George Floyd, αστυνομική βία και ρατσισμός

Γράφει ο Γιάννης Τσαλαβούτας, Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης

Τις μέρες που διανύουμε ο κόσμος στην Αμερική βρίσκεται σε αναβρασμό, λόγω του χάους που έχει εξαπλωθεί από τον κόσμο που διαμαρτύρεται για τον άδικο χαμό του γνωστού σε όλους μας, George Floyd στη Μινεάπολη των ΗΠΑ. Αιτία της γενικευμένης αναταραχής ήταν η δολοφονία του έγχρωμου αυτού άνδρα από έναν αστυνομικό που τυγχάνει να είναι λευκός. Το όλο ζήτημα επανέφερε στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων, το θεμιτό ή αθέμιτο της αστυνομικής βίας, ακόμη και τον για πολλούς γελοίο όρο του ‘’λευκού προνομίου’’. Πως από το ‘’I have a dream’’ του Μartin Luther King φτάσαμε να μιλάμε εκ νέου για εξάρσεις ρατσισμού εν έτει 2020; Υπάρχει άραγε θεσμικός ρατσισμός στην Αμερική; Και κατά ποσό είναι δικαιολογημένο το γεγονός ότι η μισή χώρα πλιατσικολογείται ένεκα του στυγερού αυτού εγκλήματος;         

Κατ’αρχάς, για να μπορεί κάποιος να διατείνεται για θεσμικό ρατσισμό,οφείλει να υποδείξει πρακτικές και νόμους που είναι εγγενώς μεροληπτικοί εις βάρος μιας φυλετικής ομάδας. Ο Jim Crow στις ΗΠΑ και το Apartheid στη Ν. Αφρική είναι πλέον παρελθόν και αποτελούν πρακτικές που εναντιώνονται πια στο ομοσπονδιακό δίκαιο των ΗΠΑ και το δίκαιο της Ν.Αφρικής αντίστοιχα,όποτε να θεωρούμε τις ΗΠΑ υπόλογες για νόμους που δεν υπάρχουν πλέον είναι ανεδαφικό. Mιλώντας για ανισότητα,το ότι σε γενικές γραμμές οι μαύροι στην Αμερική είναι φτωχότεροι απ’ότι οι λευκοί,δεν έχει σχέση με τον ρατσισμό. Oρισμένες αποκλίσεις στο μισθολογικό χάσμα ανάμεσα στους λευκούς και τους μαύρους αποδίδονται τωόντι σε ιστορικές αδικίες,οιονεί του ‘’redlining’’. Ωστόσο η διαφορά αυτή στο μισθολογικό χάσμα αποτελεί ταξικό και όχι ρατσιστικό ζήτημα.Σε αντιδιαστολή με αυτό θα παραθέσω το εξής επιχείρημα: 

Η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων που φυλακίζονται για βίαια εγκλήματα στην Αμερική ειναι άνδρες. Μήπως αυτό σημαίνει ότι το σύστημα είναι άνισο όσον αφορά την μεταχείριση μεταξύ των ανδρών και των γυναικών ή ότι οι άνδρες διαπράττουν περισσότερα εγκλήματα; Προφανώς ισχύει το δεύτερο.Στο ερώτημα ‘’Πόσοι έχουν πυροβοληθεί από την αστυνομία’’,τίθεται το επακόλουθο ερώτημα ‘’Πόσοι από αυτούς διέπραξαν εγκλήματα;’’.Η ύπαρξη στατιστικών για το έγκλημα δεν έχει να κάνει με τον ρατσισμό.

Στις ΗΠΑ,το 53% των ανθρωποκτονιών και το 60% των ληστειών προκαλούνται από εγχρώμους άνδρες,ενώ μόλις το 13% του πληθυσμού των ΗΠΑ είναι μαύροι και επομένως εφόσον μιλάμε για άνδρες το ποσοστό των μαύρων εγκληματιών σε σχέση με τον αριθμό μαύρων αντρών είναι έτι μεγαλύτερο. Τα στατιστικά στοιχεία δεν είναι ρατσιστικά. Ο αριθμός των ανθρώπων που προβλήθηκαν από την αστυνομία δε δείχνει τίποτα,ο αριθμός εκείνων που πυροβολήθηκαν αδικαιολογήτως από την αστυνομία αυτός ενδεχομένως υποθάλπει ρατσισμό.Και τέτοιος να είναι ο φόνος του Floyd,αυτό δε σημαίνει πως συνολικά η αστυνομία αντιμετωπίζει διαφορετικά τους λευκούς από τις μειονότητες

Διχαστικές ρητορικές σχετικά με την ύπαρξη θεσμικού ρατσισμού στην Αμερική επιτρέπει τρόπον τινά σε ανθρώπους να αποφεύγουν να κατονομάζουν,να καταισχύνουν και να είναι συγκεκριμένοι για πολίτικες και ανθρώπους που φέρονται ρατσιστικά και αντ’ αυτού να ισχυρίζονται πως το σύστημα συλλήβδην είναι ρατσιστικό,επομένως bona fides ή μη, φωνασκούν κοινοτοπίες και οδηγούνται στην ρητορική ΄΄Ρίξε το σύστημα΄΄,ειδάλλως είσαι ρατσιστής. Αυτό δεν θεραπεύει τον ρατσισμό αλλά ρίχνει περισσότερο λαδί στη φωτιά.

Είναι αλήθεια πως ένας μαύρος που ζει σε μια περιοχή που το έγκλημα βρίσκεται στα ύψη, πιθανότατα να τυγχάνει μη ευνοϊκής αντιμετώπισης από την αστυνομία. Όμως η πιθανότητα ένας αστυνομικός να πυροβοληθεί από έναν μαύρο παραβάτη είναι 18.5 φορές μεγαλύτερη απ’ότι αντίστροφο.Άλλωστε στατιστικές δείχνουν ότι λευκοί αστυνομικοί είναι λιγότερο πιθανό να πυροβολήσουν άοπλους μαύρους υπόπτους.Οπότε θεσμικός ρατσισμός δεν υπάρχει και αποτελεί μύθευμα.

Ο “αγαθός γίγαντας” George Floyd,από το 1998 έως το 2007 συνελήφθη 4 φορές, μία για ένοπλη ληστεία, και τρεις για κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών, εκτίοντας κάθε φορά φυλάκιση 8 -10 μηνών. Το 2009 συνελήφθη ξανά και εξέτισε ποινή φυλάκισης 5 ετών για ένοπλη ληστεία, όταν μαζί με άλλους 5 αφροαμερικανούς εισέβαλε σε σπίτι, και απείλησε με το όπλο στην κοιλιά ανυπεράσπιστη έγκυο. Στο ‘’βιογραφικό’’ του μάλιστα περιλαμβάνεται και “προστασία” σε νυχτερινά μαγαζιά.

Την μέρα που έχασε τη ζωή του, τίποτα δεν θα είχε συμβεί,απ΄όσα παρακολουθήσαμε και πιθανότατα θα ζούσε, αν δεν πλήρωνε με πλαστό χαρτονόμισμα σε κατάστημα, το οποίο κάλεσε την αστυνομία, αν δεν βρισκόταν υπό την επήρεια ναρκωτικών και αν δεν αρνούνταν να κάτσει στο περιπολικό ισχυριζόμενος ότι έχει κλειστοφοβία ενώ πριν λίγο βρισκόταν στο δικό του αμάξι.

Ο George Floyd,υπήρξε θύμα μιας ανατριχιαστικής πράξης και μιας ιδιαζόντος ειδεχθούς εγκληματικής αστυνομικής συμπεριφοράς που πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά, όπως ανάλογα θα πρέπει να τιμωρηθεί κι ο Δημοκρατικός μαύρος Αρχηγός της Αστυνομίας, που παρά τις καταγγελίες σε βάρος του δολοφόνου Derek Chauvin κατά το παρελθόν,δεν δραστηριοποιήθηκε να τον απολύσει.

Θύματα βέβαια αστυνομικής αυθαιρεσίας, υπάρχουν χιλιάδες στις ΗΠΑ, και μαύροι και πάρα πολλοί λευκοί. Ουδείς ασχολείται,ουδείς συγκινείται, ποτέ δεν ξοδεύτηκε τόσο μελάνι και τόσα tweet,ποτέ δεν κάηκε η μισή χώρα σαν αντίδραση δήθεν στο ρατσισμό. Εάν το θύμα ήταν λευκός,σίγουρα δεν θα είχε δημιουργηθεί τόσος ντόρος επίσης.
Τίποτα ηρωικό δεν είχε ο Floyd,τίποτα διαφορετικό.Ένας υπότροπος σεσημασμένος εγκληματίας ήταν,που όσες ευκαιρίες και να του δόθηκαν,επανειλημμένως επέστρεψε στο έγκλημα.

Εν κατακλείδι,η ηρωοποίηση τέτοιων προτύπων από την μαύρη κοινότητα, τα ΜΜΕ και κόμματα στο βωμό της πολιτικής εκμετάλλευσης, προσβάλλει εκατοντάδες χιλιάδες αφροαμερικανούς συμπατριώτες του Floyd που αγωνίζονται καθημερινά τίμια,για να συντηρήσουν τις οικογένειές τους χωρίς ποτέ να διαμαρτυρηθούν για “ρατσισμό” και προφανώς δημιουργούνται πολλά ερωτηματικά για το ποιοι πραγματικά κρύβονται πίσω από τα γεγονότα.