Ο διχασμός ως εγγενές χαρακτηριστικό της Αμερικανικής κοινωνίας
Γράφει ο Ευάγγελος Τσούρης
Η αμερικανική κοινωνία αποτελεί έναν οργανισμό που πάσχει από αυτοάνοσο νόσημα, καθώς μάχεται τον ίδιο της τον εαυτό.
Προκαταβολικά, αξίζει να ειπωθεί ότι το πρόβλημα δεν είναι ο Trump. Το πρόβλημα είναι ότι, μέσω της προσωπικότητας του Αμερικανού Προέδρου και του διχαστικού λόγου του, βρήκαν έκφραση όλα τα ακραία, αντισυστημικά, αντιφιλελεύθερα (με την πολιτική έννοια του όρου) και αντικοινοβουλευτικά στοιχεία της αμερικανικής κοινωνίας.
Αυτό απεδείχθη περίτρανα την Τετάρτη, όταν διαδηλωτές – οπαδοί του Trump εισέβαλαν στο κτίριο του Καπιτωλίου τη στιγμή που το Κογκρέσο θα επικύρωνε την εκλογή του Joe Biden ως 46ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι σκηνές βίας και χάους είχαν ως απότοκο την ανάπτυξη της Εθνοφρουράς, την απαγόρευση κυκλοφορίας, τη βεβήλωση ενός ιστορικού ναού της δημοκρατίας και τον τραγικό απολογισμό των τεσσάρων νεκρών. Μα ακόμη περισσότερο, είχε σαν αποτέλεσμα την ασέλγεια εις βάρος του δημοκρατικού πολιτεύματος των Ηνωμένων Πολιτειών, ενός κράτους που γνώρισε μόνο τη δημοκρατία ως οργανωτική αρχή. Αυτήν την αρχή κόντεψε να απωλέσει με τη βίαιη εισβολή των αντικοινοβουλευτικών στοιχείων. Ήταν μια ανοργάνωτη προσπάθεια, χωρίς δηλαδή να υφίσταται κάποιο σχέδιο, παρεμπόδισης των δημοκρατικών διαδικασιών, μία ήπια μορφή “λαϊκού πραξικοπήματος” , από έναν όχλο που στερούνταν ιδανικών. Στην πραγματικότητα, οι ταραχοποιοί δεν είχαν κανένα απολύτως ιδανικό, παρά μόνον την τυφλή και τελετουργικής φύσεως αφοσίωση στον ηγέτη τους.
Οι ευθύνες του Αμερικανού Προέδρου Donald Trump είναι οπωσδήποτε μεγάλες. Η δογματική άρνησή του να αποδεχθεί το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου και η ενθάρρυνση που έδινε στους οπαδούς τους να σταματήσουν αυτοί την “κλοπή των εκλογών” πυροδότησε την έκρηξη αυτών των στοιχείων.
Ωστόσο, η σκληρή πραγματικότητα για τις ΗΠΑ είναι ότι πρόκειται για ένα έθνος-κράτος εκ γενετής, δηλαδή από την ίδρυσή του, διχασμένο.
Σε αρχικό στάδιο, οι μεγάλες ανισότητες βόρειων βιομηχανικών πολιτειών και νότιων φεουδαρχικών κοινωνιών, η υπερίσχυση του καπιταλισμού και η παράλληλη ύπαρξη του καθεστώτος της δουλείας, οδήγησαν στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 1861-1865. Οι πληγές του πολέμου ουδέποτε επουλώθηκαν, ούτε το στίγμα ξεχάστηκε. Η αμερικανική κοινωνία κατά τη διάρκεια των αιώνων ύπαρξής της παρέμενε διχασμένη και ρατσιστική.
Ένα ακόμη στοιχείο που ρίχνει φως στον διχαστικό χαρακτήρα των ΗΠΑ, είναι αδιαμφισβήτητα το γεγονός ότι δεν αποτελούν Έθνος με την εθνοτική σημασία, δηλαδή δεν αποτελούνται από ενιαίους πληθυσμούς με κοινά θρησκευτικά, πνευματικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Είναι, περισσότερο, πολιτικό Έθνος, που σημαίνει ότι η πίστη σε αυτό πηγάζει από το σεβασμό στο Αμερικανικό Σύνταγμα. Αυτός ο σεβασμός σήμερα τείνει να εκλείψει. Η πανδημία έδωσε και αυτή στην αμερικανική κοινωνία ένα μεγάλο χτύπημα, καθώς η έλλειψη κοινωνικής πρόνοιας και δημοσίου συστήματος υγείας ενίσχυσε την εγωιστική και ατομική πρόληψη της υγείας και, κατ’ επέκταση, της κοινωνίας.
Τα θλιβερά συμβάντα στο Καπιτώλιο δείχνουν τη γενικότερη παρακμή της αμερικανικής κοινωνίας. Η τελευταία αποτελεί έναν οργανισμό που πάσχει από αυτοάνοσο νόσημα, καθώς μάχεται τον ίδιο της τον εαυτό. Ο τρόπος με τον οποίο ταπεινώθηκε η φιλελεύθερη αστική δημοκρατία στον χώρο του Καπιτωλίου θέτει σε αμφιβολία την ενδεχόμενη ανάληψη του διεθνούς ρόλου της Αμερικής που υποστηρίζει ο Biden.
Τελικά, οι εχθροί της Αμερικής, όποιοι και αν είναι, δεν κατάφεραν να την λυγίσουν. Τα κατάφερε, όμως, ο διχασμός της, οι πολιτικοί της και ο ίδιος της ο εαυτός.
