Γάζα: Μεταξύ πολιορκίας και ανάφλεξης
Γράφει η Εύα Ι. Κουλουριώτη, Πολιτική αναλύτρια, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής
Στις πρόσφατες συγκρούσεις στην Γάζα, που ήταν οι πιο βίαιες μετά τον πόλεμο του 2013 και είχαν απολογισμό πάνω από 75 νεκρούς και 2.000 τραυματίες, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοί της προσπάθησαν να παρακάμψουν την διαχωριστική γραμμή με το Ισραήλ, ερχόμενοι αντιμέτωποι με τις σφαίρες του ισραηλινού στρατού. Πολλοί μπορεί να αναρωτιούνται ποια ήταν η αιτία αυτής της ενέργειας. Η απάντηση έχει πολλές πτυχές.
Η οικονομική κατάσταση στη Γάζα
Η Γάζα υποφέρει από οικονομικό και ιατρικό αποκλεισμό εδώ και περισσότερο από έξι χρόνια από την μια πλευρά από το Ισραήλ και από την άλλη από την Αίγυπτο. Δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι πολίτες που ζουν στη Γάζα υποφέρουν από την φτώχεια, την πείνα και την ανεργία. Δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της Γάζας ζουν σε μισοκατεστραμένα σπίτια, σχολεία και στρατόπεδα, καθώς το Ισραήλ εμποδίζει την είσοδο δομικών υλικών στην περιοχή. Ακόμα και οι ψαράδες αποτρέπονται από την ελεύθερη κίνηση στην θαλάσσια περιοχή της Γάζας. Υπάρχουν πολλά περιστατικά κατά τα τελευταία χρόνια όπου το ισραηλινό ναυτικό στόχευσε τους ψαράδες με αληθινά πυρά. Εν μέσω αυτών των τραγικών οικονομικών συνθηκών, οι άνθρωποι οδηγούνται περισσότερο στην απελπισία και γίνονται πιο επιθετικοί.
Η κοινωνική κατάσταση στη Γάζα
Δύο εκατομμύρια άνθρωποι μέσα σε μια μικρή γεωγραφική περιοχή, όπου οι ευκαιρίες απασχόλησης είναι σχεδόν ανύπαρκτες, τα νοσοκομεία έχουν τεράστιες ελλείψεις από ιατρικά εργαλεία και σύγχρονα φάρμακα, κυρίως αντικαρκινικά. Η Γάζα καλύπτεται από σκοτάδι περισσότερες από 12 ώρες την ημέρα γιατί το Ισραήλ ελέγχει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Τοπική πηγή διαβεβαιώνει ότι οι διακοπές του ηλεκτρικού επηρεάζουν σημαντικά το έργο των νοσοκομείων αφού τα αποθέματα καυσίμων για τις γεννήτριες έχουν τελειώσει εδώ και καιρό. Πολλοί ασθενείς που χρειάζονται χειρουργείο επειγόντως δεν μπορούν να βρουν νοσοκομείο να τους δεχθεί. Η απουσία συνεργασίας μεταξύ της διοίκησης της Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας και της διαχείρισης της Παλαιστινιακής Αρχής στη Δυτική Όχθη κάνει τα πράγματα χειρότερα. Κάτω από αυτές πιέσεις οι πολίτες της Γάζας αντιμετωπίζουν τον θάνατο ως διαφυγή από αυτήν την ζωή.
Η απώλεια ελπίδας για μια πολιτική λύση
Η ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση δεν έχει κάνει κανένα βήμα προς την επίλυσή της από την υπογραφή της δεύτερης συμφωνίας του Όσλο το 1995. Η ισραηλινή πλευρά προσπαθούσε πάντα να ξεφύγει από έναν συμβιβασμό, ενώ οι Παλαιστίνιοι έχουν υποφέρει από την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ που έχει αυξήσει την ορμή του Τελ Αβίβ προς την κατεύθυνση της όλο και μεγαλύτερης στρατιωτικοποίησης. Με την έναρξη της νέας χιλιετίας, το Ισραήλ ξεκίνησε την κατασκευή διαχωριστικού τείχους με την παλαιστινιακή πλευρά κάτω το προπέτασμα μιας λύσης δύο κρατών. Όμως, η συνοριακή γραμμή πάνω στην οποία κατασκευάστηκε το τείχος έχει περιορίσει τον έλεγχο των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη κατά 30%, επεκτείνοντας τον ισραηλινό εποικισμό. Κατά την διάρκεια του τελευταίου έτους, πίσω από τις κλειστές πόρτες τις Ουάσιγκτον γίνονται συζητήσεις μεταξύ Ισραηλινών και Αράβων αξιωματούχων για την αναζήτηση μιας νέας λύσης στην ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση.
Διπλωματική πηγή με διαβεβαίωσε ότι η Ουάσιγκτον υπό την ηγεσία του Τραμπ πρότεινε να δώσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και να αναζητήσει μια άλλη πρωτεύουσα για τους Παλαιστινίους. Υπάρχει, επίσης, συζήτηση για μεταφορά των κατοίκων της Γάζας στην έρημο του Σινά δημιουργώντας εκεί ένα κράτος γι’αυτούς. Βέβαια, οι συνομιλίες συνεχίζονται. Εν τω μεταξύ, ο Τραμπ, ο οποίος διατηρεί ισχυρή σχέση με το Ισραήλ, προέβη σε ένα επικίνδυνο βήμα μεταφέροντας στην Ιερουσαλήμ την Πρεσβεία των ΗΠΑ, γεγονός που αποτελεί μια έμμεση πλην σαφή αναγνώριση από την Ουάσιγκτον της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ και όχι μισή-μισή με τους Παλαιστίνιους.
Κάποιοι μπορεί να θεωρούν ότι οι θάνατοι στην παλαιστινιακή περιοχή της Γάζας είναι το πιο σημαντικό γεγονός. Στην πραγματικότητα η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ είναι το πραγματικά σημαντικό γεγονός για ολόκληρο τον κόσμο, που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην περιοχή και τους λαούς της και μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη μεγαλύτερης βίας στο κοντινό μέλλον. Αν γυρίσουμε πίσω στην 11η Σεπτεμβρίου 2001 στο χτύπημα που έπληξε τη Νέα Υόρκη και ήταν η εκδίκηση της αλ-Κάιντα για τους Παλαιστινίους, η απάντηση της Ουάσιγκτον και των δυτικών συμμάχων της ήταν όντως σκληρή με την εξαπόλυση πολέμου εναντίον της οργάνωσης και των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Όμως η διατήρηση και η επιδείνωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής κρίσης και η αύξηση των διώξεων των μουσουλμάνων γενικότερα στη Μέση Ανατολή ήταν οι κύριοι λόγοι που οδήγησαν στην εμφάνιση του ISIS. Φυσικά, το ISIS εκμεταλλεύτηκε αυτό το θέμα για να προσελκύσει τους νεαρούς μουσουλμάνους.
Ως εκ τούτου το επικίνδυνο αυτό βήμα στην Ιερουσαλήμ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις. Ενώ ο κόσμος προσπαθεί να τελειώσει με την τρομοκρατία, η Ουάσιγκτον ρίχνει λάδι στη φωτιά. Η ήδη θερμή ατμόσφαιρα στη Μέση Ανατολή θα οδηγήσει προς περισσότερη βία και πολέμους. Ήδη τις τελευταίες ώρες, υπάρχει αυξημένη ένταση μεταξύ Λωρίδας της Γάζας και Ισραήλ με αλλεπάλληλες εχθροπραξίες. Ίσως είναι θέμα ωρών μία πιο εκτεταμένη ανάφλεξη.
