Τι είναι το ΝΑΤΟ;

Ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου (αγγλικάΝοrth Αtlantic Τreaty Οrganizatiοn‎, NATOγαλλικάOrganisation du traité de l’Atlantique Nord‎, OTAN), γνωστός και ως Βορειοατλαντική Συμμαχία, είναι στρατιωτική αμυντική συμμαχία χωρών της Δύσης, που έχει σκοπό την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των χωρών-μελών σε διάφορους τομείς (στρατιωτικό, πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, μορφωτικό), την προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων και την αποτροπή της ένοπλης επίθεσης εναντίον κάποιας χώρας-μέλους από άλλες.
Η συμμαχία αυτή υπογράφτηκε τον Απρίλιο του 1949 στην Ουάσινγκτον από 12 χώρες της Ευρώπης και της βόρειας Αμερικής (ΒέλγιοΜεγάλη ΒρετανίαΓαλλίαΔανίαΗ.Π.Α.ΙσλανδίαΙταλίαΚαναδάςΛουξεμβούργοΝορβηγίαΟλλανδίαΠορτογαλία).
Το 1952 προσχώρησαν στη συμμαχία η Ελλάδα και η Τουρκία και το 1955 η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Η προσχώρηση της τελευταίας προκάλεσε ως αντίδραση τη σύναψη του συμφώνου της Βαρσοβίας από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Σήμερα, η Βορειοατλαντική Συμμαχία αριθμεί 29 χώρες μέλη.

Το ανώτατο όργανο του ΝΑΤΟ είναι το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο (North Atlantic Council), με έδρα τις Βρυξέλλες στο Βέλγιο. Αποτελεί το κύριο σώμα και αντιπροσωπεύεται από τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των κρατών-μελών. Συνέρχεται δύο φορές το χρόνο, ενώ μία μόνιμη ομάδα είναι το εκτελεστικό του όργανο και συνέρχεται επί εβδομαδιαίας βάσης. Πρόεδρος του συμβουλίου είναι ο Γενικός Γραμματέας (πρώτος γραμματέας εκλέχτηκε ο Άγγλος λόρδος Ισμέι (Ismay) το 1952, ο οποίος και τότε είχε παρατηρήσει σκωπτικά ότι ο σκοπός του ΝΑΤΟ είναι να κρατά τους Αμερικανούς μέσα, τους Ρώσους έξω και τους Γερμανούς κάτω. Μία φορά κάθε δύο χρόνια διεξάγεται η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ, στην οποία μετέχουν οι Αρχηγοί των Κρατών-Μελών (πρόεδροι και πρωθυπουργοί). Άλλο ανώτατο όργανο του ΝΑΤΟ είναι η Στρατιωτική Επιτροπή (Military Committee), η οποία αποτελείται από τους Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων (Α/ΓΕΕΘΑ) όλων των κρατών-μελών και συνέρχεται δύο φορές το χρόνο, ενώ μία μόνιμη ομάδα είναι το εκτελεστικό όργανο της Στρατιωτικής Επιτροπής και συνέρχεται επί εβδομαδιαίας βάσης.

Η κύρια έδρα του ΝΑΤΟ βρίσκεται στη Boulevard Léopold III/Leopold III-laan, B-1110 Brussels, η οποία βρίσκεται στο Χάρεν, τμήμα του δήμου της πόλης των Βρυξελλών. Στις 25 Μαΐου 2017 ολοκληρώθηκε η κατασκευή ενός νέου κτιρίου για την στέγαση της έδρας, σε κοντινή απόσταση από την πρώτη, και η μετεγκατάσταση των υπηρεσιών αναμένεται να γίνει σταδιακά μέχρι το τέλος του ίδιου έτους.

Ο σχεδιασμός είναι μια προσαρμογή του αρχικού βραβευμένου συστήματος σχεδιασμένου από τον Μισέλ Μοσεσιάν και την ομάδα του, ενώ ο ίδιος έχει ένα σχέδιο εταιρικής σχέσης με την Skidmore, Owings & Merrill.[3]

Το προσωπικό στο Αρχηγείο αποτελείται από τις εθνικές αντιπροσωπείες των χωρών μελών και περιλαμβάνει πολιτικά και στρατιωτικά γραφεία συνδέσμου και αξιωματικούς ή διπλωματικές αποστολές και διπλωμάτες των χωρών εταίρων, καθώς και το Διεθνές Επιτελείο (International Staff) και το Διεθνές Στρατιωτικό Επιτελείο (International Military Staff) πλαισιωμένο από το προσωπικό των μελών των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών.

Μη κυβερνητικές ομάδες πολιτών έχουν επίσης προάγει την υποστήριξη του ΝΑΤΟ, σε γενικές γραμμές κάτω από το έμβλημα του κινήματος Ατλαντικού Συμβουλίου/Ομοσπονδίας Ατλαντικού Συμφώνου (Atlantic Council/Atlantic Treaty Association).

Συμβούλιο ΝΑΤΟ

Λογότυπο του ΝΑΤΟ

Όπως κάθε συμμαχία, το ΝΑΤΟ διοικείται από τα 29 κράτη-μέλη της. Ωστόσο, η Βορειοατλαντική Συνθήκη (North Atlantic Treaty) και άλλες συμφωνίες περιγράφουν πώς οι αποφάσεις πρέπει να γίνονται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Κάθε ένα από τα 29 μέλη του στέλνει μια αντιπροσωπεία ή αποστολή στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.[5] Το ανώτερο μόνιμο μέλος της κάθε αντιπροσωπείας είναι γνωστό ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος (Permanent Representative) και είναι γενικά ένας ανώτερος δημόσιος υπάλληλος ή ένας έμπειρος πρεσβευτής (και κάτοχος διπλωματικού αξιώματος). Αρκετές χώρες έχουν διπλωματικές αποστολές στο ΝΑΤΟ μέσω των πρεσβειών στο Βέλγιο.

Από κοινού, τα μόνιμα μέλη αποτελούν το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο (North Atlantic Council, NAC), ένα σώμα που συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα και έχει ενεργή διακυβέρνηση και εξουσίες λήψης αποφάσεων στο ΝΑΤΟ. Κατά καιρούς, το Συμβούλιο συνεδριάζει επίσης σε συναντήσεις υψηλότερου επίπεδο με τη συμμετοχή υπουργών εξωτερικών, υπουργών άμυνας ή αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων (HOSG) και σε αυτές τις συνεδριάσεις γενικά λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τις πολιτικές του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι το Συμβούλιο έχει την ίδια αρχή και εξουσίες λήψης αποφάσεων, καθώς και οι αποφάσεις του έχουν το ίδιο καθεστώς και την εγκυρότητα, σε οποιοδήποτε επίπεδο. Διασκέψεις κορυφής του ΝΑΤΟ αποτελούν επίσης ένα επιπλέον χώρο για τη λήψη αποφάσεων σε σύνθετα θέματα, όπως η διεύρυνση.

Οι συνεδριάσεις του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου πραγματοποιούνται υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ και, όταν πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, η οποιαδήποτε ενέργεια έχει συμφωνηθεί με βάση την ομοφωνία και κοινή συμφωνία. Δεν υπάρχει καμία ψηφοφορία ή απόφαση με πλειοψηφία. Κάθε έθνος εκπροσωπείται στο τραπέζι του Συμβουλίου ή σε οποιαδήποτε από τις δευτερεύουσες επιτροπές στις οποίες διατηρεί την πλήρη κυριαρχία και την ευθύνη για τις δικές της αποφάσεις.

Χάρτης μελών του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη

Χάρτης συνεργασιών του ΝΑΤΟ διεθνώς

 

Ιδρυτικά μέλη

Από 4 Απριλίου1949:

Χώρες που εισήλθαν στο ΝΑΤΟ μετά από την ίδρυσή του

Χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ

Εισήλθαν στο ΝΑΤΟ μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου:

Οι χώρες μέλη του NATO στην Ευρώπη

12 Μαρτίου 1999:

29 Μαρτίου 2004:

1 Απριλίου 2009:

5 Ιουνίου 2017:

Ευρωατλαντική συνεργασία

Για την επαύξηση της συνεργασίας έχει καθιερωθεί ένα διπλό πλαίσιο μεταξύ των 29 μελών του NATO και των 21 λεγόμενων συνεταίρων (partner countries):

  • Το πρόγραμμα Συνεργασία για την Ειρήνη (PfP) ιδρύθηκε το 1994 με βάση τις διμερείς σχέσεις μεταξύ κάθε χώρας και του ΝΑΤΟ. Η κάθε χώρα PfP επιλέγει το βαθμό συνεργασίας. Το εν λόγω πρόγραμμα θεωρείται η λειτουργική πτέρυγα της Ευρωατλαντικής Συνεργασίας.
  • Το Συμβούλιο Ευρωατλαντικής Συνεργασίας (EAPC) ιδρύθηκε στις 29 Μαΐου1997, για το συντονισμό και διάλογο μεταξύ όλων των συμμετεχόντων 49 συνολικά χωρών ΝΑΤΟ και PfP.

Οι 21 χώρες PfP είναι:

Πρώην σοβιετικές δημοκρατίες:

  1. Flag of Armenia.svgΑρμενία
  2. Flag of Azerbaijan.svgΑζερμπαϊτζάν
  3. Flag of Belarus.svgΛευκορωσία
  4. Flag of Georgia.svgΓεωργία[7]
  5. Flag of Kazakhstan.svgΚαζακστάν
  6. Flag of Kyrgyzstan.svgΚιργιζία
  7. Flag of Moldova.svgΜολδαβία
  8. Flag of Russia.svgΡωσία
  9. Flag of Tajikistan.svgΤατζικιστάν
  10. Flag of Turkmenistan.svgΤουρκμενιστάν
  11. Flag of Ukraine.svgΟυκρανία
  12. Flag of Uzbekistan.svgΟυζμπεκιστάν

Χώρες, που αν και στρατιωτικά ουδέτερες, κατείχαν καπιταλιστικές οικονομίες στον Ψυχρό Πόλεμο:

  1. Flag of Austria.svgΑυστρία
  2. Flag of Finland.svgΦινλανδία
  3. Flag of Ireland.svgΙρλανδία
  4. Flag of Switzerland.svgΕλβετία
  5. Flag of Sweden.svgΣουηδία

Χώρες, που αν και στρατιωτικά ουδέτερες, είχαν σοσιαλιστικές οικονομίες στον Ψυχρό Πόλεμο:

  1. Flag of Bosnia and Herzegovina.svgΒοσνία και Ερζεγοβίνη
  2. Flag of Macedonia.svgΠΓΔΜ
  3. Flag of Serbia.svgΣερβία
  • Flag of Malta.svgΜάλτα: Εισήλθε στο πρόγραμμα «Συνεργασία για την ειρήνη» το 1994. Με την αλλαγή της κυβέρνησης το 1996 αποχώρησε. Για το λόγο αυτό η Μάλτα δεν συμμετέχει στις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Ασφάλεια και για την Άμυνα (European Security and Defence Policy ή ESDP), οι οποίες κάνουν χρήση των πληροφοριών του ΝΑΤΟ.
  • Flag of Cyprus.svgΚύπρος: Επίσης δεν μετέχει στις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Ασφάλεια και για την Άμυνα (European Security and Defence Policy ή ESDP), οι οποίες κάνουν χρήση των πληροφοριών του ΝΑΤΟ. Αυτό γίνεται επειδή η Τουρκία αντιτίθεται στην ένταξη του νησιού στο πρόγραμμα «Συνεργασία για την ειρήνη» εξαιτίας του κυπριακού ζητήματος και την εμπλοκή του ΝΑΤΟ το 1974.

Γενικοί γραμματείς

Γενικοί Γραμματείς[11]
# Όνομα Χώρα Διάρκεια
1 Ίσμεϊ Χέιστινγκς Flag of the United Kingdom.svgΗνωμένο Βασίλειο 4 April 1952 – 16 Μαΐου 1957
2 Πωλ Ανρί Σπάακ Flag of Belgium.svgΒέλγιο 16 Μαΐου 1957 – 21 April 1961
3 Ντερκ Στίκερ Flag of the Netherlands.svgΟλλανδία 21 April 1961 – 1 Αυγούστου 1964
4 Μανίλο Μπρόζιο Flag of Italy.svgΙταλία 1 Αυγούστου 1964 – 1 Οκτωβρίου 1971
5 Τζόσεφ Λουνς Flag of the Netherlands.svgΟλλανδία 1 Οκτωβρίου 1971 – 25 Ιουνίου 1984
6 Πήτερ Κάρινγκτον Flag of the United Kingdom.svgΗνωμένο Βασίλειο 25 Ιουνίου 1984 – 1 Ιουλίου 1988
7 Μάνφρεντ Βέρνερ Flag of Germany.svgΓερμανία 1 Ιουλίου 1988 – 13 Αυγούστου 1994
 Σέρτζιο Μπαλαντσίνο Flag of Italy.svgΙταλία 13 Αυγούστου 1994 – 17 Οκτωβρίου 1994
8 Βίλυ Κλάες Flag of Belgium.svgΒέλγιο 17 Οκτωβρίου 1994 – 20 Οκτωβρίου 1995
 Σέρτζιο Μπαλαντζίνο Flag of Italy.svgΙταλία 20 Οκτωβρίου 1995 – 5 Δεκεμβρίου 1995
9 Χαβιέ Σολάνα Flag of Spain.svgΙσπανία 5 Δεκεμβρίου 1995 – 6 Οκτωβρίου 1999
10 Τζωρτζ Ρόμπερτσον Flag of the United Kingdom.svgΗνωμένο Βασίλειο 14 Οκτωβρίου 1999 – 17 Δεκεμβρίου 2003
 Αλεσάντρο Μινούτο Ρίτζο Flag of Italy.svgΙταλία 17 Δεκεμβρίου 2003 – 1 Ιανουαρίου 2004
11 Γιάπ ντε Χόοπ Σέφερ Flag of the Netherlands.svgΟλλανδία 1 Ιανουαρίου 2004 – 1 Αυγούστου 2009
12 Άντρες Φογκ Ράσμουσεν Flag of Denmark.svgΔανία 1 Αυγούστου 2009 – 30 Σεπτεμβρίου 2014
13 Γενς Στόλτενμπεργκ Flag of Norway.svgΝορβηγία 1 Οκτωβρίου 2014 —
Κατάλογος αναπληρωτών Γενικών Γραμματέων[12]
# Όνομα Χώρα Διάρκεια
1 Γιόνκερ βαν Βρέντεμπουχ Flag of the Netherlands.svgΟλλανδία 1952–1956
2 Μπάρον Άντολφ Μπέντικ Flag of the Netherlands.svgΟλλανδία 1956–1958
3 Αλμπερίκο Κασάρντι Flag of Italy.svgΙταλία 1958–1962
4 Γκουίντο Κολόνα ντι Παλιάνο Flag of Italy.svgΙταλία 1962–1964
5 Τζέιμς Α. Ρόμπερτς Flag of Canada.svgΚαναδάς 1964–1968
6 Οσμάν Ολκάι Flag of Turkey.svgΤουρκία 1969–1971
7 Πάολο Πάνσα Τσεντρόνιο Flag of Italy.svgΙταλία 1971–1978
8 Ρινάλντο Πετρινιάνι Flag of Italy.svgΙταλία 1978–1981
9 Έρικ ντα Ριν Flag of Italy.svgΙταλία 1981–1985
10 Μαρτσέλο Γκουίντι Flag of Italy.svgΙταλία 1985–1989
11 Αμεντέο ντε Φράνσις Flag of Italy.svgΙταλία 1989–1994
12 Σέρτζιο Μπαλαντζίνο Flag of Italy.svgΙταλία 1994–2001
13 Αλεσάντρο Μινούτο Ρίτζο Flag of Italy.svgΙταλία 2001–2007
14 Κλαούντιο Μπισονιέρο Flag of Italy.svgΙταλία 2007–2012
15 Αλεξάντερ Βέρσμποου Flag of the United States.svgΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής 2012–
 Προσωρινός

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%91%CE%A4%CE%9F

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.