Από την εποχή του Κάιν έως σήμερα: διεκδικώντας τα αυτονόητα

Γράφει η Αλεξάνδρα Βασιλού, φοιτήτρια Θεολογίας

    Σύμφωνα  με τα στατιστικά της ελληνικής αστυνομίας οι περιπτώσεις που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας  (δηλ. βιασμοί, ασέλγειες κτλ) ανέρχονται στα 441 (τετελεσμένα και απόπειρες) μόνο… το 2020. Το 2021 ξεκίνησε δυναμικά με βιασμούς και δολοφονίες (κυρίως κατά των γυναικών) που μας συγκλόνισαν, με πιο πρόσφατη τη δολοφονία της Γαρυφαλλιάς στη Φολέγανδρο. 

     Οι ειδήσεις έρχονται η μια μετά την άλλη και είναι πλέον της μόδας να στήνεται λαϊκό δικαστήριο για το ποίοι όροι, ταμπέλες  και χαρακτηρισμοί  θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να περιγράψουν το έγκλημα. Μάλιστα παρατηρείται και μια κομματική εργαλειοποίηση των εγκληματιών. Τι εννοώ; Συχνά αναζητείται το παρελθόν του δράστη, αν είναι δεξιός ή αριστερός , αλλοδαπός ή ημεδαπός κτλ , ώστε να δουν αν είναι «δικός τους» ή «των άλλων».   Η εκκωφαντική  μιζέρια αυτών των ομάδων  μας αποδεικνύει για άλλη μια φορά τη τάση του ανθρώπου για διαχωρισμό και κυριαρχία.  

    Αναρωτιέμαι αν αυτή η νοοτροπία κυριαρχεί μόνο στην Ελλάδα. Σε μια χώρα που συσχετίζει τα πάντα με κόμματα και ιδεολογίες . Σε μια χώρα που ο καθένας κάνει τη δική του επανάσταση ,  ‘γεμίζοντας’ περηφάνια κάθε φορά που γράφει ένα βαρύγδουπο σχόλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ουσία του προβλήματος βέβαια δεν είναι στο σχόλιο αυτό καθ αυτό αλλά στο περιεχόμενο του, που πολλές φορές σκοπό έχει να δημιουργήσει πόλωση ειδικά όταν αφορά περιπτώσεις βιασμού ή δολοφονίας. Μιλάμε για άλλη μια ψυχή που χάθηκε και παίζουμε με τις λέξεις. Δεν θα έπρεπε να μας τρομάζει τόσο το έγκλημα, όσο η πλήρης απαξίωση για την ανθρώπινη ζωή.

    Η φύση του ανθρώπου μας εντυπωσιάζει αλλά προκαλεί και τρόμο. Αν αναλογιστούμε ότι μισεί από την εποχή του Καιν και κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία θα δούμε τρομακτικά εγκλήματα.  Άνδρες σκοτώνουν γυναίκες, γυναίκες σκοτώνουν παιδιά, αδέρφια σκοτώνονται μεταξύ τους. Άνθρωπο κάθε καταγωγής και ιδεολογίας, ανεξαρτήτου φύλου ασκούν κάθε μορφής βία (ψυχολογική και σωματική).  Δυστυχώς  οι δολοφονίες γυναικών είναι περισσότερες λόγω της βιολογικής τους αδυναμίας και οι ψυχολογικά ασταθείς ‘άνδρες’ βρίσκουν ευκαιρία να πράξουν τις κάθε λογής διαστροφές τους.

    Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια συνταγή που μπορεί να γιατρέψει αυτή την αρρώστια. Εξάλλου ανέκαθεν η ανθρωπότητα μας αφήνει άναυδους με τον βαθμό βίας που μπορεί να διαπράξει. Πιο αυστηρή τιμωρία; Σκληρότερα μέτρα; Κάποιοι σκληροπυρηνικοί μιλούν για επαναφορά θανατικής ποινής. Ίσως μόνο μέσω του εκφοβισμού δαμάζεται το θηρίο που λέγεται άνθρωπος.  Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι σίγουρα η εκπαίδευση. Θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για να αποτρέψουμε τη κουλτούρα της βίας να κυριαρχήσει. Πρέπει να δοθεί βάση στα αυτονόητα, δηλαδή στον σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη. Ίσως  η ένταξη ενός μαθήματος στα σχολεία  που αφορά την ενσυναίσθηση και τις ανθρώπινες σχέσεις  βοηθούσε στον αγώνα αυτό. Το βασικότερο βέβαια είναι η αυτοκριτική και ο εσωτερικός διάλογος προκειμένου να μάθουμε πρώτα απ όλα καλύτερα τους εαυτούς μας. Έτσι θα μπορέσουμε να αγαπήσουμε και να σεβαστούμε τον άλλον, χωρίς να ξεσπάμε πάνω του τα συμπλέγματα κατωτερότητας και μειονεξίας  που κουβαλάμε.  

   Ένα είναι σίγουρο: «Είμαστε συναισθηματικά αναλφάβητοι. Μας δίδαξαν για την ανατομία, για τις γεωργικές μεθόδους στην Αφρική. Ξέρουμε απέξω μαθηματικά και τύπους. Αλλά δεν μας έμαθαν τίποτα για τις ψυχές μας. Είμαστε τρομακτικά ανίδεοι για τον εαυτό μας και τους άλλους».

Τα λόγια του μεγάλου σκηνοθέτη Ίνγκμαρ  Μπέργκμαν χαρακτηρίζουν με αφοπλιστική ακρίβεια τη θλιβερή πραγματικότητα.