Από τα Ίμια στην εθνική νηφαλιότητα
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας
Υπάρχουν κάποια ιστορικά συμβάντα που σηματοδοτοΰν την αλλαγή πλαισίου σε διπλωματικό επίπεδο, την οριοθέτηση μιας εξελικτικής πορείας που οδηγεί σε σταδιακή ανατροπή των ισορροπιών, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτουν και τις αδυναμίες που επέστρεψαν να επέλθει το χρονικό της ήττας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μάχη του Ματζικέρτ το 1071 που δημιουργεί ένα ισχυρό αρνητικό τετελεσμένο για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία και για πολλούς θέτει τη βάση για την τελική πτώση.
Με ανάλογη δυναμική λειτουργεί και το τραγικό περιστατικό των Ιμίων. Η Τουρκία κατόρθωσε να γκριζάρει οριστικά ένα σημείο του Αιγαίου, με τη συνηθισμένη ισσρροπιστική αδιαφορία των ΗΠΑ, και την πανικόβλητη ελληνική αντίδραση που ανέδειξε το πόσο απροετοίμαστη παρέμενε επί χρόνια και αφελώς δεκτική σε ρητορικές σαπουνόφουσκες συγκαταβατικότητας.
Εκτοτε, το κυρίαρχο αφήγημα θεωρεί σύνεση την υποχωρητικότητα, το διάλογο με τη μία πλευρά να διεκδικεί τα πάντα και την άλλη συχνά να φοβάται να αρθρώσει τα αυτονόητα δικαιώματά της, την προοπτική της προσφυγής στη Χάγη, με το υπάρχον στίγμα του τότε γκρίζου, να ρίχνει βαριά τη σκιά σε οποιαδήποτε νέα διπλωματική κίνηση.
Τα τελευταία χρόνια, μετά την πολυετή κρίση, η χώρα ανακτά μαζί με την οικονομική αυτονομία, τη διεθνή αξιοπιστία και τη θέση που της αρμόζει στη γεωπολιτική σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής. Ενισχύεται πολλαπλώς αμυντικά, όπως συνέβη και με την πρόσβατη πολύπλευρη συμφωνία για τα F-35, η οποία μπορεί να διαθέτει τα δικά της σημεία προς μελλοντική εξειδίκευση και δεν ισοπεδώνει την Τουρκία που πετυχαίνει τον ελάχιστο στόχο της απόκτησης των F-16, αλλά μας ισχυρπποιεί σημαντικά και μας θέτει σε θέση οδηγού στον στρατιωτικό εξοπλισμό και τη δυνατότητα υπεράσπισης των συνόρων.
Μπορεί να μην υπάρχουν εύκολες απαντήσεις σε δυσεπίλυτες εξισώσεις, όμως οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για να διεκδικήσουμε όσα μας ανσλογούν με βάση το διεθνές δίκαιο ή έστω να οικοδομήσουμε τις συμμαχίες που θα συνεισφέρουν ευεργετικά στις εθνικές επιδιώξεις. Αν δεν τρέφουμε αυταπάτες για την τουρκική διαλλακτικότητα και την αμερικάνικη παρεμβατικότητα, είμαστε ικανοί με νηφαλιότητα κι αποφασιστικότητα να σταθούμε αντάξιοι των απαιτήσεων και να αντιστρέψουμε τον δείκτη της πυξίδας, όπως τον όρισε η μελανή στιγμή καμπής των Ιμίων.