Η ειρήνη δεν είναι σκηνικό για βίντεο

Γράφει ο Γιάννης Κίτσος, οικονομολόγος – σύμβουλος χρηματοοικονομικού και στρατηγικού σχεδιασμού

Είδα την ανάρτηση και το βίντεο του Έλληνα πρωθυπουργού μετά τη συμμετοχή της χώρας μας στη σύνοδο κορυφής για την ειρήνη στη Γάζα και, ομολογώ, έμεινα άναυδος. Ήταν μια εικόνα που περισσότερο θύμιζε δεξίωση παρά διεθνή πρωτοβουλία. Ένα ακόμα επικοινωνιακό στιγμιότυπο σε μια μακρά αλυσίδα αυτοπροβολής που, αντί να προβάλλει τη χώρα, εκθέτει τη σοβαρότητά της.

Η προσωρινή ειρήνη στη Γάζα δεν είναι προϊόν ανάρτησης ή βίντεο. Δεν είναι μια νίκη που μπορεί να διεκδικήσει επικοινωνιακά όποιος βρέθηκε σε μια αίθουσα και χαμογέλασε για την κάμερα. Είναι το αποτέλεσμα επίπονων διπλωματικών διεργασιών και σκληρών διαπραγματεύσεων, τις οποίες, όσο κι αν ενοχλεί κάποιους, διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό η αμερικανική διπλωματία επί Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τραμπ, με τον δικό του τρόπο, επανακαθόρισε τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή, με συμφωνίες, πιέσεις και διαύλους επικοινωνίας που έφεραν μια εύθραυστη, αλλά υπαρκτή, παύση πυρός.

Η Ελλάδα, αν θέλει να έχει ρόλο σε τέτοιες εξελίξεις, οφείλει να το κάνει με περιεχόμενο, όχι με πόζα. Με στρατηγική, όχι με hashtags. Με σχέδιο μακράς πνοής και όχι με βιντεοσκοπημένα «παρών». Η ειρήνη δεν είναι κοσμικό γεγονός, δεν είναι γιορτή όπου μοιράζονται χειραψίες και φωτογραφίες. Είναι μια επίπονη διαδικασία που απαιτεί συνέπεια, θεσμικό κύρος και διαρκή διπλωματική παρουσία.

Η επικοινωνιακή υπερβολή των τελευταίων ημερών μοιάζει με λάμψη σε ψηφιακό σαλόνι: εντυπωσιακά στιγμιότυπα για το εσωτερικό ακροατήριο, χωρίς καμία πραγματική συμβολή στο πεδίο των διεθνών σχέσεων. Είναι σαν να προσπαθεί κάποιος να πείσει ότι «μετρά» στη σκηνή των μεγάλων αποφάσεων, όταν στην πραγματικότητα απλώς περιφέρεται ανάμεσα στους πρωταγωνιστές.

Και όμως, η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει ρόλο. Έχουμε ιστορική σχέση με τον αραβικό κόσμο, παράδοση ισορροπίας στις κρίσεις, αξιόπιστη παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και διπλωμάτες που γνωρίζουν την περιοχή όσο λίγοι. Όλα αυτά, όμως, απαιτούν πολιτική βούληση, στρατηγική συνέχεια και σοβαρή παρουσία στα διεθνή φόρα, όχι επίδειξη εικόνας, ούτε εφήμερες εντυπώσεις.

Όταν η επικοινωνία υποκαθιστά την πολιτική, το αποτέλεσμα είναι διπλά επικίνδυνο: πρώτον, γιατί δημιουργεί ψευδαίσθηση επιρροής εκεί όπου δεν υπάρχει. Και δεύτερον, γιατί απογυμνώνει τη χώρα από τη σοβαρότητα που χρειάζεται για να σταθεί σε κρίσιμα γεωπολιτικά ζητήματα. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να λειτουργεί ως κομπάρσος στα διεθνή τραπέζια.

Η ειρήνη στη Γάζα δεν κερδίζεται με χαμόγελα, αλλά με επιμονή και σταθερότητα. Δεν κρίνεται στα social media, αλλά στις διαπραγματευτικές αίθουσες. Και κυρίως, δεν ανήκει σε κανέναν ηγέτη ή κυβέρνηση. Ανήκει στους λαούς που υποφέρουν και σε όσους έχουν το θάρρος να δουλεύουν σιωπηλά για τη σταθερότητα.

Η Ελλάδα χρειάζεται μια εξωτερική πολιτική που να παράγει ουσία και κύρος. Μια πολιτική που να βλέπει μακριά, όχι να κοιτάζεται στον καθρέφτη. Η επικοινωνιακή λάμψη σβήνει γρήγορα, η στρατηγική, όμως, μένει. Και το κύρος μιας χώρας χτίζεται με έργο, όχι με βίντεο.