Η άλλη Ευρώπη του Αντώνη Σαμαρά

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Το ότι η Ε.Ε. βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο όπου ή θα απομειωθεί σημαντικά, τόσο σε επίπεδο εσωτερικής επιρροής όσο και σε διπλωματική ισχύ ή θα αποκτήσει νέα μορφή, είναι κάτι δεδομένο εδώ και πολλά χρόνια. Μετά το εγχείρημα της Εαυρωζώνης, με τις εγγενείς αντιφάσεις και την καθυστερημένη, αναποτελεσματική αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης αλλά και την ασταθή στάση της κατά την πρόσφατη πανδημική κρίση, οι αμφιβολίες για την ορθότητα όλων των υπαρχόντων δομών και τη συνέπεια της διαχρονικής οραματικής υπόστασης του οικοδομήματος, ήρθαν πιο επιτακτικά στην επιφάνεια.

Η τοποθέτηση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στη συζήτηση του think tank του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αποτυπώνει τις αγωνίες και τα ερωτηματικά που εδώ και καιρό απασχολούν όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πολιτικού προσωπικού της Ε.Ε. αλλά και των ίδιων των πολιτών.

Πώς πορεύεται η Ευρώπη με βάση τους αρχικούς της στόχους; Ποιο είναι το όραμα της σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη, οικονομικά και διπλωματικά, εποχή; Έχει απαντήσεις στα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες ή έχει καταντήσει ένα δυσκίνητο, γραφειοκρατικό θηρίο, ανίκανο να αντιδράσει άμεσα στις απαιτήσεις των καιρών.

Με τον τρόπο του, ο Αντώνης Σαμαράς επισημαίνει όλες αυτές τις απορίες κι επιχειρεί να δείξει τον δρόμο προς την επάνοδο της Ε.Ε. στο δρόμο της αλληλεγγύης, της συνοχής, της λειτουργικότητας.

Ναι, η Ευρώπη κινδυνεύει να συρρικνωθεί, γιατί οι κανόνες της αλλάζουν με ακανόνιστη φορά, ανάλογα με τις διαθέσεις των ισχυρότερων ή τις εσωτερικές πολιτικές διεργασίες κάποιων χωρών. Και οι μακροπρόθεσμες προτεραιότητες της μοιάζουν να καθορίζονται αποκλειστικά από τη ροή των πρόσκαιρων εξελίξεων κι όχι αναλλοίωτες αξίες.

Ναι, η Ευρώπη κινδυνεύει να συρρικνωθεί, γιατί ακόμη και σήμερα, ένα μέρος της επιμένει να κλείνει τα μάτια στις πραγματικές διαστάσεις και τις παράπλευρες ¨απώλειες” λόγω του μεταναστευτικού προβλήματος. Οι μεσογειακές χώρες, και κυρίως η Ελλάδα, σηκώνουν ένα δυσβάσταχτο βάρος, ενώ οι υποκινητές των ροών, όπως η Τουρκία, αντιμετωπίζονται ακόμη ως τωρινοί οικονομικοί συνεργάτες και μελλοντικοί σύμμαχοι, επιτρέποντας τους και να προκαλούν

Ναι, η Ευρώπη κινδυνεύει να συρρικνωθεί, γιατί με τη νωχελικότητα απέναντι στη βία και την, κατά καιρούς ισορροπιστική, ορθοπολιτική λογική της, να δίνει πρόσφορο έδαφος σε κάθε είδους πολιτικά να άκρα να παίζουν με το θυμικό των πολιτών και να διεκδικούν κυρίαρχο ρόλο στο πολιτικό σκηνικό.

Ναι, η Ευρώπη κινδυνεύει να συρρικνωθεί, γιατί αντί να διευρύνει το δημοκρατικό κεκτημένο δεκαετιών, κρύφτηκε πίσω από δαιδαλώδεις διαδικασίες και αλληλοκαλυπτόμενες διεργασίες που την απομάκρυναν από τη λογοδοσία στον μέσο πολίτη.

Ναι, η Ευρώπη κινδυνεύει να συρρικνωθεί, αν σε μια εποχή έντονου οικονομικού ανταγωνισμού δεν δηλώσει παρούσα με σχέδιο για την 4η βιομηχανική επανάσταση και τις εργασιακές αλλά και ενεργειακές απαιτήσεις.