..Μόχθος Δυσανάλογος με την (οφειλόμενη) Ευημερία μας

..μία βιωματική ερμηνεία για την σταθερά μειούμενη ποιότητα ζωής..Από τον Μάριο Νόττα*

Πριν 30 χρόνια δεν υπήρχαν (…χρηστικά, διαδεδομένα) υπολογιστές. Η οικονομία ωστόσο λειτουργούσε. Πριν 60 χρόνια, δεν υπήρχαν καθόλου. Και η οικονομία (στο γεωσύνολο που ονομαζουμε ‘Δύση’ ) όχι μόνον λειτουργούσε, αλλά και απέδιδε, δημιουργούσε προσδοκίες, υπήρχε κοινωνική ‘κινητικότητα’, ευκαιρίες για ‘καλύτερες μέρες’.

Απόδειξη: Το είδος μας αναπαραγόταν με ικανοποιητικούς ρυθμούς και η (καταμετρημένη) αισιοδοξία περίσσευε (βλέπε και δημοσιευμένες μελέτες για τους baby boomers). Επίσης «επιτρεπόταν» στις γυναίκες να ‘κάθονται σπίτι’, να φροντίζουν τα παιδιά και τους υπερήλικες, ενώ το (μοναδικό) εισόδημα του ‘άνδρα του σπιτιού’ εξασφάλιζε μια μετρημένη, αξιοπρεπή ζωή.

Τότε (σαν σε παραμύθι) οι άνθρωποι δούλευαν ‘δεδομένες’ ώρες την εβδομάδα, (θυμάμαι τον Θείο μου, που ερχόταν σπίτι και για έναν υπνάκο, τις μέρες με σπαστό ωράριο – μοιάζει εξωπραγματικό..) και –παρά την έλλειψη των σημερινών εργαλείων εργασίας– ο παραγόμενος πλούτος (που ούτε τότε κατανεμόταν «δικαίως»), σίγουρα απέκλειε ελλείψεις, και περιθωριοποιημένες, πολυπρόσωπες φτωχές ομάδες.

Τι πήγε στραβά ; Την εύκολη απάντηση θα την βρεις σε δεκάδες καλούς ερμηνευτές των Καιρών και Ηθών μας, ιστορικούς, αναλυτές και οικονομολόγους. Την δύσκολη θα την ψηλαφήσουμε στις πιο κάτω γραμμές: Η ανθρώπινη φύση «πήγε στραβά».

Και μια πιο ακριβής απάντηση: Η ανθρώπινη απληστία. Σε συνδυασμό με την αφέλειά μας και την απίστευτα επίμονη ατέλεια του είδους, να εντυπωσιάζεται από ‘χάντρες και καθρεπτάκια’, να στερείται όχι μόνον ουσιωδών δεξιοτήτων Διάκρισης, αλλά και μίας (οφειλόμενης – χρωμοσωματικής) «εθνικής» μνήμης.

Αν άλλοι λαοί έχουν στοιχειώδες άλλοθι για τα ίδια λάθη, ποιο είναι το δικό μας, ως απόγονοι του Επίκουρου ; Με εισαγωγή το παραπάνω «αυτομαστίγωμα», σήμερα σου γράφω για ένα παράδοξο, που το γνωρίζεις στο πετσί σου. Σου διαφεύγει ωστόσο ακριβώς αυτό: Πως είναι Παράδοξο. Αφορά το υπέροχο 8πύρηνο κινητό σου. Το ούλτραμπουκ σου. Τις γκατζετιές αλλά και τα άλλα status symbols σου. Δηλαδή τα ‘καθρεπτάκια’ σου.Με τα οποία κινείς έναν τεράστιο, υπερπαραγωγικό μηχανισμό.

Ο οποίος όμως, αντί να σου εξασφαλίζει το φτηνό μπακάλικο του κυρ Ηλία (δικό μου βίωμα, στην παλιά Ηλιούπολη..) σου διαθέτει

α) ένα τεράστιο σούπερ μάρκετ από το οποίο φεύγεις με μικρό καλάθι,

β) μια τεράστια προθήκη (είτε στις διαφημίσεις κάθε είδους, είτε στο σούπερ-ντούπερ πολυκατάστημα ηλεκτρονικών) από ‘αγαθά’ που σου είναι –στην κυριολεξία- άχρηστα , και..

γ) έναν σκασμό από πλαστές ‘ανάγκες’, εμφυτευμένες με το σύνδρομο FOMO (Fear Of Missing Out) ή εκείνο του «μειονεκτούντος γείτονα».

Το χειρότερο όλων: Τσιμπάς. ..Έτσι καταλήγεις να εργάζεσαι 50, 60, 70 ώρες την εβδομάδα, το ίδιο και η καλή σου, που αναβάλλει διαρκώς την διάδο- ση του είδους ή/και εκχωρεί σε ‘Δομές’ τα καθήκοντα του ‘Συλλεκτη’, ‘τροφού’, ‘φροντιστή’ και ψύχραιμού συντονιστή του Κοινωνικού Κυττάρου, της Οικογένειας (πριν με πεις ρατσιστή, να ξεκαθαρίσω πως οι ρόλοι καθορίζονται γενετικά, όχι πολιτισμικά, οι Ανθρωπολόγοι καλούνται εις υπεράσπισίν μου, οι υπόλοιποι ας ανατρέξουν στις αφετηρίες του Homo – το Sapiens, το συζητάμε..).

Για ποιο λόγο; Δυστυχώς όχι για να βελτιώσεις την ζωή σου. Ακόμα και αν αμείβεσαι καλά για τον «Χαμένο Χρόνο», (πράγμα σπάνιο, πλέ- ον) τα ανταλλάγματα που εξασφαλίζεις ΔΕΝ είναι υποκατάστατα για ένα κρασί με παλιούς φίλους, ένα χαλαρό διάβα- σμα βιβλίου, ένα υπέροχο χασομέρι σε πολυσύχναστους δρόμους, μια σιέστα σε απρόβλεπτη ώρα, μια υπέροχη νέα γνωριμία έξω από το ασφυκτικό κοινωνικό πλαίσιο. Και μια υπέροχη παρτίδα βόλευ με αγνώστους.

Όσο και αν σε γεμίζει η δουλειά σου και όσο κι αν είσαι ευλογημένος να κάνεις αυτό που σου αρέσει (και να ζεις από αυτό). .. «Νόττα, δεν πείθεις, αυτά είναι ‘προ- βλήματα πολυτελείας’» , με λες.. «Ισω το καταλάβεις καλύτερα αν κάνω zoom out, παρουσιάζοντάς σου την ευρύτερη εικόνα..» σου απαντώ.

Αν συγκρίνεις την ανισοκατανομή του πλούτου που διαρκώς διευρύνεται, με την ευθέως ανάλογη επιδείνωση των βασικών ποιοτήτων της κα- θημερινότητάς μας. Καθώς και την επίσης ευθέως ανάλογη αύξηση της παραβατικότητας, ασφαλής δείκτης κι αυτός..

Και όλα αυτά σε εποχές που ο καθένας μας, παράγει τουλάχιστον το 20πλάσιο έργο, καθημερινά, από εκείνο των πατεράδων μας.. Ωωωωπ..! Αρχίζεις να καταλαβαίνεις πως ‘κάτι δεν πάει καλά, εδώ..’ Ναι, μιλάμε για Παράδοξο. Που θα το ξαναπιάσουμε, καθώς σε-με-μας ενδιαφέρει πολύ. Ελλείψει χώρου, καλό μας (νέο) συναπάντημα στα Μπουλβάρ του Μέλλοντός μας..

*Ο Μάριος Νόττας είναι Πανεπιστημιακός, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Επικοινωνίας

ΠΗΓΗ:  BOULEVARD  Mηνιαία freepress εφημερίδα