Στερεότυπα και πρότυπα

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Σύμβουλος επιχειρήσεων, Συγγραφέας

Αν υπάρχει ένα διαχρονικό ζήτημα που θα έπρεπε να μας απασχολεί διαρκώς, αυτό είναι το δημογραφικό. Όσο κι αν γράφουμε για την ανάγκη ανάπτυξης ενός σταθερού πλαισίου στήριξης για τη δημιουργία οικογένειας και ενός περιβάλλοντος που βοηθά την τεκνοποίηση και την αντιμετώπιση των σύγχρονων δυσκολιών (οικονομικών, επαγγελματικών και άλλων) στην ανατροφή ενός παιδιού, τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση παραμένουν νωχελικά και αποσπασματικά, εδώ και δεκαετίες.

Αντί να ασχολούμαστε με το ότι προσθέτουμε αντικίνητρα για την σταθεροποίηση του οικογενειακού ιστού, για το πώς κατορθώσαμε να διώξουμε εκατοντάδες χιλιάδες νέους από τον τόπο τους γιατί ένιωθαν να όνειρα τους να συνθλίβονται κάτω από μια άθλια πραγματικότητα, επικεντρωθήκαμε, για άλλη μια φορά, σε μια ανύπαρκτη θεωρητική αντιπαράθεση των πατροπαράδοτων προτύπων με τις φιλελεύθερες αξίες.

Στερεότυπα είναι όσα κρατούν τους ανθρώπους δέσμιους της συμβατικότητας και της αδιάκοπης διαπραγμάτευσης με τους προσωπικούς στόχους τους και τις κοινωνικές απαιτήσεις. Πρότυπα είναι όλα όσα αναδεικνύουν την μοναδικότητας μας, τις αξίες μας, τις επιλογές μας, και μας σπρώχνουν στην προσωπική και συλλογική εξέλιξη.

Στερεότυπο είναι να θεωρείς λογικό να είμαστε δέσμιοι αποκλειστικά συγκεκριμένων ρόλων ακόμη κι αν μας υποτιμούν ως ολοκληρωμένες οντότητες, στερώντας μας τη δυνατότητα να αναπτύξουμε συνολικά το δυναμικό μας σε κάθε επίπεδο δραστηριότητας. Εξίσου στερεότυπο είναι να λειτουργείς αντιδραστικά, και μόνο, απέναντι σε αυτούς τους ρόλους και να τους υποτιμάς, μειώνοντας την υπόσταση όσων επέλεξαν αυτή τη διαδρομή στη ζωή τους.

Επί του πρακτέου, λοιπόν. Κανένα συνέδριο δεν χρειάζεται στη σημερινή εποχή για να υπενθυμίσει σε μια γυναίκα τη λειτουργία του βιολογικού της ρολογιού. Ούτε θα πεισθεί οποιοσδήποτε να προχωρήσει στη γέννηση ενός παιδιού επειδή ένα ετερόκλητο σώμα επιστημόνων και μη, θα του κουνήσει δεικτικά το δάχτυλο. Είναι αναμενόμενο, ακόμη κι αν αποδεχτούμε την ύπαρξη καλών προθέσεων, ότι η πρώτη αντίδραση θα είναι αντίστοιχη μιας προσβολής.

Πρότυπο είναι και η μητέρα που διάλεξε συνειδητά να κάνει κεντρικό όνειρο της και κύρια απασχόληση της το μεγάλωμα των παιδιών της κι ας αναγκάστηκε για πρακτικούς λόγους να θυσιάσει μέρος άλλων ονείρων της. Πρότυπο είναι και η γυναίκα που έθεσε ψηλά τον πήχη επαγγελματικά και αγωνίζεται σε έναν πολύ ανταγωνιστικό, και γεμάτο αδικίες για τις ίδιες, πεδίο. Πρότυπο είναι και αυτή που κατόρθωσε να χωρέσει και τα δυο αυτά καρπούζια σε μια μασχάλη, να σηκώσει το διπλό βάρος και να προχωρήσει στον δύσκολο τρίτο δρόμο.

Σε αυτό το τρίτο πρότυπο χρωστάμε, όπως ανέφερα και στην αρχή την αμέριστη υλική, και όχι μόνο, επιβράβευση για το τιτάνιο έργο της, Μόνο έτσι, ίσως γίνει πιο θελκτικό αυτό το κακοτράχαλο μονοπάτι και για άλλους. Όλα τα άλλα, είναι κουβέντες κενές νοήματος και ουσίας/