Tο ολλανδικό μοντέλο και η «φτωχή» ελληνική αγροτική παραγωγή
Γράφει ο Γιάννης Τσαπρούνης
Η Ολλανδία έχει έκταση μικρότερη από το ένα τρίτο της Ελλάδας και πληθυσμό σχεδόν 17 εκατομμύρια. Πριν από δύο δεκαετίες υπήρχε μεγάλη ανησυχία, για το αν θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της σε αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.
ΤΟΤΕ, αποφασίστηκε να αλλάξει όλο το μοντέλο της πρωτογενούς παραγωγής. Να παράγουν τα διπλάσια προϊόντα χρησιμοποιώντας τους μισούς πόρους. Φάνταζε αδιανόητο. Κι, όμως, κατάφεραν να το πετύχουν. Σήμερα, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων στον κόσμο μετά την Αμερική, αλλά και από τους σημαντικότερους εξαγωγείς τεχνολογίας τροφίμων.
ΠΩΣ έγινε αυτό το θαύμα; Μεταρρύθμισαν το μοντέλο. Με κάθετες καλλιέργειες, με υψηλή τεχνολογία στην παραγωγή σπόρων, τη χρήση ρομποτικής στο μάζεμα της σοδειάς και στο άρμεγμα του γάλακτος, με καινοτομίες για μειωμένη χρήση νερού και χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα.
ΤΑ στοιχεία που παρουσιάζει η «Washington Post» είναι εντυπωσιακά: μια ολλανδική φάρμα καταναλώνει μόλις 3,79 λίτρα νερού για την παραγωγή μισού κιλού ντομάτας, ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι στα 106 λίτρα. Τα θερμοκήπια είναι υψηλής τεχνολογίας, ενώ έχει ελαχιστοποιηθεί η χρήση φυτοφαρμάκων. Οι ολλανδικές εταιρίες, που είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς σπόρων στον κόσμο, επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια, ώστε νέες ποικιλίες να είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, αλλά και για μέρη όπου το αρδευτικό νερό έχει υψηλή ποσότητα σε αλάτι.
ΟΛΑ αυτά μοιάζουν σαν ταινία επιστημονικής φαντασίας. Δείχνουν, όμως, το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή στην Ελλάδα. Εδώ, έχουμε μείνει δεκαετίες πίσω. Η πλειονότητα των αγροτών χρησιμοποιεί τις παραδοσιακές μεθόδους για την καλλιέργεια και την παραγωγή. Αρνούνται καν να συμβουλευτούν γεωπόνους και ειδικούς επιστήμονες. Περιμένουν να σωθούν, ακόμα, από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Δεν δείχνουν καμία διάθεση για εκσυγχρονισμό. Δεν δείχνουν και καμία διάθεση να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας, που είναι ο μικρός κλήρος, δημιουργώντας σύγχρονους και αξιόπιστους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
ΑΝ δεν αλλάξει κάτι, όσο περνούν τα χρόνια η αγροτική παραγωγή θα φθίνει τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα.
Η κυβέρνηση -στη δεύτερη τετραετία- οφείλει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μια εμβληματική αγροτική μεταρρύθμιση. Ας το κάνουμε όπως και με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Εκεί υιοθετήσαμε το μοντέλο της Εσθονίας και με την ορμή του Πιερρακάκη, το αποτέλεσμα είναι άριστο. Ας υιοθετήσουμε το ολλανδικό μοντέλο στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Αν υπάρξει πολιτική βούληση και ένα ρεαλιστικό πλάνο, τότε και οι αγρότες θα ακολουθήσουν. Δεν είναι εύκολο, αλλά αξίζει. Γιατί, θα αναγεννήσει την ελληνική περιφέρεια και θα προσθέσει πολλά δισεκατομμύρια στο ΑΕΠ της χώρας.
