Η “μαύρη τρύπα” της ελληνικής οικονομίας

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Περικοπές σε επιδόματα, πλειστηριασμοί ακινήτων και κατασχέσεις λογαριασμών, νέος συνδικαλιστικός νόμος. Πέρασε και το πολυνομοσχέδιο αφήνοντας ως μόνη… παρακαταθήκη την προσχώρηση της… Κεντρώας Μεγαλοοικονόμου στον ΣΥΡΙΖΑ και τον σεισμό, πέρα από τον κανονικό, για την αποδοχή της παραίτησης Ζουράρι για… οπαδικούς λόγους. Κάτι αναφορές περί ονομασίας της “Μακεδονίας”, νησιών διαθέσιμων για Τουρκική υφαρπαγή, δεν αρκούσαν για να τον ταρακουνήσουν από τον υπουργικό θώκο.

Οι εξελίξεις όμως σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας τρέχουν με ταχύτητα φωτός ανεξαρτήτως των εγχώριων μικροπολιτικών συμβάντων. Στο άρθρο Η δυσάρεστη έκπληξη των αγορών για τον Τσίπρα ανέπτυξα εκτενέστατα τους παράγοντες που είναι ικανοί να θέσουν σε κίνδυνο τον προγραμματισμό της κυβέρνησης για έξοδο στις αγορές και κυρίως την δημιουργία του περιβάλλοντος που θα επιτρέπει τον απρόσκοπτο δανεισμό της χώρας το επόμενο διάστημα δίχως αυτό να οδηγήσει σε ανάγκη νέων δημοσιονομικών μέτρων.

Η ανατίμηση του ευρώ και η αύξηση των τιμών του πετρελαίου ήδη επηρεάζουν την πορεία των αγορών. Εντείνονται οι παραινέσεις προς την ΕΚΤ για περαιτέρω περιορισμό έως και οριστική διακοπή της ποσοτικής χαλάρωσης καθώς και η αύξηση των επιτοκίων με ρυθμό αντίστοιχο αυτού που ακολουθεί το τελευταίο διάστημα η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα. Το ράλι μείωσης των επιτοκίων του δεκαετούς ομολόγου μας σταμάτησε με ελαφρές τάσεις αντιστροφής καταδεικνύοντας την επενδυτική κόπωση.

Γι’ αυτό η κυβέρνηση διαρρέει ότι μέσα στις προθέσεις της είναι η, από τώρα, κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών μέχρι το τέλος του 2019. Κατανοούν ότι σωρευτικά όλες αυτές οι εξελίξεις θα δυσχεράνουν την επίτευξη του αρχικού στόχου. Επιχειρούν λοιπόν να δημιουργήσουν προκαταβολικά ένα μαξιλάρι ευκαιρίας ώστε η δυσχερής κατάσταση, που παρέθεσα στην προηγούμενη παράγραφο, να μην τους οδηγήσει σε αδιέξοδο πριν τις επόμενες εκλογές.

Όσο τα επιτόκια διατηρούνται σε υποφερτά επίπεδα, γιατί η επίδραση οποιουδήποτε από τους παραπάνω παράγοντες μόνο αυξητικά θα λειτουργήσει, θα “ξεζουμιστούν” οι αγορές, θυμίζοντας μας αυτό που δεν επιχειρήθηκε στα τέλη του 2009 όταν αποφεύχθηκε η αποδοχή όλων των προσφορών για να δημιουργηθεί ένα αποθεματικό για την επόμενη χρονιά, να αποφευχθεί η προσφυγή στο ΔΝΤ και σε συνδυασμό με ένα τολμηρό εγχώριο πρόγραμμα δημοσιονομικών παρεμβάσεων και μεταρρυθμίσεων να υπερβούμε την κρίση.

Ο τότε φόβος ήταν ότι αν επιχειρούνταν κάτι τέτοιο, θα αποκλειόμασταν άμεσα από την πρόσβαση στις αγορές. Κάτι που ισχύει αλλά θα ξεπερνιόνταν αν υπήρχε η σχετική μεταρρυθμιστική αφοσίωση ώστε σε ένα χρόνο να έχουμε ξαναβρεί τον βηματισμό μας. Σήμερα μια τέτοια απόφαση δίνει σήμα κινδύνου στις αγορές, προοιωνίζοντας αρνητικά επακόλουθα.

Δυστυχώς την ώρα που όλος ο πλανήτης εκμεταλλεύεται την ευκαιρία μιας “λευκής οικονομικής τρύπας” με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, απομοχλεύοντας το επίπεδο του χρέους τους, στην Ελλάδα με την τριετή καθυστέρηση της “σκληρής” διαπραγμάτευσης, τώρα αρχίζουμε να επανερχόμαστε σε θετικό έδαφος κι όλα δείχνουν ότι μόλις οι αυξήσεις των επιτοκίων επιβραδύνουν το διεθνές αναπτυξιακό “τρένο” η χώρα μας θα βρεθεί εκτεθειμένη στην νέα “μαύρη τρύπα” δίχως δίχτυ προστασίας.

Ο σχεδιασμός του Τσίπρα και των επιτελών του εξαντλείται στην καλύτερη δυνατή εκλογική…. τακτοποίηση των γεγονότων. Αν οι συνέπειες των πράξεων του αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια στην πλάτη της ήδη πολλαπλά ταλαιπωρημένης χώρας ελάχιστα τους απασχολεί.