Ο λαϊκός τεχνοκράτης ως απάντηση στο πρόβλημα της αντιπροσώπευσης

Γράφει ο Σεραφείμ Νικολάου, Πολιτικός Επιστήμονας

Σε ένα κόσμο που διαρκώς αλλάζει, η Ελλάδα βρίσκεται υπό καθεστώς διεθνούς επιτήρησης με στόχο την δημοσιονομική προσαρμογή.Και όσο η έξοδος στην κανονικότητα αργεί εγείρονται ερωτήματα για την ποιότητα της αντιπροσώπευσης στη Χώρα , δηλαδή την δυνατότητα της Βουλής να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων…

Η Βουλή σήμερα αποτελείται από 288 εκλεγμένους βουλευτές ,οι οποίοι εκλέγονται στις εκλογικές περιφέρειες με σταυρό προτίμησης.Οι βουλευτές απολαμβάνουν προνόμια για τη άσκηση των καθηκόντων τους και αυτά είναι συνοπτικά το ακαταδίωκτο , το ανεύθυνο, άρνησης μαρτυρίας και τις ατέλειες . Τη Βουλή συνθέτουν οι κομματικοί σχηματισμοί που αποτυπώνονται στα υπάρχοντα κόμματα, τα οποία έχουν το χρέος της στρατολόγησης των πολιτικών ηγετών δηλαδή της ανάδειξης νέων προσώπων στη πολιτική σκηνή , έτσι ώστε να ενθαρρύνεται το βάθος της αντιπροσώπευσης και να επιτυγχάνεται η νομιμοποίηση του Κράτους. Το ερώτημα λοιπόν είναι μπορεί ένας νέος άνθρωπος να γίνει βουλευτής παρακάμπτοντας την οικονομική και πολιτική ελίτ ,έχοντας θητεύσει στο ελληνικό πανεπιστήμιο και έχοντας ως όπλο τις εμπειρίες, τη γνώση και την αξία του; Βοηθά την νομιμοποίηση του κράτους η ανάδειξη τέτοιων νέων ανθρώπων;

Η κοινωνία σήμερα ,κατακερματισμένη με πολλά αντικρουόμενα συμφέροντα και τάσεις έχει την ανάγκη από τεχνοκρατία.έχει δηλαδή την ανάγκη του επαϊοντα , του ανθρώπου που γνωρίζει καλά ένα θέμα και μπορεί να ασκήσει επιρροή στους άλλου ότι η γνώση του είναι η ωφέλιμη για όλους. Η κοινωνική ωφελιμότητα δεν αποδεικνύεται με επιστημονικά πορίσματα σε όλους αλλά με την πειθώ ,μια έννοια παρεξηγημένη λόγω της κατάχρησης της από λαϊκιστές. Τα ψεύτικα , τα λόγια δεν αποτελούν αντικείμενο πειθούς αλλά πλάνης ηθελημένης για τον προσεταιρισμό πολλών. Ο υποψήφιος πολιτικός πρέπει να είναι τεχνοκράτης αλλά να χρησιμοποιεί την πειθώ και ηγετικές ικανότητες για να πείσει τους συμπολίτες του ως προς το σωστό που αυτός διαβλέπει. Το σωστό αυτό αποτυπώνεται με επιστημονικά πορίσματα , τα οποία δεν είναι κατανοητά στους πολλοίς , διαφαίνονται όμως από τα θετικά αποτελέσματα τους στις ζωές των ανθρώπων. Πρόκειται λοιπόν για αυτό που θα ονομάσουμε λαϊκό τεχνοκράτη. Αντιπαραβάλλοντας δύο αντίθετους όρους , αυτόν του τεχνοκράτη και αυτόν της λαϊκότητας στη ίδια φράση.

Ο ρόλος του τεχνοκράτη είναι γνωστός . Γνωρίζει τα διοικητικά θέματα καλά , δηλαδή έχει το θεωρητικό υπόβαθρο να υποστηρίξει μια θέση, με λίγα λόγια έχει την οξύνοια , τις γνώσεις και την θέληση να εμπλακεί στην πολιτική υπόθεση έχοντας εντρυφήσει σε ένα συγκεκριμένο θέμα ή να αναζήτηση πληροφορίες μέσω διαδικτύου για ένα θέμα και να πάρει την σωστή απόφαση , την πιο αποτελεσματική. Αποτελεσματικότητα είναι μια έννοια που αναφέρεται στην επίτευξη προκαθορισμένων στόχων .Οι στόχοι του κράτους , ως γνωστόν είναι τέσσερις ,η πλήρης απασχόληση των παραγωγικών του συντελεστών ,η άριστη κατανομή των πόρων με την αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων ,η σταθερότητα της κοινωνικής ζωής και η οικονομική ανάπτυξη. Με εργαλείο τη γνώση του ο σύγχρονος τεχνοκράτης καταφέρνει να επιτύχει να φέρει λεφτά στα κρατικά ταμεία εφαρμόζοντας τη βέλτιστη λύση υπό συνθήκες πίεσης και αβεβαιότητας. Έτσι, δικαιολογεί πλήρως την υπεροχή του και καταλαμβάνει τη θέση που του αρμόζει στη διοικητική ελίτ συν το χρόνο και την εμπειρία.

Η λαϊκότητα πηγάζει από την προσπάθεια του τεχνοκράτη να πείσει τους συνανθρώπους του. Όντας ένας από αυτούς που έχει δει το φως της βέλτιστης λύσης δημιουργεί τα εχέγγυα για τους συμπολίτες του να καταλάβουν την ανάγκη μεταρρύθμισης σε τομείς που αφορούν άμεσα τη ζωή τους όπως η διαχείριση των σκουπιδιών και η συμμόρφωση προς τους κανόνες καθαριότητας και φορολογίας. Ο λαϊκός άνθρωπος δεν τιμωρεί τους άλλους είναι ένας από αυτούς και με την πειθώ προσπαθεί να αλλάξει τους άλλους. Είναι μια διαδικασία μακραίωνη και απαιτητική , για αυτό και ο υποψήφιος δεν πρέπει να εργάζεται και σίγουρα να έχει πολιτική εμπειρία στην τοπική αυτοδιοίκηση. Μέσα από τη ζύμωση με τους πολίτες μπορεί να καταλάβει τα λαϊκά ανακλαστικά του και τις δυνάμεις του, στο πλαίσιο της πειθούς και της ηθελημένης συμμόρφωσης. Είναι λοιπόν η υποψηφιότητα για πολιτικό αξίωμα , ένας επίπονος στίβος που θα μπορούσε να παρομοιασθεί με την βιβλική αφήγηση της μάχης Δαυίδ εναντίον Γολιάθ.

Είναι λοιπόν συνοπτικά ανάγκη για τον λαϊκό άνθρωπο να είναι τεχνοκράτης. Αυτό επιτάσσει η εποχή των αποτελεσμάτων του σήμερα. Ο Λαός θέλει λύσεις γρήγορες αναζητεί την κατάλληλη πολιτική λύση για το προβλήματά του στην κατάλληλη στιγμή πλασαρισμένη με τον κατάλληλο τρόπο. Δεν μπορεί ένας άνθρωπος μη ειδικευμένος να το κάνει αυτό.Η τέχνη της πολιτικής είναι μια τέχνη που περιλαμβάνει γνώσεις θεσμικές οικονομίας κοινωνιολογικές διακρίνεται εν ολίγοις από μια διεπιστημονικότητα, κορωνίδα όμως των επιστημών που την απαρτίζουν είναι η οικονομία όπως προκύπτει από τις λέξεις οίκος και νέμω , που αποτελούν την ουσία της πολιτικής!

Δεν χρειάζεται ο τεχνοκράτης να είναι βουλευτής ή να θέλει να γίνει , είναι όμως απαραίτητο ο τεχνοκράτης που θέλει να γίνει να είναι λαϊκός. Η λαϊκότητα όπως αναφέρθηκε πηγάζει από την τάση του ανθρώπου- τεχνοκράτη να πείσει τους άλλους με λογικά επιχειρήματα για την αλλαγή. Οι μέθοδοι μπορεί να είναι πολλοί της πειθούς , και είναι αυτό κάτι που μαθαίνεται μέσα από την ενασχόληση με κατώτερα επίπεδα πολιτικής , σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση. Η ενασχόληση με την τοπική αυτοδιοίκηση είναι απαραίτητη για την διάπλαση ηγετών εμβέλειας εθνικής με αυτοσυγκράτηση , πείσμα και διάθεση για αλλαγή. Η λαϊκότητα φαίνεται απλά αν αναζητηθεί ο τόπος διαμονής του υποψηφίου ή το πόθεν έσχες του. Πολιτικοί από τζάκια δεν ενδέχεται να έχουν μέσα τους την απαιτούμενη γνώση λαϊκότητας και πειθούς για την αλλαγή. Ο πολιτικός δεν πρέπει να φοβάται το λαό, παρά το δαιμονικό θυμικό του λαού μας βλ. Απόπειρες κατά του Βενιζέλου δολοφονία Δηληγίαννη και Καποδίστρια.

Τέλος , επιχειρήθηκε να γίνει ένας συσχετισμός μεταξύ τεχνοκρατίας και λαϊκότητας. Αν μπορεί κάποιος να ενσαρκώσει και τα δύο η απάντηση είναι μάλλον θετική. Πρόκειται για ανθρώπους στην υπηρεσία της κοινωνίας , νέοι τύποι ανθρώπων που δεν έχουν ανάγκη την κρατική φυσική βία του Βέμπερ αλλά και δε φοβούνται να πέσουν στη φωτιά για το ιδεατό τους κοινωνικό μόρφωμα, πραγματικούς διανοητές που πατούν στη γη ή αλλιώς δημόσιοι μάνατζερ με πραγματικό αξιακό πλαίσιο και θητεία!