρηση των ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση. Ας αναλογιστούμε τι θα συμβεί στην περίπτωση, όχι συγκυβέρνησης, αλλά αυτοδύναμης κυβέρνησης, με κοινοβουλευτική ομάδα που έχει στελέχη με αριστερές, κεντροαριστερές, κεντρώες, κεντροδεξιές και δεξιές ιδεολογικές αναφορές. Τι θα συμβεί όταν θα τεθεί στο τραπέζι ένα φλέγον ζήτημα και ο κάθε βουλευτής θα πρέπει να πάρει θέση; Θα πειθαρχήσουν στην κομματική γραμμή ή θα μεταναστεύσουν σε νέους φορείς που θα τους διασφαλίζουν την ιδεολογική τους ταυτότητα και το πολιτικό τους μέλλον;

Καταληκτικά. Με αφορμή το διακύβευμα μνημόνιο αντι-μνημόνιο παρατηρήσαμε έντονες μεταναστευτικές-πολιτικές ροές και στο διακύβευμα της Συμφωνίας των Πρεσπών παρατηρήσαμε ξανά ανάλογες. Τι θα συμβεί όταν θα έρθουμε αντιμέτωποι με το επόμενο διακύβευμα, θα αρχίσουν να φεύγουν στελέχη που εξαρχής από συγκυρία είχαν έρθει στο κόμμα και θα έχει τριγμούς η όποια κυβέρνηση; Τι θα συμβεί αν το μελλοντικό διακύβευμα δεν έχει περιθώρια για συνταγματικές πιρουέτες;

Η διαφύλαξη της ιδεολογικής ταυτότητας των κομμάτων είναι μείζονος σημασίας και πρέπει να υπάρχει αταλάντευτη πίστη στις αρχές και τα ιδανικά που πρεσβεύει το κάθε κόμμα και σαφώς, επιβάλλεται σεβασμός στην ιστορία και τις μάχες που έχει δώσει κάθε παράταξη. Επιπρόσθετα, η μη ιδεολογική ταλάντευση των κομμάτων θα αναχαιτίσει την ίδρυση λαϊκιστικών κομμάτων που ποντάρουν σε δυσαρεστημένους πολιτικούς οι οποίοι δυσανασχετούν με την συγκυριακή επιλογή τους, όταν το κόμμα στο οποίο μετανάστευσαν άλλαξε ιδεολογικό προσανατολισμό.

Η πραγματική συσπείρωση γύρω από ένα κόμμα ή έναν πολιτικό, επιτυγχάνεται γύρω από ιδέες και οράματα – όχι από καρέκλες. Αυτή η συσπείρωση είναι που γεννάει ηγέτες!