Τουρκολιβυκό μνημόνιο: Μία υπερεκτιμημένη υπόθεση

Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

Στην Ελλάδα, το τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει πάρει διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες από τις πραγματικές του συνέπειες. Για αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι συνήθεις άφρονες υπερπατριώτες, που υιοθετούν μαξιμαλιστικές θέσεις, αλλά και η πάντα πρόθυμη να δει «ιμπεριαλιστικά σενάρια» λαϊκίστικη αριστερά. Αποτέλεσμα; Να δημιουργείται ένα κλίμα πανικού, ενώ στην ουσία πρόκειται για μια υπόθεση που είναι υπερεκτιμημένη και σε μεγάλο βαθμό ανέφικτη ως προς την υλοποίησή της.

Κατ’ αρχάς, δεν υπάρχει καμία περίπτωση το τουρκολιβυκό μνημόνιο να γίνει αποδεκτό από διεθνείς οργανισμούς. Είναι ένα διμερές χαρτί χωρίς διεθνή ισχύ, που παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας, αγνοεί πλήρως την ύπαρξη νησιών με δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες και συγκρούεται με συμφωνίες που ήδη έχουν κυρωθεί, όπως η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου.

Παράλληλα μπορεί να προσβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης . Πρόκειται για μια υπόθεση που μπορεί να προσβληθεί εύκολα, τόσο νομικά όσο και πολιτικά.

Από την άλλη πλευρά, οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες τρίτων χωρών και οι πολυεθνικές του χώρου των υδρογονανθράκων δεν πρόκειται να εμπλακούν σε καμία διαδικασία εξόρυξης σε περιοχές με αμφισβητούμενη κυριαρχία. Καμία σοβαρή εταιρεία δεν ρισκάρει κεφάλαια δισεκατομμυρίων σε ένα γεωπολιτικά ναρκοθετημένο πεδίο, όπου κάθε γεώτρηση μπορεί να σημάνει πολεμική σύγκρουση.

Μένει λοιπόν η μόνη λύση για τον Ερντογάν: μια στρατιωτική επέμβαση για να επιβάλει de facto το μνημόνιο. Όμως και αυτή η επιλογή είναι a priori καταδικασμένη. Η γεωγραφία δεν παίζει υπέρ της Τουρκίας. Η θαλάσσια ζώνη που δήθεν οριοθετείται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα ελληνικά στρατιωτικά αεροδρόμια και, κυρίως, από τον ναύσταθμο της Σούδας, που αποτελεί το σημαντικότερο προωθημένο σημείο ναυτικής ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο. Κανένα επιτελείο στην Άγκυρα δεν μπορεί να αγνοήσει αυτόν τον καταλυτικό παράγοντα.

Εν κατακλείδι, το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι περισσότερο ένα εργαλείο εσωτερικής κατανάλωσης και προπαγάνδας για τον Ερντογάν και λιγότερο μια ρεαλιστική στρατηγική. Ίσως ήρθε η ώρα στην Ελλάδα να σταματήσουμε να το μεγαλοποιούμε, αποφεύγοντας τον αυτοτροφοδοτούμενο φόβο και τον διχαστικό λαϊκισμό που τόσο εύκολα επωάζεται σε τέτοια ζητήματα.