Ποιον παρίστανε ο Τσίπρας στη Γαλλία;

Γράφει η Ελένη Παπουτσή, Εκπαιδευτικός – Πολιτισμολόγος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού

Μέσα στις τραγωδίες του Ρακίνα και τις κωμωδίες του Μολιέρου βρίσκουμε τον μισάνθρωπο. Τον Αλσέστ . Αυτόν παρίστανε!

Συναντάμε εαυτούς και αλλήλους στους ήρωες των τραγωδιών του ΡΑΚΙΝΑ και των κωμωδιών του ΜΟΛΙΕΡΟΥ.

Ο Κλασικισμός στη Γαλλία συνδέεται με δύο μεγάλους συγγραφείς . Τον Ρακίνα και τον Μολιέρο.

Ο Γαλλικός κλασικισμός έφτασε στο απόγειό του επί Λουδοβίκου ΙΔ τον 17ο αιώνα. Είναι θαυμασμός για το αρχαίο και χαρακτηρίζεται από την κυρίαρχη λογική. Απορρίπτει ότι είναι ασαφές,δυσνόητο, απίθανο και υπερβολικό στο ύφος. Έχει υψηλό ύφος με χαρακτηριστικό τη λιτότητα, τάξη, αγάπη , έμμετρη ποίηση και μιμείται τη ανθρώπινη φύση .

Ο Ρακίνας αναγνωρίστηκε ως πρωτότυπος ερμηνευτής του Αρχαίου πνεύματος.Ερευνά την ερωτική ευαισθησία, με απλότητα και σεβασμό στους αριστοτελικούς κανόνες, αλλά και την ποιητική γλώσσα. Το 1667 με το έργο του Ανδρομάχη έρχεται η πληρότητα στην τέχνη του, ενώ το 1676 με τη Φαίδρα, φτάνει στο απόγειό του.

Βασισμένος πάνω στην τραγωδία του Ευριπίδη «Ιππόλυτος» ο Ρακίνας, εμβάθυνε πάνω στα αιτία της ενοχής και της μοίρας. Ερμήνευσε τη Φαίδρα σύμφωνα με τη διδασκαλία του Ιερού Αυγουστίνου. Μια δυνατή συμφιλίωση μεταξύ της χριστιανικής ηθικής και του τραγικού θεάτρου οδήγησε στην ερμηνεία ως «χριστιανική τραγωδία»

Στη Φαίδρα μας προβάλει έναν ενάρετο χαρακτήρα που η μοίρα τη θέλει να μη μπορεί να τον ελέγξει απολύτως. Τελικά η Φαίδρα αυτοκτονεί μη ξεφεύγοντας από τη μοίρα της και ο Ιππόλυτος πεθαίνει.

Παρατηρούμε το διχασμό και την αλλοτρίωση των ηρώων , όταν έρχονται αντιμέτωποι με τα πάθη και τον έρωτα από τη μια, τις αξίες και τις κοινωνικές απαγορεύσεις από την άλλη. Οι ήρωες του Ρακίνα διαφεντεύονται από το πεπρωμένο. Βλέπομε τους ήρωες ενάρετους και λογικούς χωρίς ακρότητες, αλλά δε μπορούν να ελέγξουν τα πάθη τους, και η μοίρα τους τιμωρεί. Στη τραγωδία βλέπομε να διεγείρει τη ψυχή των θεατών το έλεος και ο φόβος

Ο Μολιέρος παραμένει αξεπέραστος στην ψυχολογική κωμωδία. Σκοπός του είναι να προκαλεί ευχαρίστηση χωρίς να ξεφεύγει από τους αριστοτελικούς κανόνες .Εκφράζει μια βαθιά ηθική πάλη. Υιοθετεί το σχήμα της ιταλικής κωμωδίας .

Ο Μισάνθρωπος εκφράζει τις αρχές του ανθρώπου της αριστοκρατικής αυλής και της παρισινής πόλης. Ο Αλσέστ (μισάνθρωπος) δεν είναι κωμικός ήρωας, αλλά ένα αντιφατικό πολιτισμικό πρότυπο. Αμφισβητεί τις αξίες της εποχής του και μισεί τους συνανθρώπους του επειδή δε φέρονται σύμφωνα με τα δικά του πρότυπα. Έχοντας προβλήματα με τον εαυτό του ο ήρωας απορρίπτει ότι δε συμφωνεί μαζί του… Μας προβληματίζει και μας διδάσκει . Ο θεατής τον αντιμετωπίζει με γέλιο. Βρίσκεται ανάμεσα στην αλήθεια και στη ψευδαίσθηση . Η ψυχή του θεατή καθαίρεται και καταπραΰνεται.

Ο Μολιέρος πάντα πολεμούσε ότι παραβίαζε την κοινή λογική και την εντιμότητα.

Εμείς που δεν είμαστε απλοί θεατές αλλά βιώνουμε το μίσος των κυβερνώντων σε όλα τα πεδία, δεν γελάμε, δε μισούμε, αλλά επιχειρούμε να τους πειθαναγκάσουμε να αλλάξουν τους κοινωνικούς ρόλους που έχουν τώρα γιατί μας καταστρέφουν!