Η κρατική κυριαρχία απέναντι σε μη κρατικούς δρώντες

Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

Οι ραγδαίες αλλαγές που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες και η απόπειρα ανάδυσης ενός πολυπολικού κόσμου από τις αναθεωρητικές δυνάμεις απέναντι στην πρωτοκαθεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, του ευρωατλαντικού και ευρύτερα του δυτικού κόσμου.

Ίσως το πλέον χαρακτηριστικό αλλά και σίγουρα επικίνδυνο για την παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα, γνώρισμα αυτής της εποχής και του χαοτικού κόσμου που σταδιακά αναδύεται αποτελεί η δοκιμασία στην οποία υποβάλλουν την έννοια της εθνικής-κρατικής κυριαρχίας στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής μη κρατικοί- ένοπλοι δρώντες που συχνά είναι αλληλένδετοι μεταξύ τους όπως η φονταμενταλιστική τρομοκρατία του Ισλάμ, η πειρατεία και το δουλεμπόριο.

Πέρα από αυτήν την αναμφίβολα δυστοπική εξέλιξη. Η απόπειρα μετασχηματισμού τρομοκρατικών οργανώσεων όπως οι Ταλιμπάν, η Al Qaeda, το ISIS, η Μπόκο Χαράμ, και η Χεσμπολάχ να μετεξελιχτούν σε κρατικές οντότητες με σαφώς προνεωτερικά , δουλόκτητα και θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Ενώ τον ίδιο χαρακτήρα είχε και η προσπάθεια Al Sabaab να κυριαρχήσει στις θαλάσσιες οδούς θέτοντας σε ομηρεία ή ακόμα και διακόπτοντας το διεθνές θαλάσσιο-ναυτικό εμπόριο με σαφείς συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία ακόμα και την επιβίωση μεγάλων τμημάτων του παγκόσμιου πληθυσμού.

Αυτές οι σύγχρονες απειλές δεν είναι μακρινές. Αντίθετα σταδιακά αγγίζουν τα παραδοσιακά ελληνικά συμφέροντα όπως η ποντοπόρος ναυτιλία και πιθανώς να αγγίξουν στο ορατό μέλλον ακόμα και τον σκληρό πυρήνα της εθνικής μας κυριαρχίας.

Με μία πιο προσεκτική ματιά, πρόκειται να διαπιστώσουμε πως η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, στο έδαφος του Ισραήλ και τα ειδεχθή εγκλήματα που την συνόδευαν απειλούν να ανατρέψουν τις ισορροπίες σε βάρος της Ελλάδος, ενώ η υποκινούμενη από το Ιράν τρομοκρατική οργάνωση των Χούτι επιδιώκει να ακρωτηριάσει εδαφικά την Υεμένη και ήδη απομειώνει την κρατική της κυριαρχία, εξαπολύοντας πυραυλικές επιθέσεις και πειρατικές επιδρομές εναντίον εμπορικών και πετρελαιοφόρων πλοίων με σκοπό να πλήξουν όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες.

Παράλληλα η κλιματική κρίση και η πανδημία του Covid-19 πέρα από τα υπαρξιακά ζητήματα που θέτουν για ολόκληρη την ανθρωπότητα ανάδειξαν και την αδυναμία κρατών, υπερεθνικών οργανισμών αλλά και συνολικά της διεθνούς κοινότητας να τα αναχαιτίσουν. Αυξάνοντας την δυσπιστία των πολιτών απέναντι στις πολιτικές ηγεσίες αλλά και την ίδια την έννοια της κρατικής οργάνωσης.

Σίγουρα όχι τυχαία τα ψευδοκινήματα των αρνητών της πανδημίας και των αντιεμβολιαστών αλλά και των αρνητών της κλιματικής αλλαγής συνοδεύονται από αντικρατικιστικά και μηδενιστικά συνθήματα.

Ενώ ο Τραμπισμός ως μηδενιστικό και λαϊκίστικο κίνημα αποδείχτηκε ως αποτελούσε απλά τον μανδύα μιας κρυφής ατζέντας που αποσκοπούσε στην κατάργηση του αμερικανικού ομοσπονδιακού πλέγματος από ένα άθροισμα αυτοδιαχειριζόμενων κοινοτήτων.