Η σκοπιμότητα και οι “κόκκινες γραμμές” των διερευνητικών

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας

Ξεκίνησαν, λοιπόν, οι διερευνητικές συζητήσεις και πρέπει πλέον να έχει γίνει σαφές σε όλους μας ότι αυτές οι συνομιλίες δεν αποτελούν απευθείας διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, ούτε κατά διάνοια βέβαια αποδοχή, ως πεδίο συζήτησης, των προκλητικών και ανιστόρητων απαιτήσεων των γειτόνων. Τότε, τι χρειάζεται αυτό το διπλωματικό βήμα;

Για την Τουρκία… χρειαζόταν άμεσα αυτή η εξέλιξη. Ήταν ο μόνος τρόπος για να γλιτώσεις τις επαπειλούμενες ευρωπαϊκές κυρώσεις, που μόνο πραγματικές κυρώσεις δεν τις λες. Διάθεση να ζοριστεί, ουσιαστικά, η Τουρκία, δεν υπήρχε από κανέναν. Ούτε από τους δεδηλωμένους, οικονομικά και πολιτικά εξαρτώμενους από το καθεστώς Ερντογάν, όπως η Γερμανία της Μέρκελ, ούτε όμως κι από τους, κατά καιρούς φωνακλάδες μεν, αναποτελεσματικούς δε, πολέμιους της.

Καμιά χώρα της Ε.Ε. δεν πρότεινε λήψη μέτρων, ιδιαίτερα οικονομικών, αντίστοιχων αυτών που ελήφθησαν στην περίπτωση της Ρωσίας κι έτσι ήταν αναμενόμενο ότι το επόμενο στάδιο θα αφορούσε την πρόσκληση Ελλάδας και Τουρκίας σε διάλογο και τελικά την “επιβολή” του, ως μέσο αποφυγής της αναγγελθείσας… τιμωρίας! Θα μπορούσε η Ελλάδα, σε αυτή τη φάση να αρνηθεί τη συμμετοχή σε αυτό το διπλωματικό “θέατρο σκιών”;

Θεωρητικά όχι. Διερευνητικές συνομιλίες έχουν υπάρξει κι άλλες φορές στο παρελθόν. Αποτελούν έναν παροδικό κυματοθραύστη που επιτρέπει την προσωρινή αποφυγή της κλιμάκωσης και κυρίως δίνει στους “συμμάχους” μας την άνεση να προσποιούνται ότι ένα σημαντικό, πολλαπλό πρόβλημα για τα ευρωπαϊκά σύνορα (εδαφική κυριαρχία, μεταναστευτικό, ισλαμικός φονταμενταλισμός) βρίσκονται υπό διαχείριση.

Αυτό που καθορίζει την ουσία της ελληνικής στάσης δεν είναι η συμμετοχή της σε μια προπαρασκευαστική διαδικασία που θεωρητικά θα προετοίμαζε το έδαφος για επί της ουσίας συνομιλίες αλλά το πού τοποθετούνται οι κόκκινες γραμμές της.

Όσο αυτές παραμένουν αμετακίνητες, επικεντρωμένες στο διεθνές δίκαιο και την διαχρονικά αποδεκτή από μας θεματολογία, τότε αυτό το διάστημα δεν θα αποδειχτεί τίποτα άλλο από νεκρό χρόνο, που απλώς θα καθυστερήσει για λίγο την επαναφορά της τουρκικής προκλητικότητας και θα δώσει το περιθώριο στην Ε.Ε. να ανασυνταχθεί και να αποφασίσει πώς θα αντιμετωπίσει ένα υπαρκτό θέμα χωρίς υπεκφυγές και θεωρητικολογίες, πριν αυτό την καταπιεί!

Προς το παρόν, όλες οι κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης δείχνουν μελετημένες και σε αντιστοιχία με τις πάγιες εθνικές θέσεις. Γι’ αυτό και είναι απορίας άξιο, γιατί ορισμένοι αντέδρασαν στα όσα ορθά ανέφερε στη συνέντευξη του ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς.

Θεωρούν ότι, με όσα έχει δείξει έως τώρα η Τουρκία, υπάρχει πιθανότητα να συμφωνήσει σε καθορισμό των θαλασσίων συνόρων με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, που δεν έχει καν αποδεχτεί;

Θεωρούν ότι οι διερευνητικές συνομιλίες θα έχουν απτό αποτέλεσμα συμβατό με τις ελληνικές θέσεις;

Πιστεύουν πως όσο περισσότερο συζητάμε, δίχως ουσιαστική πρόοδο, θα βελτιωθεί η κατάσταση στο Αιγαίο ή μήπως ανοίγουμε την τουρκική “όρεξη” για περαιτέρω προκλήσεις ακόμη και στη Θράκη;

Αν ειλικρινά τα πιστεύουν όλα αυτά ή ζουν σε παράλληλο σύμπαν ή θεωρούν ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε σε έναν συμβιβασμό αντίστοιχο της συμφωνίας των Πρεσπών. Όσοι, λοιπόν, κινούνται σε αυτή τη σφαίρα αντίληψης ας το πουν ευθαρσώς για να εκθέσουν τον εαυτό τους και μόνο κι όχι τη χώρα και την κυβέρνηση με υπονοούμενα και… διαπραγματευτικές νουθεσίες.