Δεν φτάνει μόνο να έχεις βενιζελικό προφίλ

Γράφει ο Γιάννης Κίτσος, Οικονομολόγος – Σύμβουλος χρηματοοικονομικού και στρατηγικού σχεδιασμού

Με την απόφαση της, η ελληνική κυβέρνηση να προτείνει, να στηρίξει και τελικά να εκλέξει για Πρόεδρος της Δημοκρατίας μια γυναίκα και δη από τον κεντρώο χώρο επέλεξε να συμβολίσει αφενός την στήριξη της στην χειραφέτηση των γυναικών και ισότητας των δυο φύλων και αφετέρου να επιχειρήσει την συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων. Με μια αντιπολίτευση να αδυνατεί να παράγει σοβαρό αντιπολιτευτικό έργο και προτάσεις, είναι λογικό αυτή η επιλογή της κυβέρνησης να συνεχίζει να την ακολουθεί και φυσικά να αποτελεί όχι μόνο προτεραιότητα της αλλά και μόνιμη της ανάγκη να την επιδεικνύει κάθε φορά, εστιάζοντας πλήρως όμως στον πρώτο συμβολισμό.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι το επόμενο κυβερνητικό του σχήμα θα έχει μεγαλύτερο αριθμό γυναικών, το ίδιο και η στελέχωση της δημόσιας διοίκησης. Αυτό το διαπιστώσαμε και πρόσφατα, μετά και την απόφαση του δημάρχου Αθηναίων να σχεδιάσει και να στηρίξει, εν μέσω μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, και ενώ λίγες μέρες πριν είχε απαγορευθεί καθολικά η δημόσια συμμετοχή πολιτών σε θρησκευτικές εκδηλώσεις του Πάσχα, την περιφορά ανά την πόλη πάνω στην καρότσα ενός φορτηγού μιας από τις μεγαλύτερες και πιο δημοφιλείς σύγχρονες μουσικές μας ερμηνεύτριες να μας τραγουδάει υπό την συνοδεία μουσικών οργάνων. Την ενέργεια αυτή την χαιρέτησε και στήριξε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, εξού και υιοθέτησε.

Όπως και στην περίπτωση της κ. Σακελλαροπούλου, έτσι και με την περίπτωση της κ. Πρωτοψάλτη για διαφορετικούς λόγους έχω τις αντιρρήσεις και διαφωνίες μου. Για την πρώτη, έχοντας τοποθετηθεί εδώ και καιρό, ενώ πρόκειται για μια αξιόλογη και με πλούσιο βιογραφικό επαγγελματία και επιστήμονα, δεδομένου των εθνικών και όχι μόνο προκλήσεων, θεωρώ την επιλογή της χρονικά άτοπη, και όχι εξαιτίας του φύλου αλλά του προσώπου.

Για τη δεύτερη, ενώ πρόκειται όχι μόνο για μια σπουδαία ερμηνεύτρια αλλά και μια γυναίκα στο πρόσωπο της οποίας αντικατοπτρίζεται πλήρως η χειραφέτηση όλων των γυναικών, η επιλογή να την σύρεις σε μια δημόσια εμφάνιση πάνω σε μια καρότσα φορτηγού και να την περιφέρεις ανά την Αθήνα, την στιγμή όμως που έχεις απαγορέψει οποιαδήποτε άλλη, ακόμα και θρησκευτική, δημόσια εκδήλωση, ήταν και αυτή χρονικά άτοπη.

Εν μέσω πανδημίας αλλά και πολύ σοβαρών εθνικών και άλλων θεμάτων δεν μπορώ να απαγορεύω την περιφορά επιταφίου – ενός και μόνο για συμβολισμό θα αρκούσε – αλλά να επιτρέπω αυτή της Πρωτοψάλτη. Εν μέσω πολύ σοβαρών εθνικών και άλλων θεμάτων δεν μπορώ να επιλέγω ένα πρόσωπο άπειρο πολιτικά, ουδέτερο εθνικά και χωρίς διεθνές εκτόπισμα.

Από τη μια, ενώ σε γενικές γραμμές ο σκεπτόμενος Έλληνας εδώ και πολλά έτη στηρίζει έμπρακτα την ουσία, δηλαδή τη χειραφέτηση των γυναικών και ισότητα των δυο φύλων, θεωρώ ότι αδυνατεί να κατανοήσει τόσο την εμμονή όσο και την χρονική στιγμή που επιλέγει κάθε φορά η ελληνική κυβέρνηση να επιδείξει την ευαισθησία της αυτή. Από την άλλη, ανεξάρτητα αν ορισμένοι διαφωνούν κάπου αισθητικά, ενώ ο δήμαρχος Αθηναίων έχει κάνει μια πολλή καλή προσπάθεια να νοικοκυρέψει την πόλη που εκπροσωπεί, σου δίνει την εντύπωση ότι κάνει και ενέργειες που ξεπερνάνε τον ρόλο του. Εντύπωση μου είχε προκαλέσει η συνάντηση του με ηγέτη άλλης χώρας – συγκεκριμένα τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Εξίσου, εντύπωση μου κάνει πως ένας δήμαρχος εν μέσω μέτρων για την πανδημία αποφασίζει να παίξει, όπως και στην περίπτωση συνάντησης του με ξένο ηγέτη, το ρόλο του κράτους. Δεν είναι κακό να έχει φιλοδοξίες κανείς, αλλά και εδώ, θα πρέπει να το επιδεικνύεις την ορθή κάθε φορά χρονική στιγμή.

Θα μου πει τώρα κάποιος και πολύ ορθά, αν είναι αυτά τα μόνα προβλήματα της χώρας τότε είμαστε σε πολύ καλό δρόμο. Μόνο που τα προβλήματα της χώρας δυστυχώς δεν είναι αυτά. Δεν είναι ούτε η χειραφέτηση της Ελληνίδας, ούτε οι φιλοδοξίες του δημάρχου Αθηναίων. Τα προβλήματα ξεκινάνε από το λαθρομεταναστευτικό, συνεχίζουν στα εθνικά και ολοκληρώνονται στην οικονομία. Ασφαλώς και η ελληνική κυβέρνηση έχει πλήρη συναίσθηση των προβλημάτων αυτών αλλά ο συμβολισμός που επιλέγει κάθε φορά, δείχνει ότι δεν έχει καταλάβει ούτε τα συγκεκριμένα προβλήματα, ούτε και το μέγεθος τους. Το ίδιο και ο τρόπος που αρχικά τα αντιμετωπίζει και διαχειρίζεται. Τη στιγμή που οι συγκυρίες και συνθήκες απαιτούν ένα καθαρά δεξιό σχεδιασμό, αντιμετώπιση και διαχείριση τους, μη θέλοντας προφανώς να «χαλάσει» το κεντρώο προφίλ που θέλει να περάσει, καθυστερεί πολύ να τον υιοθετήσει, ευτυχώς μέχρι στιγμής χωρίς κάποιο κόστος.

Αντιλαμβάνομαι τόσο την αγωνία και φιλοδοξία του σημερινού Πρωθυπουργού όσο και του δημάρχου Αθηναίων να μοιάσουν στο μεγάλο Έλληνα πολιτικό και πρόγονο τους, Ελευθέριο Βενιζέλο. Και αυτό είναι προς τιμήν τους. Είναι πολύ ενθαρρυντικό να έχει φιλοδοξίες κανείς και μάλιστα τέτοιου τύπου. Φοβάμαι, όμως προς απογοήτευση τους, πως, ενώ ο Βενιζέλος άλλαξε το χάρτη της Ελλάδας και τον τύπο της ελληνικής πολιτικής στο σύνολο της, στο τέλος δεν κατάφερε να εδραιώσει ένα σχέδιο το οποίο θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι διάδοχοι του. Η τραγωδία του Βενιζέλου ήταν ότι οι δυνατότητες του ήταν μεγαλύτερες από την ικανότητα σημερινών φιλόδοξων μιμητών του να τις αφομοιώσουν. Η κληρονομιά που άφησε στην Ελλάδα ήταν ένα μη αφομοιώσιμο μεγαλείο. Μακάρι να βγω λάθος.

Μια και μιλάμε για συμβολισμούς, «ο βενιζελισμός δεν υπήρξε ποτέ μια κίνηση ιδεών, ούτε ο Βενιζέλος είναι στοχαστής», όπως γράφει ο Γιώργος Θεοτοκάς στο Αργώ. «Είναι ένα πνεύμα λάγαρο και απλουστευτικό, που δε θέλει να βγει από τον κύκλο της πρακτικής ζωής και δημόσιας ωφέλειας, ένας καθαρόαιμος άνθρωπος της δράσης. Επισκέπτεται συχνά τους θεωρητικούς κόσμους, αλλά πάντα με μια πρακτική πρόθεση. Δεν εξυπηρετεί θεωρίες και αρχές. Ζητά από αυτές να τον εξυπηρετήσουν. Τις παίρνει όπου τις βρει όταν του χρειάζονται, και όταν παύσουν να του χρειάζονται τις αποκηρύττει: βασιλικός ως τα 1924 και κατόπι δημοκρατικός, καθαρευουσιάνος στα 1910 και δημοτικιστής στα 1917, φιλελεύθερος πατριώτης στα 1912, ιμπεριαλιστής στα 1920, μετά τον πόλεμο θερμός ειρηνιστής και διεθνιστής, κατά καιρούς οπαδός της λαϊκής κυριαρχίας και αυταρχικός, συντηρητικός και ριζοσπάστης, δεξιός και αριστερός, ανάλογα με τις περιστάσεις. Ο Βενιζέλος είναι ένας άνθρωπος με εξαιρετική δύναμη, με μακρινά οράματα, με θαυμαστή διαίσθηση και θαυμαστή οξυδέρκεια, που παίρνει στα χέρια του το τιμόνι της πολιτείας στην πιο κρίσιμη στροφή της νεότερης εξέλιξης του Ελληνισμού».

Από τις αποφάσεις τους, τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός, όσο και ο δήμαρχος Αθηναίων δείχνουν να έχουν πλήρη γνώση των παραπάνω, αλλά και πάλι αντιλαμβανόμενοι όλοι μας το μέγεθος του εγχειρήματος δεν αρκεί μόνο αυτό. Ο λάθος συγχρονισμός και συμβολισμός αρκετών έως σήμερα αποφάσεων τους αυτό δείχνει. Αποδεικνύεται ότι δεν είναι καθόλου εύκολο, αν όχι αδύνατο, να ξέρεις ανάλογα με τις περιστάσεις πότε να είσαι φιλελεύθερος πατριώτης, ιμπεριαλιστής, ειρηνιστής και διεθνιστής, οπαδός της λαϊκής κυριαρχίας και αυταρχικός, συντηρητικός και ριζοσπάστης, δεξιός και αριστερός. Δεν φτάνει μόνο να έχεις βενιζελικό προφίλ. Πρέπει να μπορείς και να το υποστηρίξεις. Για λόγους προφανείς, στη θέση τους θα επέλεγα να το κάνω όπως ο Σαμαράς, αλλά αφού εκείνοι έχουν επιλέξει τον Βενιζέλο, εύχομαι σύντομα να καταφέρουν να βρουν το σωστό βηματισμό. Θα ήταν πραγματικά λυτρωτικό για τη χώρα μας!