Εξωτερική πολιτική: Τι περιμένει η Αθήνα από τη νέα γερμανική κυβέρνηση
Οι σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής δεν ήταν ποτέ εύκολες. Ωστόσο, με μια νέα προοδευτική κυβέρνηση στο Βερολίνο, η Αθήνα ελπίζει ότι η Γερμανία θα επανεξετάσει την πολιτική εξαγωγών όπλων της προς την Άγκυρα και θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή στις παραβιάσεις του κράτους δικαίου στην Τουρκία.
Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Τάσος Χατζηβασιλείου και ο πρώην ΥΠΕΞ και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος μιλούν στη EURACTIV για τις προσδοκίες της Αθήνας από τη νέα γερμανική κυβέρνηση.
Εν μέσω μιας έντονης κλιμάκωσης τον περασμένο χρόνο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου για τις γεωτρήσεις φυσικού αερίου, η Αθήνα έχει επανειλημμένα ζητήσει από τη Γερμανία και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ να σταματήσουν τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία.
Ωστόσο, η πίεση από την Αθήνα δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η Ελλάδα έχει εκφράσει την έντονη δυσαρέσκειά της προς τη Γερμανία αφού η τελευταία πούλησε έξι υποβρύχια στην Τουρκία, τα οποία και θα χρησιμοποιηθούν στο Αιγαίο.
Ο βουλευτής Τάσος Χατζηβασιλείου, μέλος της επιτροπής Άμυνας και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, είπε στην EURACTIV ότι η Αθήνα βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής, καθώς ο τρικομματικός συνασπισμός στη Γερμανία προσπαθεί να βρει κοινό βηματισμό στις πολιτικές του.
«Η Αθήνα τηρεί στάση ευμενούς αναμονής, θεωρώντας θετικές τις πρώτες ενδείξεις για τα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Ήδη, το Βερολίνο δίνει έμφαση στα ζητήματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιλαμβάνεται το αίτημα για περιορισμό στις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία», τόνισε ο Χατζηβασιλείου.
Πρόσθεσε ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει «καμπάνια» για τα θέματα αυτά, γεγονός που αποτυπώνεται και σε ψήφισμα της Ομοσπονδιακής Βουλής.
Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι είναι μεγάλα τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας στην αγορά αμυντικού εξοπλισμού, αλλά «εμείς εμμένουμε στη θέση μας».
Ενώ η Γερμανία σημείωσε ρεκόρ πωλήσεων όπλων το 2021, η νέα κυβέρνηση εργάζεται ήδη για τη μείωση των εξαγωγών όπλων σε τρίτες χώρες.
Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα εγκρίνει νέα νομοθεσία μέχρι το καλοκαίρι που θα εισάγει διαδικαστικές βάσεις και επιλογές ελέγχου για περαιτέρω περιορισμό των αποστολών όπλων.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Stockholm International Peace Research Institute/SIPRI, η Γερμανία δεν είναι ο κύριος ευρωπαϊκός προμηθευτής όπλων στην Τουρκία – για την περίοδο 2015-2019, το 43% των εισαγωγών όπλων στην Τουρκία προέρχονταν από την Ιταλία και την Ισπανία. Ωστόσο, το θέμα βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας στην Αθήνα.
Υπογράμμισε ότι στόχος παραμένει η επιβολή ενός ευρωπαϊκού Κώδικα Δεοντολογίας για όλες τις Εξαγωγές Όπλων σε μη ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης της Τουρκίας.
«Εξάλλου, ο νέος Καγκελάριος έχει εμπειρία στα ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος και η Υπουργός Εξωτερικών έχει εκφραστεί αντιστοίχως θετικά», πρόσθεσε.
Ελπίδα οι Πράσινοι να επιμείνουν στις «αρχές» τους
Στην ίδια γραμμή και η αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Γεώργιος Κατρούγκαλος, πρώην υπουργός Εξωτερικών και επίσης μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, δήλωσε ότι οι Γερμανοί Πράσινοι επέκριναν στο παρελθόν τις εξαγωγές όπλων σε χώρες – όπως η Τουρκία – με επιθετική και απειλητική συμπεριφορά απέναντι σε χώρες της ΕΕ όπως είναι η Ελλάδα.
«Εκτιμώ αυτή η στάση αρχών των Πράσινων θα συνεχιστεί και με την παρούσα κυβέρνηση και θα έχουμε μια διαφορετική στάση από ό,τι είχαμε στο παρελθόν», είπε.
Πρόσθεσε ότι και με τους Πράσινους αλλά και Σοσιαλδημοκράτες συναδέλφους στο Συμβούλιο της Ευρώπης «ακολουθούμε – όπως σε όλα τα θέματα – μια πολιτική αρχών στο κράτος δικαίου και στις παραβιάσεις του από την Τουρκία».
Ο Κατρούγκαλος τόνισε, ωστόσο, ότι το τελευταίο διάστημα οι παραβιάσεις αυτές είναι σε έξαρση, καθώς πολλές περιπτώσεις αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν εφαρμόζονται, ενώ έχει παρατηρηθεί και κλιμάκωση ως προς τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στους κρατούμενους στις φυλακές.
«Έχω λοιπόν την ελπίδα ότι αυτή η στάση αρχών που έχει ευοδωθεί σε όργανα όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης θα μεταφερθεί – όπως είναι λογικό – στο νέο ύφος διακυβέρνησης της νέας κυβέρνησης».
Μια ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική «ανεξάρτητη» από ΗΠΑ
Ο πρώην ΥΠΕΞ υπογράμμισε ότι η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής άμυνας «ανεξάρτητη» από την Ουάσιγκτον θα πρέπει να παραμένει μια ευρωπαϊκή προτεραιότητα,.
«Εάν η Ευρώπη θέλει να έχει στο μέλλον υπόσταση στη διεθνή σκηνή, πρέπει να έχει μια ενιαία και αυτόνομη εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας αυτόνομη από το ΝΑΤΟ γιατί διαφορετικά θα πάψει να είναι υπολογίσιμος διεθνής παίχτης».
Παραδέχτηκε ότι δεν υπάρχει ταύτιση Γερμανίας και Γαλλίας στο ζήτημα της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας, αλλά τόνισε ότι υπάρχουν σημεία σύγκλισης. «Πριν από μερικά χρόνια υπεγράφη στο Άαχεν η διμερής συμφωνία που αφορά στην μελλοντική ευρωπαϊκή άμυνα».
Αναφερόμενος στη Μόσχα και στις μελλοντικές ευρωρωσικές σχέσεις, είπε ότι κοινός στόχος θα πρέπει να είναι η ένταξη της Ρωσίας σε ένα νέο ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας.
«Εφόσον μπορούσαμε να πετύχουμε κάτι ανάλογο με τη Σοβιετική Ένωση – που ήταν πολύ πιο ισχυρή – με τις Συμφωνίες του Ελσίνκι, περισσότερα μπορούμε να πετύχουμε τώρα και με τη σημερινή Ρωσία», είπε.
Ο ρόλος της Γερμανίας στο Κυπριακό
Για πολλούς στις Βρυξέλλες, το μήλο της έριδος στην ανατολική Μεσόγειο είναι η επίλυση του Κυπριακού. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι εάν επιλυθεί αυτό το ζήτημα θα έχει θετική δευτερογενή επίδραση και στα διμερή ελληνοτουρκικά ζητήματα.
Στο παρελθόν, το Βερολίνο κράτησε αποστάσεις από το θέμα και η νέα κυβέρνηση δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η παρούσα κυβέρνηση μπορεί να αλλάξει στάση.
Ωστόσο, για τον Κατρούγκαλο, η Γερμανία θα μπορούσε να βοηθήσει την ΕΕ στο σύνολό της να παίξει κάποιο ρόλο, «όχι απλώς αντιδρώντας στην παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας και επιβάλλοντας κυρώσεις, αλλά έχοντας σημαντική συμβολή στην επίλυση του ζητήματος».
Πρόσθεσε ότι όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στην εξουσία, πίεσε για ανάμειξη της ΕΕ, με αποτέλεσμα η τότε επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να είναι παρόντες στις συνομιλίες στο Κρανς-Μοντάνα για το Κυπριακό.
Η Τουρκία έχει αντιταχθεί μέχρι στιγμής σε οποιαδήποτε συμμετοχή της ΕΕ στις συνομιλίες, ακολουθώντας τη στρατηγική της να χαρακτηρίζει τις ελληνοκυπριακές-τουρκικές σχέσεις ως διμερείς και όχι ευρωπαϊκές.
