Εμβόλια Αstra και J & J: Ζητείται λίγη κοινή λογική
Μια χρήσιμη ανάρτηση του γιατρού Δημήτρη Μπαλατσούρα, Διευθυντή ΩΡΛ Τζανείου Νοσοκομείου Πειραιά, για τις φήμες αλλά και τους τυχόν κινδύνους γύρω από τα εμβόλια της Covid-19 που ξεκαθαρίζει τα πράγματα:
Ενώ μπαίνουμε στην περίοδο κορύφωσης του εμβολιαστικού προγράμματος στη χώρα μας, έχει δημιουργηθεί ένα μεγάλο κύμα ακυρώσεων εμβολιασμών με τα εμβόλια της Astra και πολύ φοβάμαι ότι της ίδιας μοίρας θα τύχουν και τα εμβόλια της Johnson & Johnson που θα αρχίσουν να γίνονται από τις 5 Μαΐου, αφού είναι παρόμοιας τεχνολογίας. Επειδή λοιπόν πολλοί άνθρωποι έχουν τρομοκρατηθεί από κάποιες, πιθανές υποτίθεται επιπλοκές των εμβολίων αυτών, ας δούμε λίγο τα στοιχεία αντικειμενικά και με ψυχρή λογική, απαντώντας σε μερικά συνηθισμένα ερωτήματα.
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, και κυρίως από την Αγγλία όπου χρησιμοποιήθηκαν σε ευρεία κλίμακα τα εμβόλια της Astra, παρατηρήθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις σχηματισμός θρόμβων στο αίμα σε συνδυασμό με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων (σημ. τα αιμοπετάλια είναι κάποια έμμορφα στοιχεία του αίματος που βοηθούν στην αιμόσταση). Η επιπλοκή αυτή λέγεται σύνδρομο VIPIT (Vaccine–Induced Prothrombotic Immune Thrombocytopenia) και είναι αρκετά σοβαρή, μιας και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Το VIPIT παρατηρήθηκε κυρίως σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 55 ετών, 4 έως 28 ημέρες μετά τον εμβολιασμό.
Η εικόνα αυτή δείχνει την σύγκριση του κινδύνου θρομβώσεων από το εμβόλιο της Astra με τον κίνδυνο θανάτου από άλλες καταστάσεις (στοιχεία από το Winton Centre for Risk and Evidence Communication, Cambridge, UK ). Σημειώστε ότι ο κίνδυνος θανάτου από το εμβόλιο είναι πολύ μικρότερος από τον κίνδυνο θρομβώσεων συνολικά, επειδή ένα μικρό μόνο ποσοστό με την επιπλοκή αυτή καταλήγει. O κίνδυνος θανάτου από Covid είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο θρομβώσεων λόγω εμβολιασμού, ακόμη και σε νέα άτομα
2. Υπάρχει αντιμετώπιση για την επιπλοκή αυτή;
Ναι, εφόσον διαγνωσθεί έγκαιρα και χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Σήμερα γνωρίζουμε τον παθογενετικό μηχανισμό και τις εκδηλώσεις της επιπλοκής αυτής, αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποιά άτομα έχουν κάποια προδιάθεση για να την εμφανίσουν. Τα πρώιμα συμπτώματα είναι: δύσπνοια, πόνος στον θώρακα, πρήξιμο στο πόδι, επίμονος πόνος στην κοιλιά, επίμονοι πονοκέφαλοι-θολερή όραση-ή άλλα νευρολογικά, ή μικρές κοκκινωπές κηλίδες πιο μακριά από την περιοχή της ένεσης. Θα πρέπει λοιπόν όποιος έχει τέτοια συμπτώματα, μέχρι και 4 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό, να ζητήσει αμέσως ιατρική συμβουλή.
Παρατηρήθηκαν σε περίπου 1 έως 8 περιπτώσεις στο 1 εκατομμύριο εμβολιασμών (σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα συνολικά 222 περιστατικά σε 34 εκατομμύρια εμβολιασμένους), ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία του ΗΒ διαπιστώθηκαν 19 θάνατοι σε 18 εκατομμύρια εμβολιασμούς (περίπου 1 θάνατος στο εκατομμύριο). Σήμερα όμως, με την γνώση και εμπειρία στην έγκαιρη διάγνωση και φαρμακευτική αντιμετώπιση της επιπλοκής αυτής, πιστεύω ότι οι θάνατοι ή θα εκλείψουν ή θα γίνουν ακόμη σπανιότεροι. Ακόμη λιγότερα περιστατικά παρατηρήθηκαν στο εμβόλιο της J & J (6 γυναίκες με 1 θάνατο σε 7 εκατομμύρια εμβολιασμών), ενώ αναφέρθηκαν και κάποια περιστατικά, εξαιρετικά σπάνια στα εμβόλια m-RNA. Eπειδή μερικοί δεν αντιλαμβάνονται καλά τις συσχετίσεις των αριθμών, ένας επιβάτης αεροπλάνου έχει 1 στις 188.000 πιθανότητες να πεθάνει από αεροπορικό ατύχημα – αλλά δεν σταματάμε να πετάμε, και πολλαπλάσιες πιθανότητες να καταλήξει από τροχαίο – αλλά δεν σταματάμε να οδηγούμε και να ταξιδεύουμε. Πουθενά δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια, όλα τα πράγματα στη ζωή κρύβουν ένα λελογισμένο ρίσκο. Αν επιδιώκαμε να βρούμε τα 100% ασφαλή φάρμακα και εμβόλια, τα φαρμακεία θα ήταν άδεια.
Εδώ βλέπουμε τα πιθανά οφέλη (αποφυγή σοβαρής νόσησης) και τις πιθανές βλάβες από την χρήση του εμβολίου της Astra. Mε απλά λόγια, όσο περισσότεροι είναι οι μπλε κύκλοι τόσο μεγαλύτερο είναι το όφελος του εμβολίου, και όσο περισσότεροι είναι οι μπεζ κύκλοι, τόσο μεγαλύτερες είναι οι βλάβες από το εμβόλιο, λόγω των θρομβώσεων. Υπάρχουν τρία πάνελ, το επάνω που ισχύει για χαμηλής βαρύτητας επιδημίες, το μεσαίο για μέσης βαρύτητας και το κάτω για μεγάλη έξαρση της επιδημίας. Είναι φανερό ότι σε όλες τις περιπτώσεις τα οφέλη από τον εμβολιασμό υπερβαίνουν τις βλάβες, και η διαφορά είναι μεγαλύτερη όσο χειροτερεύει η επιδημία. Προφανώς στην Ελλάδα ισχύουν τα στοιχεία του κάτω πάνελ, επειδή υπάρχει μεγάλη έξαρση της επιδημίας, και επομένως τα οφέλη από τον εμβολιασμό είναι πάρα πολύ μεγάλα σε σχέση με τον κίνδυνο. Τα στοιχεία προέρχονται από την ΜΗRA (Medicines and Healthcare products Regulatory Agency) του Ην. Βασιλείου (σαν τον δικό μας ΕΟΦ, μεταφρασμένα και τροποποιημένα από εμένα).
4. Γιατί υπάρχουν τόσες διαφορετικές οδηγίες από τις διάφορες χώρες σχετικά με τα εμβόλια αυτά;
Πραγματικά, αυτό είναι που προκάλεσε τόσο μεγάλη σύγχυση, σε συνδυασμό με τα ΜΜΕ που ψάχνοντας και μεγαλοποιώντας διάφορες πιθανές και απίθανες παρενέργειες των εμβολίων διέσπειραν τον πανικό στον κόσμο. Κατ’ αρχήν να συνειδητοποιήσουμε ότι πέθαιναν και επομένως, θα εξακολουθήσουν να πεθαίνουν, κάπου 300 συνάνθρωποί μας την ημέρα από διάφορες αιτίες και θα ασθενούν σοβαρά πολύ περισσότεροι. Γιατί θα πρέπει όλα αυτά να τα συσχετίζουμε με τα εμβόλια; Τα συγκεκριμένα εμβόλια μας προστατεύουν από αυτό για το οποίο προορίζονται, την Covid-19, αλλά δεν μας κάνουν άτρωτους στις διάφορες παθήσεις και στον θάνατο. Όσον αφορά τις διαφορετικές πολιτικές των Ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με την χρήση του εμβολίου της Astra, βλέπουμε ότι: 1. Υπάρχει έγκριση από τον ΕΜΑ (Eυρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου) του εμβολίου που λέει ότι τα οφέλη είναι σημαντικά μεγαλύτερα από τους κινδύνους. 2. Μερικές χώρες, όπως η Νορβηγία και η Δανία, το σταμάτησαν εντελώς. Αλλά οι χώρες αυτές έχουν αντιμετωπίσει επιτυχώς την πανδημία, και έχουν ελάχιστα κρούσματα και πολύ μικρό αριθμό νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ, διαθέτοντας επομένως την πολυτέλεια αυτή. 3. Μερικές χώρες το ενέκριναν μόνο για μεγάλες ηλικίες (κυρίως από 60 και άνω), όπως η Γερμανία, Γαλλία, κλπ. Ένας λόγος της αυστηρότητας αυτής μπορεί να είναι και πολιτικός, δεδομένης της ευνοϊκής συμπεριφοράς της εταιρείας προς το ΗΒ και την αθέτηση των υποχρεώσεών της προς την ΕΕ. 4. Τέλος, άλλες χώρες το αντιμετωπίζουν ευνοϊκότερα, όπως η Αγγλία, στην οποία χορηγείται επάνω από την ηλικία των 30 ετών.
Η πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων στο αίμα σε διάφορες καταστάσεις. Σε νόσηση από Covid, τα ποσοστά φθάνουν το 16.5%!
5. Γιατί στις ΗΠΑ δεν έχει εγκριθεί ακόμη το εμβόλιο της Astra και διακόπηκε προσωρινά η χορήγηση του εμβολίου της J & J;
6. Ποια είναι η πολιτική της Ελλάδας για τον εμβολιασμό με Astra;
7. Δεν είναι καλύτερα να προτιμήσω να εμβολιασθώ με ένα εμβόλιο m-RNA που έχει λιγότερες επιπλοκές, καλύτερη αποτελεσματικότητα και γίνονται σύντομα οι 2 δόσεις (3-4 εβδομάδες αντί των 12 του εμβολίου της Astra);
8. Έχω κάνει την πρώτη δόση του εμβόλιου της Astra και με όλα αυτά που ακούω, θέλω να αποφύγω την δεύτερη. Μπορώ να εμβολιασθώ με διαφορετικό εμβόλιο;
9. Είμαι σε πολύ καλή κατάσταση, αισθάνομαι απόλυτα υγιής, γιατί να εμβολιασθώ;
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑTA.
“We’re only tourists in this life, only tourists but the view is nice”. Ας προσπαθήσουμε να απολαύσουμε την θέα της ζωής ξανά!
Του γιατρού Δημήτρη Μπαλατσούρα, Διευθυντή ΩΡΛ Τζανείου Νοσοκομείου Πειραιά
