Τι ακριβώς συμβαίνει στην Wall Street;

Μετά την εισβολή στο Καπιτώλιο, τι σημαίνει μια “εισβολή” στο Χρηματιστήριο;

Γράφει ο Δημήτριος Παράσχος, φοιτητής Κλασικής Φιλολογίας

Τις τελευταίες ημέρες, στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στο χρηματιστήριο της Wall Street έχει κηρυχθεί ένας απίστευτος οικονομικός πόλεμος μεταξύ μικροεπενδυτών και μεγαλοεπενδυτών, με αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα. Η πλάστιγγα προς το παρόν γέρνει προς τους μικρούς αλλά το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο, καθώς όποια μεριά κι αν επικρατήσει, τα γεγονότα είναι πρωτόγνωρα και κοσμοϊστορικά και πρόκειται να αλλάξουν τα οικονομικά δεδομένα στο παγκόσμιο χρηματιστηριακό παιχνίδι. Ας δούμε όμως με απλά λόγια τι ακριβώς συμβαίνει.

Αρχικά, λίγη απαραίτητη θεωρία – επειδή οι ορισμοί της Βικιπαίδεια δεν βοηθούν ιδιαίτερα. Οι μετοχές είναι μερίδιο συμμετοχής σε μια εταιρεία και χρησιμοποιούνται για δημιουργία κέρδους ή ανάπτυξη πλούτου από επενδυτές, σε αντάλλαγμα της στήριξης που παρέχουν στις εταιρείες. Ως οικονομικά αγαθά, η τιμή τους διακυμαίνεται ανάλογα με τον προσφορά και την ζήτηση: όσο οι αγοραστές είναι περισσότεροι απ’ τους πωλητές, η τιμή ανεβαίνει και όσο οι πωλητές είναι περισσότεροι από τους αγοραστές, η τιμή πέφτει. Οπότε ο ένας τρόπος να έχει κάποιος κέρδος είναι να αγοράζει και ύστερα να πουλάει σε υψηλότερη τιμή (ο άλλος είναι φυσικά τα μερίσματα). Στην αντίθετη περίπτωση, ο επενδυτής έχει ζημία.

Ωστόσο η ανθρώπινη απληστία έχει δημιουργήσει και άλλους τρόπους κερδοφορίας, μέσω του δανεισμού μετοχών, το λεγόμενο σορτάρισμα. Ο δανειζόμενος δανείζεται μια μετοχή που την πουλάει αμέσως προσδοκώντας να την αγοράσει ξανά μόλις πέσει και να την επιστρέψει, καρπώνοντας την διαφορά, πλην ενός μικρού ποσού που δίνει στον δανειστή. Σε περίπτωση που η μετοχή ανέβει, ο δανειζόμενος χάνει χρήματα, καθώς οφείλει να επιστρέψει την μετοχή στον δανειστή του, ανεξάρτητα της τιμής της. Στην ουσία πρόκειται για στοίχημα υπέρ της πτώσεις της μετοχής· και στο χρηματιστήριο, σε αντίθεση με το ποδόσφαιρο, δεν απαγορεύεται να παρέμβεις στον αγώνα, αν και μόνο αν είσαι ο μεγάλος παίκτης.

Για να περιοριστούν οι κίνδυνοι από τις επενδύσεις, μεγάλοι οικονομικοί παίκτες συσπειρώνονται στα λεγόμενα Αντισταθμιστικά Κεφάλαια (Hedge Funds), μέσω των οποίων μπορούν να κάνουν πολύ μεγαλύτερες, συντονισμένες οικονομικές κινήσεις, αφού έχουν μεγαλύτερη και συσπειρωμένη αγοραστική δύναμη, και να επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό της τιμές μετοχών. Ειδικά μάλιστα, όταν επενδύουν με δανεισμένες μετοχές, οδηγούν επιχειρήσεις σε πτώχευση, καθώς ρίχνουν τις τιμές μέχρι και 80%, με σκοπό την μεγαλύτερη κερδοφορία. Οι εταιρείες που βρίσκονται στο στόχαστρο τους, χάνουν την αξία τους και κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, αφού μειώνονται οι δυνατότητες χρηματοδότησης από τις τράπεζες και συχνά κηρύσσουν πτώχευση. Μια τέτοια εταιρεία θα ήταν η Game Stop, μια παλλαιική αλυσίδα καταστημάτων που πουλάει ακόμα παιχνίδια σε μορφή CD, αν δεν υπήρχε μια ομάδα “τρολλς του διαδικτύου” όπως έχουν χαρακτηριστεί.

Αυτή η ομάδα είναι άλλη από την wallstreetbets που δραστηριοποιείται στο κοινωνικό δίκτυο Reddit, μια ομάδα μικρών επενδυτών που συζητούν για επενδυτικές κινήσεις και που έχουν δημιουργήσει κι άλλες φορές trends στο χρηματιστήριο. Ωστόσο αυτό που συμβαίνει τώρα στην Wall Street θα μείνει στην ιστορία!

Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του μήνα, όταν κάποιος παρατήρησε την ακραία πτώση της μετοχής της εταιρείας εμπορίας βιντεοπαιχνιδιών τους τελευταίους μήνες, από περίπου $20 σε $5-10. Μετά από κάποιες κινήσεις αλλαγής στο ΔΣ της εταιρείας, δεν αργούν να κυκλοφορήσουν φήμες που επιβεβαιώθηκαν ότι πίσω από την πτώση βρίσκεται Hedge Fund μεγάλης επενδυτικής εταιρείας που ευελπιστεί να κερδοφορήσει έχοντας δανειστεί και πουλήσει στην μέση τιμή έναν μεγάλο αριθμό μετοχών.

Στις 12 Ιανουαρίου, η S3 Partners υπολόγιζε το κέρδος από αυτό το στοίχημα θα ανέρχεται στα 1,4 δισ δολάρια. Έτσι, στην ομάδα wallstreetbet αποφάσισαν να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ένα trend υπέρ της αγοράς αυτής της μετοχής, ούτως ώστε να ανέβει η τιμή. Αυτό θα οδηγούσε σε μικρότερα κέρδη την εταιρεία που βρισκόταν από πίσω ή ακόμα, σε περίπτωση που η τιμή ξεπερνούσε την αρχική, σε χασούρα. Ακολουθεί το εξής χρονικό:

13 Ιανουαρίου: Με την καθοδήγηση της wallstreetbets η αξία των μετοχών της GameStops αυξήθηκε κατά 57%, και την επόμενη 27% ($39,90). Ήδη ξεπερνάει κατά πολύ την τιμή-στόχο που είχε τεθεί από τους αναλυτές στα 12,50 δολάρια.

19 Ιανουαρίου: Η GameStop παραμένει περίπου στην ίδια τιμή με διακυμάνσεις τις προηγούμενες μέρες. Διάφορες αναρτήσεις στο Twitter σχετικά με τη GameStop προερχόμενες από μεγάλες εταιρείες, αναφέρουν ότι όσοι αγοράζουν σε τόσο υψηλές τιμές είναι “κορόιδα σε παιχνίδι πόκερ” και ότι πολύ γρήγορα οι μετοχές “θα επιστρέψουν στα 20 δολάρια”.

22 Ιανουαρίου: Οι μετοχές κερδίζουν 50%, στα $65. 25 Ιανουαρίου: Οι μετοχές της GameStop συνεχίζουν με αλματώδη άνοδο 144% μέσα στη μέρα αλλά τελικά κλείνουν μόλις 18% πάνω σε σχέση με την προηγούμενη μέρα. 26 Ιανουαρίου: Ο Elon Musk αναρτά tweet: “Gamestonk !!”, μαζί με έναν σύνδεσμο για το Reddit της wallsreetbets. Ο Musk, έχοντας υπάρξει ο ίδιος θύμα των Funds περνάει στην αντεπίθεση, στηρίζοντας το εγχείρημα. Καθώς ο ίδιος είναι το ίνδαλμα για εκατομμύρια millennials στον κόσμο, ως ο πλουσιότερος πλέον άνθρωπος του κόσμου και αυτοδημιούργητος, με κριτικές απόψεις για την παγκοσμιοποίηση, δεν αργεί να κερδίσει εκατομμύρια likes και retweets. Η τάση γιγαντώνεται.

26 Ιανουαρίου: Οι μετοχές κέρδισαν 92,7% και σκαρφαλώνουν στα $147.98. Οίκοι αξιολόγησης αναφέρουν ότι υπάρχει κάποιο “λάθος στο σύστημα” στις συναλλαγές. 27 Ιανουαρίου: Η Melvin Capital και η Citron, δύο τεράστιες επενδυτικές, κλείνουν το μεγαλύτερο μέρος των θέσεων τους στο σορτάρισμα της GameStop με μεγάλες απώλειες, καθώς βλέπουν ότι η μετοχές θα συνεχίσουν την άνοδο. Η τιμή κλείνει στα $347,51.

28 Ιανουαρίου: Η μετοχή σημειώνει την πρώτη της πτώση, ενώ στο Twitter τρεντάρουν hashtags υπερ του να κρατήσει ο κόσμος την μετοχή: “Όσο τις κρατάτε, νικάμε. Αν την πουλήσετε, νικάνε!” Πολλοί Brokers (σάιτ που επιτρέπουν σε απλούς ανθρώπους να κάνουν αγοραπωλησίες μετοχών) δεν υποστηρίζουν πλέον την αγορά μετοχών της GameStop. Νέες outsider μετοχές (AMC Theatres, Bed Bath & Beyond, Blockbuster, Nokia κλπ) μπαίνουν τώρα στο παιχνίδι, ενώ οι wallstreetbets καθοδηγούν τον κόσμο στο ασήμι και σε άγνωστα κρυπτονομίσματα που σημειώνουν θεαματική άνοδο! Κατακραυγή ξεσπάει για τους Brokers που παρεμβαίνουν με αυτόν τον τρόπο στην οικονομία και πολλοί μικροεπενδυτές μεταφέρουν σε άλλους Brokers τις επενδύσεις τους. Η Robinhood (!), που υποστήριζε πολλά χρόνια ότι ως “Ρομπέν των Δασών” είναι ο Broker των πτωχών επενδυτών, υφίσταται μεγάλη διαρροή μελών καθώς προτιμάει να υποστηρίξει τα μεγάλα Funds, που έχουν ήδη απώλειες πολλών δις, αντί για τους πελάτες της. Η GameStop, με τις πωλήσεις να είναι περισσότερες από τις αγορές, αφού δεν έχεις πλέον την δυνατότητα να την αγοράσεις από την πλειοψηφία των Brokers, κλείνει στα 197,44, με όσους αγόρασαν σήμερα να κινδυνεύουν να χάσουν λεφτά αν δεν ανακάμψει.

Ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα από αυτήν την ιστορία; Αρχικά, το σίγουρο είναι ότι το χρηματιστήριο εξακολουθεί να είναι ο βασικός και πιο ουσιαστικός τρόπος να επενδύσει κάποιος τα χρήματά του, ΕΦΟΣΟΝ ΞΕΡΕΙ ΤΙ ΚΑΝΕΙ. Σχεδόν μόνο στο χρηματιστήριο κάποιος που δεν έχει γεννηθεί πλούσιος, μπορεί να αποκτήσει σίγουρο πλούτο και μόνο εκεί μπορεί κάποιος χάρη στη γνώση του, την ικανότητά του και λίγη τύχη να δεκαπλασιάσει τα χρήματά του.

Όμως, όταν η επενδυτική του κίνηση έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των μεγάλων παικτών, δεν θα διστάσουν να τον πολεμήσουν. Όμως, η εμπειρία αποδεικνύει ότι οργανωμένες ομάδες επενδυτών μπορούν με μερικές χιλιάδες δολάρια να ταράξουν κολλοσούς και -ποιος ξέρει- να τις οδηγήσουν σε πτώχευση. Αυτή η επενδυτική κίνηση της wallstreetbets βασίστηκε στην πεποίθηση ότι οι μεγάλες επενδυτικές είναι αναγκασμένες να επιστρέψουν τις δανεισμένες μετοχές τους και γι’ αυτό θα έπρεπε να τις ξαναγοράσουν. Το θέμα είναι όμως, μέχρι ποια τιμή είναι διατεθειμένες να υπομείνουν. Όπως είδαμε, στις 27/1 μεγάλες επενδυτικές κλείσαν τις θέσεις τους, αγοράζοντας και κρατώντας τη ζημία σε επίπεδα που μπορούσαν να διαχειριστούν. Ένα τέτοιο οικονομικό πλήγμα, ζημιώνει τα μεγάλα Hedge Funds αλλά πιθανότατα δεν είναι επαρκές να τα κάνει να καταρρεύσουν. Έτσι, η “νίκη” των μικροεπενδυτών δεν είναι τίποτε άλλο παρά Πύρρειος Νίκη, αφού το πιθανότερο είναι η πτώση της μετοχής της GameStop να συνεχιστεί, καθώς οι περισσότεροι μικροεπενδυτές (ή και άνθρωποι που ξεκίνησαν να αγοράζουν μόνο για την μάχη) δεν έχουν απεριόριστα κεφάλαια να ρισκάρουν για ένα παιχνίδι και μια σύγκρουση που ποτέ δεν θα μπορέσουν να κερδίσουν ολοκληρωτικά, και έτσι θα σπεύσουν να πουλήσουν, δημιουργώντας ακομα μεγαλύτερη πτώση. Κάπως έτσι ολοκληρώνεται η δεύτερη μεγάλη εισβολή απαυδησμένων πολιτών σε θεσμούς τον Ιανουάριο του 2021· μετά το Καπιτώλιο, ακολούθησε η Wall Street.

Κάποια στιγμή πρέπει να παταχθούν νομικά οι υπερεξουσίες των μεγαλοεπενδυτών στην χειραγώγηση της οικονομίας· ελεύθερη αγορά δεν σημαίνει να κάνουν ότι θέλουν οι μεγάλοι, αλλά ακριβώς αντίθετα, να αυτορυθμίζεται η αγορά με βάση τους δικούς της νόμους. Ειδάλλως, έρχονται κι άλλες “εισβολές” σε ένα πολύ κρίσιμο έτος για το μέλλον του πλανήτη. Άνθρωποι κουρασμένοι απ’ τα αλλεπάλληλα lockdown, τις μονόπλευρες ειδήσεις των συστημικών media και την κερδοφορια των μεγαλων οταν ο μέσος πολίτης πλήττεται ασταμάτητα σχεδόν έναν χρόνο, δεν θα διστάσουν να ξαναπάρουν την κατάσταση στα χέρια τους -και ίσως τότε ακόμα πιο βίαια!

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.