Τι είναι η πολιτική ευθύνη;

Γράφει ο Αγκιτάτορας

Την ακούμε πάντα μετά από τραγικά γεγονότα. Όλοι την επικαλούνται αλλά συχνά της δίνουν διαφορετικό νόημα. Στον αντιπολιτευτικό λόγο αποτελεί μόνιμη επωδό κριτικής και κυβερνητικής καταδίκης. Στον συμπολιτευτικό λόγο προκύπτει ως στοιχείο αποφόρτισης της προκαλούμενης κοινωνικής αναταραχής. Ποια η χρησιμότητα, τελικά, της πολιτικής ευθύνης;

Πολιτική ευθύνη αναλαμβάνει από την πρώτη στιγμή, οποισδήποτε διοικεί. Φέρει την τελική ευθύνη ως εντολοδόχος της κοινωνίας, ανεξάρτητα από τη διοικητική πληρότητα ή την πλήρη εκτέλεση του διαχειριστικού πλάνου του που απαιτεί χρόνο.

Με την ανάληψη των καθηκόντων κάθε υπουργός καλείται να θέσει σε ενέργεια τους κυβερνητικούς στόχους στον τομέα του, να ενημερώσει τους υφιστάμενους του για τις βασικές αρχές που υπηρετεί και να απαιτήσει τη διαρκή ενημέρωση για κάθε πρωτοβουλία. Δεν νοούνται κενά επικοινωνίας και ελλιπής πρόσβαση σε στοιχεία από τον κορυφαίο της διοικητικής πυραμίδας.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε τραγικό συμβάν θα πρέπει να οδηγεί σε απομάκρυνση του υπουργού ή να αμφισβητείται μέχρι και η υπόσταση της κυβέρνησης; Προφανώς και η εξάντληση αυτού του σκεπτικού καταλήγει στην ακυβερνησία. Από την άλλη, υπάρχει και η ηθική διάσταση της πολιτικής κι όταν αγνοείται δημιουργούνται συνθήκες τιμωρητικής κοινωνίας αντίδρασης.

Τι θέτει λοιπόν τον πήχη, η υπέρβαση του οποίου είναι κόκκινη γραμμή; Αν θέλουμε να είμαστε απολύτως ειλικρινής, αν στους πολίτες ο πήχης μετριέται με την ένταση της πληγής που αφήνει ένα γεγονός, οι πολιτικές αποφάσεις είναι πιο πολύπλοκες.

Είναι σαφές διαχρονικά ότι η πολιτική ευθύνη αποκτά περισσότερο μια απολογητική μορφή, με την ελπίδα το πάθημα να γίνει μάθημα και να διορθωθούν ταχύτατα όσα στρεβλά επέτρεψαν να προκύψει το λάθος. Τα δε πρόσωπα κρίνονται με ευρύτερα πολιτικά κριτήρια, που έχουν να κάνουν και με τη χρονική συγκυρία, το πόσο δυνατή αισθάνεται μια κυβέρνηση, τη γενικότερη αξιολόγηση του κάθε υπουργού και τη σχέση του με την εκάστοτε ηγετική ομάδα.