Προοδευτικοί, αντιδραστικοί στον… μύλο του σήμερα

Γράφει ο Αντώνης Πανούτσος

Ενας από τους τρόπους που μια μικρή ομάδα μπορεί να ελέγξει τη συμπεριφορά είναι ο λόγος. Να τους δημιουργήσει ανασφάλεια όταν μιλάνε. Στο κατά πόσον οι λέξεις που χρησιμοποιούσαν χρόνια έλεγαν είναι «σωστές» και να παρακολουθούν πώς μιλάνε οι «προοδευτικοί» για να μη χαρακτηριστούν αντιδραστικοί και φασίστες. Με τις μάχες γύρω από τη λέξη «φασισμός» να έχουν ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες.

Ακαδημαϊκά το «φασίστας» και «φασιστικός» αφορά μόνο οπαδούς του Μουσολίνι. Οι Γερμανοί που είναι επακριβείς στους χαρακτηρισμούς τους χρησιμοποιούν τον όρο «φασιστοειδής». Στην Ελλάδα όμως που τα αριστερά κόμματα ήξεραν ότι δεν θα αντιμετωπίσουν κάποια αντίδραση από τα Μέσα, το «φασίστας» λεγόταν για όποιον δεν συμφωνεί μαζί τους. Επίσης, τα κομμουνιστικά κόμματα για να μη δημιουργηθούν συσχετισμοί χρησιμοποιούσαν τον όρο «ναζί». Το οποίο προκύπτει από τo «National sozialismus» που μεταφράζεται «εθνικοσοσιαλισμός». Αλλά μπροστά στον κίνδυνο να μπουν ιδέες, το εθνικοσοσιαλισμός γινόταν «ναζί» ή ακόμα καλύτερα «χιτλερικός» που έλεγαν στη Σοβιετική Ενωση.

Στη σημερινή εποχή βέβαια καλύτερα να σε πουν ναζί από ρατσιστή. Και δεν αναφέρομαι στον όρο «λαθρομετανάστης» που μπορεί να είναι σωστός αλλά χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τη Χρυσή Αυγή, αλλά στο Τσιγγάνος. Δεκαετίες οι Ελληνες ήξεραν ότι ο τσιγγάνος λέγεται τσιγγάνος, αθίγγανος αν θέλεις να τον πεις στην καθαρεύουσα, με το «γύφτος» να αποφεύγεται αφού μπορούσε να είναι προσβλητικό. Ξαφνικά, πρόβλημα. Το Ρομά, η επίσημη ονομασία, το «γύφτος» το έλεγαν όσοι δεν τους γούσταραν και το «τσιγγάνος» οδεύει προς την αχρησία. Και μην πάμε στο ότι το Ρομά αφορά μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων από ό,τι το Τσιγγάνος που ανάθεμα και αν κάποιος που χρησιμοποιεί τις λέξεις ασχολείται. Το θέμα ήταν να δημιουργηθεί μια προοδευτική λέξη και αυτόκλητοι δικαστές που θα κρίνουν την ομιλία.

Βέβαια καλύτερα να σε πουν ρατσιστή από σεξιστή. Να αποκαλείς δηλαδή μια εκπρόσωπο του ελληνικού λαού «βουλευτή» αντί για «βουλεύτρια» όπως γράφουν στο βιογραφικό τους η Ρένα Δούρου και η Εφη Αχτσιόγλου. Τώρα ότι στα ελληνικά πριν από τα επίθετα υπάρχουν και τα άρθρα δεν παίζει ρόλο. Το θέμα ήταν να δημιουργηθεί ένας ακόμα νεολογισμός που θα διαχωρίζει τους προοδευτικούς από τους αντιδραστικούς. Αλλο ότι θα μπορούσε να υπάρχει κατά το φεμινιστική και μασκουλινιστική αντίδραση και να επιβληθεί το «παραδουλευτής» που θα είναι το αρσενικό του «παραδουλεύτρα».

Οσο για το «γκέι» που έχει αντικαταστήσει το «ομοφυλόφιλος» στα ελληνικά δεν υπάρχει πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι στα αγγλικά που μέχρι το ‘70 σήμαινε «εύθυμος» και βλέπεις πόστερ από την ταινία του 1946 «The Gay Cavalier» (φωτό) και σκέφτεσαι «ο Σίσκο Κιντ τα είχε με τον Ντον Φελίπε ή την Πεπίτα;».

Ελεύθερος Τύπος