Η φυλακή της κορεκτίλας

Γράφει η Ελένη – Ρεβέκκα Στάιου

Τα τελευταία χρόνια πιάνω τον εαυτό μου να ανοίγω παρενθέσεις. Παρενθέσεις όχι γιατί ξεχνάω αλλά για να διευκρινίσω ότι δεν λέω το ένα ή το άλλο με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο. Επιπλέον, έχω βάλει μέσα στη διδασκαλία ειδικό κομμάτι για το πώς πρέπει οι φοιτητές να αναφέρονται (ή να μην αναφέρονται) σε συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων, σε συγκεκριμένες καταστάσεις, σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Όταν το μυαλό μου είναι καθαρό, θυμάμαι ότι ζούμε σε μια εποχή που ευτυχώς ο καθένας είναι ελεύθερος να επιλέξει τι θα είναι, πώς είναι, πού θα είναι, με ποιον θα είναι. Και ότι πρέπει να τους συμπεριλαμβάνουμε όλους στον λόγο μας, στις σκέψεις μας κοκ.

Εδώ έρχεται η αντίφαση όμως που εντοπίζω και, ειδικά όταν είναι κουρασμένο το μυαλό, με εκνευρίζει. Όσο αρχίζουμε και προσθέτουμε πχ. τρόπους αναφοράς σε πρόσωπα (βλ. @) τόσο τα ξεχωρίζουμε. Τα διαφοροποιούμε. Αυτό δεν αναιρεί την προσπάθεια να είναι ένα με εμάς τους «απλούς»; Εφευρίσκουμε διάφορες εξυπνάδες όπως το «παπάκι» για να απευθυνθούμε πού; Σε ανθρώπους. Τελεία. Τι να κάνουμε αν η λέξη άνθρωπος είναι αρσενικό; Πάμε να κατηγορήσουμε τους αρχαίους ημών προγόνους. Αν θέλουμε να μην «ξεχωρίσουμε» κανέναν, χρησιμοποιούμε πολύ ωραίες απρόσωπες εκφράσεις και τελειώνει το πανηγυράκι, δεν μπαίνουμε στη διαδικασία εντυπώσεων που χρησιμοποιούν οι διάφοροι δικαιωματιστές, που πολλές φορές μένουν απλά στα λόγια…Και είναι πολλές αυτές οι φορές.

Μερικές φορές το να υπογραμμίζουμε ένα χαρακτηριστικό, υποβαθμίζει τον λόγο για τον οποίον το υπογραμμίζουμε. Για μένα το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι λέμε «η πρώτη γυναίκα στην τάδε θέση» ή «το 10% στο ΔΣ είναι γυναίκες».
Δεν είναι στη θέση ή στο ΔΣ επειδή είναι γυναίκα, είναι επειδή το αξίζει.
Δεν θέλω εγώ προσωπικά να φορεθώ σε κανέναν επειδή ΠΡΕΠΕΙ να υπάρχει και μία γυναίκα σε αυτή τη θέση ή σε αυτήν την ομάδα.
Θέλω να είμαι εκεί επειδή έχω την ικανότητα να είμαι. Και μόνο.
Δεν θέλω αναλύσεις για το γιατί οι γυναίκες δεν παίρνουν υψηλόβαθμες θέσεις.
Θέλω να αξιολογήσουμε και τους άντρες και τις γυναίκες, να δούμε τα τυπικά προσόντα αλλά να δούμε και τις προσδοκίες, τα όνειρα, τις θυσίες που είναι διατεθειμένοι (οι άνθρωποι, γι’ αυτό είναι αρσενικό) να κάνουν για να πάνε στις υψηλόβαθμες θέσεις και μετά να κρίνουμε.

Αισθάνομαι ότι με τον φόβο της κορεκτίλας έχουμε ξεχάσει να μιλάμε ειλικρινά. Σκεφτόμαστε δυο και τρεις φορές τι θα πούμε και πώς θα το πούμε, το στρογγυλεύουμε και επειδή κουραζόμαστε, τελικά δεν το λέμε καθόλου. Δεν είμαι υπέρ να λέει ο καθένας ό,τι γουστάρει, με όποιον τρόπο γουστάρει. Δεν πρέπει να προσβάλλουμε, να πατάμε τα όρια κανενός. Αλλά αυτά τα όρια όταν είναι ευερέθιστα ακόμα και στην καλημέρα που λέει ο λόγος, μάλλον το αντίθετο γίνεται, μας καταπατούν εκείνα. Αλλά ποιος θα τολμήσει να πει κάτι ενάντια σε μια «ευαίσθητη» ομάδα; Θα πέσουν να τον φάνε, ακόμα και αν έχει δίκιο.

Και έτσι φτάνουμε σε μία κατάσταση που δεν πιστεύουμε όσα λέμε. Τα λέμε επειδή πρέπει να τα πούμε, επειδή έτσι λέει το «σωστό», επειδή έτσι είναι το τρεντ αλλά δεν είναι δικά μας λόγια τελικά.

Κάνουμε τη ζωή περίπλοκη, πιστεύουμε ότι μια λέξη κάνει τη διαφορά, μια λέξη μας κάνει δίκαιους και συμπεριληπτικούς ενώ οι πράξεις μας στην τελικά μπορεί να λένε το ακριβώς αντίθετο. Το φαίνεσθαι και το…ακούγεσθαι (αν υπάρχει αυτή η λέξη!) πιστεύουμε ότι θα μας εξασφαλίσει μια θέση στον παράδεισο, όταν το…πράττειν μας πάει πρώτη θέση στην κόλαση.

Α, συγγνώμη, μπορεί να μην πιστεύετε στην κόλαση και στον παράδεισο, δεν ήθελα να υπονοήσω θρησκευτικές πεποιθήσεις… ☺