Το αντίδοτο στον οικονομικό “κορωνοϊό”

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Έχει περάσει πάνω από μια δεκαετία από την τεράστια χρηματοοικονομική κρίση που εξελίχθηκε σε δημοσιονομική και νομισματική κρίση. Οι συνέπειες της τώρα αρχίζουν να ξεπερνιούνται αλλά ήδη άλλα γεγονότα όπως ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος, η επάνοδος στους δασμούς ως διαπραγματευτικό εργαλείο και η περιορισμένη πλέον επίδραση της ποσοτικής χαλάρωσης στην οικονομική ανάπτυξη, είχαν επαναφέρει εδώ και καιρό τα σενάρια επανάκαμψης της ύφεσης.

Σαν να μην έφταναν αυτές οι προβλέψεις έρχεται ένα απρόβλεπτο υγειονομικό γεγονός να ενισχύσει αυτή την προοπτική. Ήδη άρχισαν οι αναπροσαρμογές προς το χειρότερο των αναπτυξιακών στόχων όλων των κρατών. Για την χώρα μας, ο εξαρχής φιλόδοξος στόχος του 2,8% προσγειώνεται στο 2%.

Αν μάλιστα ο τουρισμός μας επηρεαστεί περισσότερο από όσο φαίνεται μέχρι τώρα, το πιθανότερο είναι ο ρυθμός ανάπτυξης να κινηθεί χαμηλότερα από το 2019, δημιουργώντας ένα δημοσιονομικό κενό 500-600 εκ. ευρώ. Γι’ αυτό άνοιξε η συζήτηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για πρόσκαιρη δημοσιονομική χαλάρωση και μη καταγραφή των έκτακτων μέτρων στους προϋπολογισμούς.

Βέβαια η εξέλιξη ενός τέτοιου ιού δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απολύτως ελεγχόμενη και κυρίως κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει σε ποιο βαθμό θα επηρεάσει τις οικονομικές συμπεριφορές. Αντιδράσεις όπως αυτή των ΗΠΑ που απαγόρευσε τις μετακινήσεις από την Ευρώπη για έναν μήνα, μάλλον υποκρύπτουν πανικό και δυσχεραίνουν περισσότερο την διατήρηση της όποιας οικονομικής ψυχραιμίας.

Η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν άμεση και δείχνει να κατανοεί πλήρως την ανάγκη για έκτακτα μέτρα διευκόλυνσης των επιχειρήσεων. Όμως τα δημοσιονομικά μας περιθώρια είναι περιορισμένα και οι υπάρχουσες φοροαπαλλαγές αφήνουν ακόμη λιγότερο χώρο για εγχώριες κινήσεις.

Η Ε.Ε. οφείλει αυτή τη φορά να επιδείξει την προνοητικότητα και τη μεθοδικότητα που δεν υπήρξε το 2009, όταν ακολουθούσε και δεν διαμόρφωνε τα γεγονότα, επιτρέποντας στην κρίση να την πληγώσει καίρια. Ας ελπίσουμε ότι στις Βρυξέλλες δεν θα αναλωθούν πάλι σε ατέρμονες αναλύσεις που τελικά θα επιβεβαιώνουν τους ενδοιασμούς και δεν θα προχωρούν σε δραστικές παρεμβάσεις.

Η παροδική ευελιξία στους δημοσιονομικούς στόχους, είναι επιβεβλημένη. Η χρήση κάθε διαθέσιμου χρηματοδοτικού εργαλείου που θα διευκολύνει τον επιχειρηματικό κόσμο, είναι απαραίτητη με την αγαστή συνδρομή και της ΕΚΤ. Η αξιοποίηση προϋπολογισμένων πόρων για έκτακτες ανάγκες, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Η Ελλάδα θα πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση, όπως και άλλες χώρες που πλήττονται ουσιαστικά από την επιδημία. Μένει στην Ε.Ε. να αποδείξει ότι έχει διδαχθεί από τα λάθη του παρελθόντος και να δραστηριοποιηθεί λιγότερο διαστατικά και περισσότερο αποτελεσματικά για να αποφύγει την εξάπλωση του οικονομικού “κορωνοϊού” κι όχι για να διαχειριστεί, κατόπιν εορτής, τις επιπτώσεις του.