Ουδείς αναμάρτητος, Άνγκελα

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θυμούνται την απάντηση του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στο Βερολίνο, σε δημοσιογραφική ερώτηση σχετικά με τις διαφωνίες του με κάποιες από τις μνημονιακές απαιτήσεις. “Ουδείς αναμάρτητος”, δήλωσε κι όσοι τον επέκριναν όλα τα προηγούμενα χρόνια για τη στάση του, βιάστηκαν να διαβάσουν σε αυτές τις δυο του λέξεις, την πλήρη μνηκονιακή υποταγή κι ένα άτυπο προσωπικό mea culpa.

Λίγοι μπόρεσαν να διαβλέψουν την ουσιαστική σημασία των λεγόμενων του. Ούτε καν τόσα χρόνια μετά και με αποδεικτικό στοιχείο, όσα κατέγραψε η Ιστορία, έχουν κατανοήσει τη δισυπόστατη κι αρκούντως διπλωματική λογική εκείνης της φράσης.

Η Ιστορία λοιπόν κατέγραψε, την εξ αρχής διαφωνία του Σαμαρά, με τα σημεία εκείνα του πρώτου μνημονίου που ήταν προφανές ότι στραγγάλιζαν την οικονομία, δίχως να της δίνουν το χρονικό περιθώριο, που απαιτούνταν με βάση τις διαχρονικές στρεβλώσεις και τις αναποτελεσματικές δομές μας, ώστε να αποδώσουν οι θεσμικές και παραγωγικές μεταρρυθμίσεις.

Δανεισμός με επιτόκιο που ξεπερνούσε το 5%, δεν έλυνε, επέτεινε την κρίση του δημοσίου χρέους και διόγκωνε τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Οι περιβόητο πολλαπλασιαστές, στηριγμένο σε ακαδημαϊκούς μέσους όρους, απείχαν πολύ από τα δεδομένα της ελληνικής μοναδικότητας γι’ αυτό και οι εμπνευστές τους απέτυχαν ολοσχερώς στις προβλέψεις τους.

Θα μπορούσα να αναφερθώ σε αρκετές ακόμη αδυναμίες, υπεραπλοτστεύσεις και υπεραισιόδοξες μνημονιακές προβλέψεις, τις οποίες ο Σαμαράς επεσήμανε εγκαίρως, προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις και μεταρρυθμιστικές τομές. Από τον προϋπολογισμό μηδενικής βάσης έως την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Κι από την ανάγκη φοροελαφρύνσεων για να προωθηθεί η αναπτυξιακή πορεία έως τη δραστική μείωση ανενεργών δημοσίων φορέων.

Η αλλαγή στο μείγμα της πολιτικής, που πάντοτε πρέσβευε, ήρθε αργά αλλά σταθερά. Μέσα από τη σοβαρή μεταρρυθμιστική δουλειά και τη πειθώ, βασισμένη σε απτά αποτελέσματα. Κι οι ίδιοι οι δανειστές παραδέχτηκαν τα τεχνικά λάθη που οδήγησαν στα βράχια το πρώτο πρόγραμμα προσαρμογής.

Το “Ουδείς αναμάρτητος” απέδειξε τη σημασία του μέσα από τις ίδιες τις εξελίξεις. Από μια θεωρητική γενικόητα, που αφορούσε τους πάντες κι όχι προσωπικά τον Σαμαρά, και λειτουργούσε κατευναστικά σε ένα ακροατήριο απρόθυμο να ακούσει κάθε διαφωνία, κατέληξε, με την προσυπογραφή της Άνγκελας Μέρκελ σε επισημοποίηση των μονομερειών και των εμμονών της γερμανικής πλευράς.

Ο Σαμαράς δικαιώθηκε ακόμη και για εκείνη τη, φαινομενικά υποχωρητική θέση. Απέδειξε στην πράξη ποιος έφερε τις περισσότερες αμαρτίες στην πλάτη του και πλέον μπορεί να κλείσει όλο αυτό το κεφάλαιο προσθέτοντας μια μόνο λέξη. Ουδείς αναμάρτητος, Ανγκελα!