Δεν υπάρχει προσωρινή αυτοκτονία

Γράφει ο Γιάννης Κίτσος, Οικονομολόγος – Σύμβουλος χρηματοοικονομικού και στρατηγικού σχεδιασμού

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΔΔΗ (Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους) το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης στις 30.06.2020 ανέρχεται σε €362,9 δισεκ., έναντι €331,06 δισεκ. το 2019. Το ελληνικό ΑΕΠ το 2019 ανήλθε σε €187,5 δισεκ.. Αν η αναμενόμενη πτώση το 2020 από τα μέτρα για την πανδημία τελικά ανέλθει στο 8% – προβλέψεις ΟΟΣΑ – τότε μιλάμε για μείωση €15 δισεκ. με το ελληνικό ΑΕΠ να διαμορφώνεται στα €172,5 δισεκ.. Η σχέση χρέους προς ΑΕΠ θα ξεπεράσει το 200%!

Η σχέση αυτή δεν επιδεινώνεται τόσο εξαιτίας της αύξησης του δανεισμού της χώρας αλλά της ραγδαίας μείωσης του ΑΕΠ. Από πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή) στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου παροχής καταλυμάτων, ο κύκλος εργασιών το δεύτερο τρίμηνο 2020 σημείωσε μείωση 94,3% σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο 2019. Στο σύνολο δε των επιχειρήσεων του κλάδου υπηρεσιών εστίασης, ο κύκλος εργασιών το δεύτερο τρίμηνο 2020 σημείωσε μείωση 59,0% σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο 2019. Η εικόνα αυτή αναμένεται να χειροτερέψει.

Φυσικά όλοι οι ανωτέρω κλάδοι της οικονομίας επηρεάζουν αρνητικά και τους υπόλοιπους. Για παράδειγμα, πάλι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) του μηνός Ιουνίου 2020, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιουνίου 2019, παρουσίασε μείωση 3,8% έναντι μείωσης 7,7% που σημειώθηκε κατά τον αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2019 με το 2018.

Τι πάει να πει αυτό; Ότι η Ελλάδα συνεχίζει να μεταθέτει, μέσω της πίστωσης, το κόστος στο μέλλον επιχειρώντας να προστατέψει, εξαιτίας της πανδημίας, και να οικοδομήσει το παρόν. Η πίστωση βασίζεται στην πεποίθηση ότι οι πόροι που θα διαθέτουμε στο μέλλον θα είναι σίγουρα περισσότεροι από αυτούς που διαθέτουμε στο παρόν. Η παγκόσμια δραστηριότητα χρηματοδοτείται όλο και περισσότερο μέσω της πίστωσης παρά μέσω των φόρων και διευθύνεται από καπιταλιστές που κύρια φιλοδοξία τους είναι να έχουν τη μέγιστη δυνατή απόδοση από τις επενδύσεις τους. Ο πιο σημαντικός οικονομικός πόρος είναι η εμπιστοσύνη στο μέλλον.

Και εκεί βρίσκεται το μεγάλο στοίχημα τόσο για τις διεθνείς όσο και για την εγχώρια οικονομία. Να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε ένα μέλλον όπου οι πόροι να είναι περισσότεροι τότε από το παρόν. Δε μένει, όμως μόνο αυτό. Θα πρέπει την ίδια στιγμή εκείνος που θα μου παράσχει την πίστωση για το παρόν να πιστέψει στο μέλλον που θα του παρουσιάσω σήμερα.

Πως μπορεί ένα κράτος να κερδίσει την εμπιστοσύνη του χρηματοπιστωτικού συστήματος και διεθνών αγορών;

Πρώτον, θα πρέπει να είναι συνεπές στην εμπρόθεσμη και πλήρη αποπληρωμή των δανείων του, μειώνοντας έτσι το ρίσκο για τους δανειστές τους. Η Ελλάδα χρεοκόπησε επειδή έχασε την εμπιστοσύνη της από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και διεθνείς αγορές, όταν φάνηκε ασυνεπής απέναντι στους πιστωτές της.

Δεύτερον, το δικαστικό σύστημα της χώρας θα πρέπει να είναι ανεξάρτητο και να προστατεύει τα ατομικά δικαιώματα – και ιδίως εκείνα που αφορούν την ατομική ιδιοκτησία. Το δικαστικό σύστημα, με τον τρόπο που διαχειρίστηκε το σκάνδαλο Novartis το καθεστώς ΣΥΡΙΖΑ, αναδεικνύει το χειρότερο, πιο διεφθαρμένο και καθεστωτικά ελεγχόμενο πρόσωπο του στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Απόδοση δικαιοσύνης σημαίνει ότι η ισχύς της ετυμηγορίας του δικαστηρίου βασίζεται στο αξίωμα μιας αντικειμενικής αρχής δικαίου την οποία αποδέχονται και οι δυο πλευρές. Η δικαιοσύνη κατάντησε ένα μέσο επικύρωσης του παραλογισμού, ο οποίος δεν μπορεί να δικαιωθεί με λογικά επιχειρήματα.

Στα δυο παραπάνω θα πρόσθετα και ένα τρίτο. Το καίριο σημείο της νεωτερικής καπιταλιστικής οικονομίας είναι ότι διαχωρίζει το «κεφάλαιο» από τον απλό «πλούτο». Σύμφωνα με αυτή την νέα ηθική τα κέρδη πρέπει να επανεπενδύονται στην παραγωγή και όχι να μένουν σε θησαυροφυλάκια. Αυτός είναι ο λόγος που ο καπιταλισμός ο ονομάζεται «καπιταλισμός», δηλαδή κεφαλαιοκρατία. Το κεφάλαιο αποτελείται από χρήματα, αγαθά και πόρους που επενδύονται στην παραγωγή. Ο πλούτος, από την άλλη, είναι κάτι που σπαταλιέται σε μη παραγωγικές δραστηριότητες. Στα χρόνια της μεταπολίτευσης είδαμε τον πλούτο να μεγεθύνεται σε τεράστια αναντιστοιχία με το κεφάλαιο. Το ίδιο και κατά την διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Η Ελληνική οικονομία μετά από μια δεκαετή κρίση, εξαιτίας της πανδημίας, βρίσκεται σε μια ακόμα δύσκολη καμπή. Την συνθήκη αυτή έρχεται να δυσχεράνει η τουρκική προκλητικότητα, οι αναταράξεις στην περιοχή της Μεσογείου και το μεταναστευτικό. Έρχεται να επιβαρύνει, όμως, και ο άκρατος λαϊκισμός της αριστεράς και ένα σύστημα που οικοδομήθηκε στο ψέμα και στην έλλειψη αξιών τα χρόνια της μεταπολίτευσης και το οποίο συντηρείται καθολικά μέσα από αυτή. Ένα σύστημα που μερικώς συντηρεί για λόγους πολιτικής συναίνεσης και η κυβέρνηση.

Και ποιο είναι αυτό το απαξιωμένο σύστημα; Είναι το ίδιο σύστημα που υπονόμευσε το έργο της κυβέρνηση Σαμαρά και σταμάτησε βίαια την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας και κράτους και μαζί γενικότερο αναπτυξιακό της έργο και δυναμική. Ένα σύστημα – νομιμοποιημένος εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα σε συμμορίες που μάχονται η μια την άλλη πασχίζοντας να οικειοποιηθούν κάθε φορά το νόμο και να τον χρησιμοποιήσουν προς όφελος τους, ενώ την ίδια στιγμή διακηρύσσουν ηχηρά την αφοσίωση τους σ’ ένα απροσδιόριστο και άρρητο κοινωνικό καλό.

Όπως χαρακτηριστικά περιγράφει η Άυν Ραντ στο “Ο Άτλας Επαναστάτησε”, είναι «ο καθηγητής που επειδή είναι ανίκανος να σκεφτεί, αρέσκεται να σακατεύει το μυαλό των μαθητών του, ο επιχειρηματίας που επειδή δεν μπορεί να προοδεύσει, απολαμβάνει ν’ αλυσοδένει τους ικανούς ανταγωνιστές του, ο νευρωτικός ο οποίος προκειμένου να καταπνίξει την αηδία που νιώθει για τον εαυτό του, αρέσκεται να ισοπεδώνει την αυτοεκτίμηση των άλλων, ο ικανός που απολαμβάνει να καταστρέφει το επίτευγμα, η μετριότητα που απολαμβάνει να γκρεμίζει το μεγαλείο, ο ευνούχος που απολαμβάνει να ευνουχίζει κάθε ικανοποίηση – κι όλους τους πνευματικούς μέντορες τους, που κηρύσσουν πως η θυσία της αρετής στο βωμό της φαυλότητας θα μετατρέψει τη φαυλότητα σε αρετή».

Είναι το σύστημα που πριν χρεοκοπήσει τη χώρα κατάφερε να την καταστήσει παρία της Ευρώπης, χωρίς παραγωγική ικανότητα και αυτό που με τις διεθνιστικές του ψευδαισθήσεις να την αφήσει εθνικά εκτεθειμένη. Επειδή με αφορμή τα παραπάνω οικονομικά στοιχεία, έχουν αρχίσει και πάλι να ακούγονται κάποιες λαϊκές φωνές να μιλάνε για ένα απροσδιόριστο και άρρητο κοινωνικό καλό, θέλω να πιστεύω ότι ο Έλληνας τόσο το 2010 όσο και το 2015 κατάλαβε ότι δεν υπάρχει προσωρινή αυτοκτονία.