Τα λόγια στο θέατρο αφού ειπωθούν παύουν να υπάρχουν

Γράφει ο Γιάννης Κίτσος

Η σημερινή κυβέρνηση προσπαθώντας να στρέψει την κοινή γνώμη μακριά από τα τραγικά αποτελέσματα της ελληνικής οικονομίας και τη μεγαλύτερη καταστροφή που επιφέρει η κατάθεση του προτεινόμενου προϋπολογισμού αλλά και τα σοβαρά εθνικά θέματα, κάνει λόγο για νομοθέτηση ή πρόθεση για νομοθέτηση κάποιων πολιτικών – δες νομοθέτηση για ομοφυλόφιλους, μετανάστες και εκκλησία – που ενισχύουν τις ελευθερίες και για κάποια επιδόματα που μετριάζουν τον μόχθο. Αν και η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να τις αποσυνδέσει, η οικονομία, οργάνωση του κράτους και εθνικά θέματα συνδέονται στενά με τις ελευθερίες των πολιτών. Ας αφήσουμε, όμως, λίγο κατά μέρος τα ομολογουμένως μη αναπτυξιακά αποτελέσματα του προτεινόμενου κυβερνητικού προϋπολογισμού και ας μπούμε στην λογική της γενικότερης πολιτικής που επιδιώκει να δημιουργήσει. Κατά πόσο δηλαδή ευνοεί την ανάπτυξη όχι της οικονομίας αλλά των ελευθεριών των πολιτών.

Θα με ρωτήσει κανείς γιατί αναφέρω το θέατρο στον τίτλο του άρθρου. Για πολλούς διανοητές της αρχαίας αλλά και σύγχρονης διανόησης το θέατρο είναι η καθαυτή πολιτική τέχνη. Πολλοί δε από αυτούς θα μας έλεγαν ότι μόνο με το θέατρο προάγεται σε τέχνη η πολιτική σφαίρα του ανθρώπινου βίου. Με την ίδια έννοια, το θέατρο αποτελεί την μόνη τέχνη και αποκλειστικό της θέμα είναι ο άνθρωπος στις σχέσεις του με τους άλλους. Ο Τσίπρας, όπως και κάθε άλλος αριστερός, δείχνει να το γνωρίζει πολύ καλά αυτό.

Κατά αυτή την έννοια θα μείνω σε μια ακόμα θεατρική αλλά άκρως χαρακτηριστική παράσταση  του Τσίπρα σε πρόσφατο διάλογο του με μια γυναίκα πυρόπληκτη στο Μάτι που τις είπε αναφερόμενος σε μια αποζημίωση – να διευκρινίσω ότι τα 2.000 ευρώ που επικαλείται παρακάτω δεν είναι βοήθημα ή επίδομα, όπως λανθασμένα παρουσιάζεται, αλλά μέρος της αποζημίωσης της ελληνικής πολιτείας προς τις οικογένειες θυμάτων και φυσικές και υλικές καταστροφές που, εξαιτίας της ανικανότητας και ανεπάρκειας της να μπορέσει να διαχειριστεί μια πυρκαγιά, προκάλεσε – : «Και να έπαιρνες τα 2.000 ευρώ, τι θα έκανες; Θα τα σπατάλαγες! Τα στέκια, τα σχολεία, κοινωνικούς χώρους, να φτιάξουμε υποδομές αυτά πρέπει να δούμε τώρα ρε παιδιά». Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός διακατέχεται από την ίδια ακριβώς παραπάνω λογική. Μια λογική διαταγμάτων μέσα από την επιβολή της μαρξιστικής νομοτέλειας στην κοινωνία, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, ως απόλυτη – εσύ δεν ξέρεις! μόνο το κράτος ξέρει το καλύτερο για εσένα! – οδηγεί νομοτελειακά στον ολοκληρωτισμό. Αρνείται ή αδυνατεί, δηλαδή, να αποδεχτεί την σχετικότητα όχι μόνο της συνείδησης αλλά και της κοινωνικής ομάδας και της προερχόμενης από αυτή οφέλους.

Αν είχαμε σήμερα, λοιπόν, στην κεντρική πολιτική σκηνή τον Τζων Στιούαρτ Μιλ, ένα από τα μεγαλύτερα πνεύματα της φιλελεύθερης διανόησης, θα μας έλεγε μέσα από το δοκίμιο του Περί Ελευθερίας: «Η μόνη ελευθερία, που είναι άξια του ονόματος της, είναι η ελευθερία να επιδιώκουμε το όφελος μας με τον δικό μας τρόπο, αρκεί να μην προσπαθούμε να βλάψουμε τους άλλους ή να τους εμποδίσουμε να επιτύχουν το σκοπό τους». Ο Μιλ, αν και σε γενικές γραμμές δε διαφοροποιείται, αναμφισβήτητα όμως, ήταν πιο ήπιος στα όρια της ελευθερίας από τους προγενέστερους του και γνήσια ωφελιμιστές Μπένθαμ και Άνταμ Σμιθ αλλά και μεταγενέστερους του Γιόζεφ Σούμπετερ, Μίλτον Φρίντμαν, Φρίντριχ Χάγιεκ και Λούντβιχ φον Μίζες. Την σκέψη του προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς.

Όλοι οι παραπάνω φιλελεύθεροι διανοητές συμφωνούν στο ότι οι φράχτες, οι οποίοι περιβάλλουν την ιδιωτική περιουσία και διασφαλίζουν τα όρια κάθε νοικοκυριού, τα εδαφικά σύνορα, τα οποία προστατεύουν και κάνουν δυνατή της φυσική ταυτότητα ενός λαού, και οι νόμοι, οι οποίοι προστατεύουν και καθιστούν δυνατή την πολιτική του ύπαρξη, έχουν μεγάλη σημασία για την σταθερότητα των ανθρώπινων υποθέσεων. Σε κανέναν από αυτούς δε θα βρούμε να αναφέρεται στο μόχθο παρά μόνο στην εργασία, καθώς ο μόχθος προέρχεται από την ανάγκη, ενώ η εργασία από την ωφελιμότητα. Αυτό όχι γιατί δεν υπήρχαν γύρω τους άνθρωποι που μοχθούσαν αλλά το όραμα τους ήταν μια κοινωνία της ωφελιμότητας, δηλαδή εργασίας, και όχι του μόχθου. Η ελευθερία του ανθρώπου, άλλωστε, κερδίζεται πάντα στις προσπάθειες του να απελευθερωθεί από την ανάγκη, έστω και εάν αυτές πότε δεν πετυχαίνουν ολότελα. Όλοι, με πρώτο τον Μιλ, ήθελαν την απονομή της ελευθερίας συνδεδεμένη με δυο προϋποθέσεις: 1. Η ελευθερία μπορεί να κυριαρχεί μόνο σε μια πολιτισμένη κοινότητα. 2. Η ελευθερία μπορεί να ισχύει μόνο για ανθρώπους, που βρίσκονται σε κατάσταση «ωριμότητας των ικανοτήτων» τους, δηλαδή όχι παιδιά και πνευματικά καθυστερημένους.

Ο Τσίπρας σαφώς και βρίσκεται μακριά από τα ανωτέρω προτάγματα. Καταρχήν για να μην τον χαρακτηρίσω απολίτιστο ή και πνευματικά καθυστερημένο, μένοντας καθαρά σε αυτό που ισχυρίζονται οι σύντροφοι του για αυτόν και ο ίδιος δεν διαψεύδει, ότι ως παιδί προσπαθεί ακόμα να ενηλικιωθεί, το παράδοξο είναι ότι δεν καθίσταται ο ίδιος ελεύθερος. Από την άλλη, πέραν της διαιώνισης του μόχθου που καθώς φαίνεται νομίζει ότι τον ευνοεί πολιτικά, ασκεί όχι μόνο μέσα πολιτικού πολέμου σταλινικής τρομοκρατίας αλλά και επιδιώκει μακροπρόθεσμα την καθιέρωση του σταλινικού, μαοϊκού, καστορικού ή όποιου άλλου αριστερού ολοκληρωτισμού – άλλωστε οι «θεωρίες» της αριστεράς είναι όσοι και οι αριστεροί, με την έννοια του ότι ο κάθε αριστερός έχει τη δική του «θεωρία». Και αυτό αποδεικνύεται από την εκδήλωση πολιτικών και πρακτικών που χαρακτηρίζουν όλα τα παραπάνω ολοκληρωτικά αριστερά καθεστώτα. Με πρώτη την υιοθέτηση μυστικής πολιτικής μέσα από τις συναλλαγές με «αστούς» πολιτικούς, αλλά και μυστικής διπλωματίας, μέσα από μυστικές διαπραγματεύσεις, συμφωνίες, συνθήκες. Η δε πρακτική της προπαγάνδας, μέσα από την ανώνυμη και πλαστογραφημένη διάδοση ιδεών (φήμες, «ψίθυροι», σήμερα τρολ) κυριαρχεί στην τακτική του. Εξίσου σημαντική είναι και η, αν όχι φυσική, έστω πολιτική δολοφονία, όχι από τη δεξιά αλλά από τον ίδιο τον Τσίπρα, των Μ. Θεοδωράκη, Μανόλη Γλέζου ακόμη και άλλων συντρόφων του όπως των Α. Αλαβάνου, Ζ. Κωνσταντοπούλου, Γ. Βαρουφάκη, Π. Λαφαζάνη κ.α., στα πρότυπα της φυσικής δολοφονίας, λ.χ. Τρότσκυ, Κριβίτσκι, Νάγκυ, Μπαντέρα, Μύτσεμπεργκ, Τυρίμου, Κωνσταντινίδη κ.α.. Υπάρχουν και άλλα πολλά φαινόμενα με κυρίαρχο πάντα τον κυνισμό, αλλά θα σταθώ σε ένα τελευταίο, την επιδίωξη του να χαρακτηρίσει ακροδεξιούς και φασίστες όσους, από την πλευρά της φιλελεύθερης δημοκρατίας, επιμένουν στην προάσπιση της εθνικής μας συνείδησης και συμφερόντων. Να θυμίσω ότι ο Λ. Μπλούμ κατηγορήθηκε σαν πράκτορας της ασφαλείας και καταδότης! Ο Ντε Γκώλ σαν συνεργάτης της γερμανικής κατασκοπείας κατά τον β´ παγκόσμιο πόλεμο! Ο Σουστέλ ως ναζί κατάσκοπος! Ανέκαθεν οι κομμουνιστές, παίζουν ένα πρωτεύοντα ρόλο: του σκανδαλοθήρα.

Γενικότερα, η ελεύθερη δράση των ανθρώπων είναι η προϋπόθεση τόσο για την έξοδο από τη γενικευμένη χρεοκοπία όσο και για την ίδρυση της δημοκρατίας. Αυτό προϋποθέτει απεξάρτηση από τις ιδεολογίες της αριστεράς, από σοσιαλιστικούς και κομμουνιστικούς μεσιανισμούς, από αταξικές εσχατολογίες, από αναρχικές ουτοπίες και αντιεξουσιαστικές συγχύσεις. Προϋποθέτει σαφή και ευκρινή απομυθοποίηση περί φιλελευθερισμού για όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα, αποκόμματα και κομματίδια της αριστεράς, αριστερές πλατφόρμες και ακροαριστερές αποβάθρες, διότι όλα απέτυχαν ή θα αποτύχουν. Όχι μόνο δεν εντάσσονται σε ένα φιλελεύθερα δημοκρατικό πρόταγμα, αλλά αντίθετα αποτελούν εμπόδια σε αυτό το πρόταγμα, οδηγώντας στον ολοκληρωτισμό.

Ο Τσίπρας δέσμιος της μαρξιστικής λογικής, είναι ανίκανος να βρει εναλλακτική λύση. Επιπλέον, συντάσσεται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, υπέρ του κράτους και της γραφειοκρατίας, δηλαδή υπέρ της πολιτικής αλλοτρίωσης και ανάθεσης, χωρίς την παραμικρή ανάλυση για την φιλελεύθερη δημοκρατία. Ο στρατηγικός στόχος του είναι ο κομμουνισμός. Ως εκτούτου, είναι αδύνατη η ένταξη του Τσίπρα σε ένα φιλελεύθερο δημοκρατικό πρόταγμα και μπορεί τα λόγια στο θέατρο αφού ειπωθούν να παύουν να υπάρχουν αλλά, είναι αλήθεια, ότι ο ήρωας παραμένει εξαρτημένος από τον αφηγητή, τον ποιητή ή τον ιστορικό, χωρίς τον οποίο οτιδήποτε κάνει παραμένει μάταιο. Μάταια, λοιπόν, θεωρεί ο Τσίπρας ότι όλα τα λεγόμενα ή και πεπραγμένα του θα ξεχαστούν ή θα πάψουν να υπάρχουν όταν θα αλλάξει ο αφηγητής. Και πρέπει άμεσα να αλλάξει!!!