Περί των δηλώσεων Τσαβούσογλου

Γράφει ο Αντώνιος Μιχελόγγονας, Ασκούμενος δικηγόρος

Η παροχή ασύλου σε έναν εκ των Τούρκων πραξικοπηματιών ήταν αναμενόμενο ότι θα προκαλούσε ένταση με την Τουρκία. Είναι ένα θέμα που κυριολεκτικά τους καίει, πρώτη φορά έφτασε τόσο κοντά στην πτώση του το καθεστώς Ερντογάν. Για όσους έχουν καλή μνήμη δε ο Ερντογάν δε δίστασε να τα βάλει ακόμα και με τις ΗΠΑ για το συγκεκριμένο ζήτημα, και οι σχέσεις των δύο χωρών ακόμα και σήμερα δεν έχουν αποκατασταθεί μετά την άρνηση έκδοσης του Φετχιουλάχ Γκιουλέν. Προφανώς λοιπόν όταν δε διστάζουν να δημιουργήσουν θέμα με την υπερδύναμη δε θα τηρήσουν τα προσχήματα με ένα γείτονα παραδοσιακά πιο αδύναμο.

Η έκδοση και η παροχή ασύλου στους πραξικοπηματίες είναι δύο ξεχωριστές νομικές πράξεις με κοινή συνισταμένη την κατάσταση στη γειτονική χώρα αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το βασικότερο εγγυητή τους, που είναι το δικαίωμα στη δίκαιη δίκη. Προφανώς όμως το ζήτημα δεν έχει μόνο νομική σκοπιά. Οι 8 πραξικοπηματίες μπορούν να αποβούν πολύτιμοι για την Ελλάδα. Γνωρίζουν στοιχεία για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, το πολιτικό σκηνικό, τους επιχειρηματικούς κύκλους, την εξωτερική πολιτική κοκ, μπορούν εν ολίγοις να παρέχουν ή να διασταυρώσουν πληροφορίες top secret. Εν ολίγοις αποτελούν ένα όπλο στα χέρια μας που δικαίως προκαλεί την ανησυχία της Τουρκίας και προφανώς πρέπει να τύχει αναλόγου χειρισμού.

Συνεπώς δε θα μπω στον κόπο να σχολιάσω απόψεις πασιφιστικές και δήθεν δημοκρατικές που ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες και υπερθεματίζουν για την παράδοση των 8 στην Τουρκία ως τιμωρία για το έγκλημά τους κατά της Δημοκρατίας. Θα περιοριστώ να τονίσω ότι δε βλέπω την ίδια ευαισθησία για εγκλήματα κατά της Δημοκρατίας που διαπράττονται από αναρχικούς, τρομοκράτες, διάφορα κινήματα και αυταρχικά καθεστώτα που υποστηρίζονται αναφανδόν από τους κυβερνώντες. Πάει πολύ να υπερθεματίζουν για τη Δημοκρατία οι σύντροφοι του Μαδούρο. Και όποιος έχει το στοιχειώδη ρεαλισμό για τα πράγματα καταλαβαίνει ότι με ένα γείτονα σαν την Τουρκία τα μέσα που θα μεταχειριστείς ποτέ δε θα είναι πλήρως θεμιτά και «ειρηνευτικά».

Από την άλλη μεριά η τουρκική κυβέρνηση αποδίδει μεγάλη σημασία στην παράδοση των 8 για να δείξει σε κάθε επίδοξο αντίπαλο του καθεστώτος ότι όποιος είναι εναντίον της θα έχει την ίδια τύχη. Είναι επίσης ένας τρόπος να δείξει διεθνώς ότι οι δυτικές χώρες, και ιδίως οι χώρες της ΕΕ, δε μπορούν να της επιβληθούν σε θέματα δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ελλάδα δεν είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα με την οποία ανοίγουν θέματα.

Ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες ωστόσο η δήλωση Τσαβουσογλου ότι μπορεί να μην υπάρχει Ελλάδα σε μερικά χρόνια σίγουρα προκάλεσε αίσθηση. Δεν είναι η πρώτη προκλητική δήλωση το τελευταίο διάστημα, έχει όμως άλλο ειδικό βάρος καθώς προέρχεται από κάποιον υψηλά ισταμενο της εκτελεστικής εξουσίας. Δεν είναι ένας βουλευτής της ακραίας κεμαλικής αντιπολίτευσης, είναι στέλεχος του μετριοπαθέστερου και πιο συμβιβαστικού κόμματος του Ερντογάν. Το γεγονός ότι πλέον καταφέρονται εναντίον της Ελλάδας στελέχη από το σύνολο του πολιτικού φάσματος είναι ενδεικτικό για την αντίληψη της κοινής γνώμης. Η κυβέρνηση πλέον ανταγωνίζεται την αντιπολίτευση σε μαξιμαλιστικες δηλώσεις εναντίον μας, προφανώς προσπαθώντας να προσεγγίσει το ανάλογο κοινό. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο Ερντογάν πέρασε (οριακά) τον κάβο του δημοψηφίσματος με τη στήριξη των Γκρίζων Λύκων. Φαίνεται πλέον ότι αν θέλει να επιβιώσει πολιτικά θα πρέπει να στραφεί σε ένα πιο επιθετικό ακροατήριο.

Συμπέρασμα: Δε θα είναι η τελευταία προκλητική δήλωση από τουρκικής πλευράς. Δεν είναι επ’ αφορμή ενός γεγονότος. Φαίνεται ότι οι σχέσεις με την Ελλάδα καθίστανται σιγά-σιγά μέρος της πολιτικής ατζέντας και το σύνολο του πολιτικού φάσματος παίρνει θέση.

Έπειτα από τις τελευταίες εξελίξεις αντιλαμβάνεται πλέον κανείς πόσο ανώφελη και εν τέλει αρνητική για τη χώρα υπήρξε η επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου. Η ελληνική κυβέρνηση του έδωσε την ευκαιρία να αναπτύξει τις διεκδικήσεις του εντός του Προεδρικού Μεγάρου με αντάλλαγμα την παραδοχή ότι δεν υπάρχουν εδαφικές διεκδικήσεις και ότι η μειονότητα αποτελείται από Έλληνες πολίτες. Λίγο καιρό μετά βλέπουμε ότι οι θέσεις του αυτές δεν έπεισαν ούτε το εσωτερικό του κόμματος του.

Η τουρκική επιθετικότητα  (στα λόγια) είναι μεγαλύτερη από ποτέ, και δεν πρόκειται να σταματήσει με υποχωρήσεις γιατί στο εσωτερικό της Τουρκίας συζητείται εξαρχής το καθεστώς των σχέσεων με την Ελλάδα. Νομίζω ότι αντιλαμβάνεται κανείς πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν και τυχόν δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης για τους 8 πραξικοπηματίες.