Ο λαϊκισμός πρέπει να νικηθεί
Γράφει ο Σεραφείμ Νικολάου, Πολιτικός Επιστήμονας
Η μάχη κατά του λαϊκισμού θα είναι το μεγαλύτερο στοίχημα των ημερών μας . Θ πρέπει να διασαφηνιστεί η έννοια του λαϊκισμού αλλά και η σχέση του με την φιλελεύθερη δημοκρατία.
Παραδείγματα λαϊκισμού υπάρχουν σε ολες τις χώρες. Χαρακτηριστικά είναι ο Ουγκο Τσαβες στη Βενεζουέλα το 2000 , ο Τραμπ στις ΗΠΑ το 2016 ,ο Αλμπέρτο Φουτζιμόρι στο Περού τη δεκαετία του 1990.
Ο λαϊκισμός συντίθεται από τρεις έννοιες : τον λαό , την ελίτ και την γενική βούληση .
· Ο λαϊκισμός ορίζει το λαό ως τον απλό άνθρωπο και συσχετίζει αυτόν με το σύνολο του πληθυσμού.
· Η ελίτ αποτελεί τον αντίπαλο των λαϊκιστών. Γίνεται αναφορά για το κατεστημένο τη διεθνή ολιγαρχία κεφαλαίου και ευνοείται η σκανδαλοθηρία .Για παράδειγμα ο κ. Τσίπρας κατηγορούσε τους λομπίστες και τους ολιγάρχες στην Ελλάδα ότι υπονομεύουν το έργο της κυβέρνησης του. Από τους λαϊκιστές δεν ξεφεύγει ούτε η ΕΕ κατηγορούν την εγχώρια ελίτ ότι βάζει πάνω από τα συμφέροντα της Χώρας τα συμφέροντα της ΕΕ.
Επίσης , οι λαϊκιστές διακρίνονται για το λεγόμενο ηθικό πλεονέκτημα και πολλοί από αυτούς πιστεύουν ότι η ελίτ βάζει πάνω από τους ντόπιους τους μετανάστες .
· Η γενική βούληση κατά Ρουσώ ενισχύεται κατά τον λαϊκισμό . Οι φωτισμένοι ηγέτες των λαϊκιστών μετατρέπουν την γενική βούληση σε πράξη, βασιζόμενη στη θέληση του απλού λαού.
Η ιδέα της γενικής βούλησης βασίζεται στην αρχή της κοινής λογικής . Ο λαός ως υποκείμενο μπορεί να αμφισβητήσει την ελίτ , την καθεστηκυία τάξη αλλά και ο ίδιος διακρίνεται από ομοιογένεια.
Δεν αρέσκονται οι λαϊκιστές στην πολιτική ορθότητα και σπάνε τα ταμπού που επιβάλλονται από την ελίτ στο λαό.
Ποιος όμως πρέπει να ηγείται του λαϊκιστικού κινήματος ; Υπάρχουν πολλά παράδειγματα λαϊκιστικών ηγετών . Διακρίνονται όλοι για χαρίσματα τους καθώς και για την τάση τους να δημιουργούν ακολούθους .
Ο ηγέτης θεωρείται άνδρας των έργων και όχι των λόγων δεν φοβάται να λάβει δύσκολες αποφάσεις αλλά και γρήγορες ,ενάντια στη συμβουλή των ειδικών .ΕΠΙΣΗΣ είναι αρρενωπός ως στοιχείου ανδρισμού, βλ Πούτιν Ρωσία , Μπερλουσκόνι Ιταλία , Τραμπ ΗΠΑ.
Η σχέση του λαϊκισμού με τη Δημοκρατία πυροδοτεί πολλές συζητήσεις. Αρχικά το λαϊκιστικό κίνημα βοήθα στην έκφραση των αποκλεισμένων τμημάτων του πληθυσμού.
Η Δημοκρατία σχετίζεται , με την λαϊκή κυριαρχία και τον κανόνα της πλειοψηφίας. Η φιλελεύθερη δημοκρατία διαφέρει στο γεγονός ότι δημιουργεί επίσης ανεξαρτήτους θεσμούς και προστατεύει θεμελιώδη δικαιώματα και μειονότητες.
Ο λαϊκισμός είναι αρνητικός γιατί διαβρώνει τους θεσμούς που ειδικεύονται στα δικαιώματα ενώ προωθεί τη διαίρεση κάνοντας εξαιρετικά δύσκολη την επιδίωξη συμφωνιών . Για παράδειγμα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συνεργαστεί κάποιο κόμμα με την ελληνική ακροδεξιά γιατί αυτή ακολουθεί μια αντιευρωπαϊκή και αντιθεσμική πορεία.
Το μέλλον της Δημοκρτίας ενάντια στο λαικισμό
Τα σημαντικότερα προβλήματα της Δημοκρατίας σήμερα είναι οικονομικής φύσης. Τα τραντάγματα των ιδιωτικοποιήσεων δημιουργούν ανασφάλεια ανισότητα και κινδύνους. Κράτη δεν αναπτύσσονται όπως παλιά . Η μετανάστευση διογκώνει τους κοινωνικούς ανταγωνισμός και δυσκολεύει την πολιτικών ίσων δικαιωμάτων για όλους.
Οι κυβερνήσεις έχουν απολέσει μέρος του πολιτικού έλεγχου .
Οι πολίτες δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση
Όλα αυτά γεννούν και γιγαντώνουν τις λαϊκιστικές φωνές ιδιαίτερα σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες όπως η Ελλάδα. Η άνοδος του Σύρριζα στην εξουσία με το σύνθημα «σκίζουμε τα μνημόνια και κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», δείχνουν τις αρνητικές συνέπειες των λαϊκισμών για τους θεσμούς τη δημοκρατία καθώς η προσγείωση στην πολιτική πραγματικότητα είναι αναπόφευκτη και δυστυχώς επιζήμια για τον ίδιο το Λαο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ , BENTHAM ΚΑΙ BOYLE
ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ, MUDDE KAI KALTWASSER