Εν αρχή ην η Παιδεία

Γράφει ο Στέφανος Νικολαΐδης, Φοιτητής Ιστορικού – Αρχαιολογικού ΕΚΠΑ

Την τελευταία διετία η χώρα μας μαστίζεται από ένα ιδεολογικό καθεστώς που δε θυμίζει και πολύ το πολίτευμα που αυτή η ίδια γέννησε, δηλαδή τη δημοκρατία. Η λογική του παρακράτους δεσπόζει σε όλους τους τομείς, οι κυβερνώντες δεν έχουν μάθει να σέβονται τους νόμους και τους κανόνες, ενώ ταυτόχρονα επιδίδονται στην εκμετάλλευση και την τρομοκρατία κάποιων ευάλωτων συνανθρώπων μας, ακριβώς για να καλύψουν με τη μάσκα αυτή το τέρας του φασισμού που τους χαρακτηρίζει. Χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα των τηλεοπτικών καναλιών και των εφημερίδων που τόλμησαν οι εργαζόμενοί τους να σηκώσουν κεφάλι και τους πέταξαν στο δρόμο. Τόλμησαν να μιλήσουν και να διαφωνήσουν με τη γραμμή της Κουμουνδούρου και ξαφνικά έγιναν κι αυτοί «φασίστες». Τέτοιες μεθοδεύσεις αποδεικνύουν πόσο ευθυνόφοβοι και ανήμποροι είναι απέναντι στο κάλεσμα της Ιστορίας. Γιατί το χαρακτηριστικό του ανήμπορου πολιτικού είναι να βγάζει άναρθρες φασιστικές κραυγές όταν του βάζεις αληθινό καθρέφτη μπροστά στα μάτια του..

Δυστυχώς, τέτοιου είδους πραξικοπηματικές πρακτικές δε θα μπορούσαν να λείπουν κι από τον πολύπαθο τομέα της Εθνικής Παιδείας. Γιατί κι η εκπαίδευση δέχεται επίθεση, μια επίθεση που αποτελεί επίθεση στα θεμέλια και της ίδιας της κοινωνίας, που αποτελεί επίθεση στα θεμέλια της ίδιας της δημοκρατίας. Η φετινή χρονιά ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς, η Κυβέρνηση των δύο άκρων επιχειρεί να διαλύσει το πιο πολύτιμο αγαθό της παιδείας μας, τον Ελληνικό Πολιτισμό. Ο νέος Υπουργός στα βήματα του ανεπρόκοπου προκατόχου του αποφάσισε να ρίξει πυρηνική βόμβα στα θεμέλια του οικοδομήματος της ελληνικής κοινωνίας, που είναι το σχολειό. Άλλωστε ο λαός μας έχει υποφέρει ανά τους αιώνες πολλά από τη φασιστική λογοκρισία μαθημάτων και όμως έχει καταφέρει να διασώσει τη Δημοκρατία εσαεί, έρχεται σήμερα ένας Κ. Γαβρόγλου ως νέος Υπουργός Προπαγάνδας να σβήσει όλους αυτούς τους αγώνες, όλες αυτές τις θυσίες κι όλες αυτές τις αξίες που περιγράφουν τα αρχαία κείμενα του Επιταφίου, της Αντιγόνης κι οι πιο λαμπρές σελίδες της ιστορίας μας. Έρχεται ένας Κ. Γαβρόγλου να ρυθμίζει τι θα πρέπει να μαθαίνουμε στα σχολεία και να φιμώνει όσους νέους τολμούν κι αντιστέκονται, όπως γινόταν στη Σοβιετική Ένωση και στη Γερμανία του Χίτλερ.

Όλα αυτά δε θα πρέπει να μας εκπλήσσουν. Γιατί ,αν και νέοι ακόμα, γνωρίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, και με τη σημερινή του μορφή, και ως ΣΥΝ παλιότερα, ανέκαθεν συμμετείχε δυναμικά στην καταστροφή της παιδείας, στην παπαγαλία, στην εξάπλωση της παραπαιδείας με το κάψιμο πανεπιστημιακών χώρων και τον ξυλοδαρμό φοιτητών από τους φίλους του τους αναρχικούς. Γνωρίζουμε ότι πάντα αντιδρούσε σε κάθε προσπάθεια καινοτόμων λειτουργικών βημάτων και πρωτοποριακών μεταρρυθμίσεων, όπως με το νόμο Διαμαντοπούλου και επί πρυτανείας Θ. Φορτσάκη. Κατά συνέπεια, σήμερα έχουν δημιουργηθεί τεράστια κενά στα δημόσια σχολεία, τα Επαγγελματικά Λύκεια ήδη οδηγούνται σε συρρίκνωση, τα Ολοήμερα-Εσπερινά διαρκώς κλείνουν, ενώ καταργούνται και οι εξετάσεις αγωγής. Και όλα τούτα τα δεινά γιατί; Γιατί έχουμε έναν Πρωθυπουργό «αιώνιο φοιτητή», ο οποίος υπερασπίζεται και στον τομέα της ελληνικής παιδείας τη γνωστή κρατικιστική πελατειακή ατζέντα του, μια ατζέντα ταξικά μεροληπτική, μια ατζέντα που παρότι ντύνεται με το μανδύα του Ανθρωπισμού, στην πραγματικότητα αποτελεί ένα συνονθύλευμα ιδεοληψίας και ημιμάθειας, εκφράζοντας μόνο την υπεράσπιση των ολίγων κι όχι του συνόλου της κοινωνίας των ελεύθερων νέων που διψάνε για γνώση.

Με τον τρόπο αυτό, η αγορά εργασίας απορυθμίζεται, η ιδιωτική εκπαίδευση κατεδαφίζεται και παράλληλα προωθείται ένα σύστημα με βασικό χαρακτηριστικό του όχι την εκπαίδευση των αρίστων με πολυεπίπεδη και σφαιρική γνώση, αλλά μόνο τη διάπλαση οντοτήτων που είναι δέσμιες του προσωπικού συμφέροντος, των υστερόβουλων διαθέσεων, των παθών τους κι άρα αποκόβονται από τα όρια της οργανωμένης κοινωνίας οδηγούμενες στη ματαιοδοξία, το μηδενισμό κι εν τέλει το φασισμό, δηλαδή τον κολλητό της θεσμικής εκτροπής και εχθρό της παιδείας..

Εν ολίγοις, το πρόβλημα του κ. Τσίπρα δεν είναι ότι υπερασπίζεται μία άποψη -θεμιτή κατά τα άλλα- ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε οι νέοι την αξία του δημοσίου σχολείου. Το πρόβλημά του είναι ότι μεροληπτεί. Μεροληπτεί υπέρ των δημοσίων πανεπιστημίων έναντι των ιδιωτικών πανεπιστημίων και σχολών, δίχως να σέβεται τον ίδιο το θεσμό της Δημόσιας Εκπαίδευσης όπως τον οραματιζόταν ο Ι. Καποδίστριας, αλλά επιδιώκοντας έναν τέτοιο ιστορικό θεσμό να τον καταντήσει τσιφλίκι του, κρησφύγετο της μετριότητας, της ημιμάθειας και της ευνοιοκρατίας, αρχών από τις οποίες γαλουχήθηκε κι ο ίδιος. Είδαμε όλοι άλλωστε τι συνέβη στην Πάντειο με τη φασιστική επίθεση στον καθηγητή Άγγελο Συρίγο από τους εκπροσώπους αυτών των αρχών.

Εμείς ως ελευθερόφρονες νέοι έχουμε μία ιστορική ευκαιρία στον τόπο που γεννήθηκε η δημοκρατία να ξαναδώσουμε ζωή στην Παιδεία, διότι πολλοί ακόμα πιστεύουμε στο ιδανικό της και για αυτό πρέπει να την κάνουμε να επιστρέψει στην πατρίδα μας. Ως εκ τούτου, οφείλουμε να πρωτοστατήσουμε στον αγώνα για θεμελίωση ενός εκπαιδευτικού συστήματος που προάγει την ισότητα, τη συμμετοχικότητα, τη φιλομάθεια και την αριστεία ως τρόπο ζωής, ως τρόπο σκέψης. Διότι άριστος δεν είναι μόνον ο καλός μαθητής. Άριστος είναι εκείνος που αξιοποιεί την αριστεία ως εφαλτήριο προόδου προκειμένου να ενεργοποιήσει τις αρετές του. Άριστος είναι εκείνος που επιδιώκει διαρκώς την ατομική του βελτίωση στο όνομα της κοινωνικής συνοχής και της εύρυθμης λειτουργίας του πολιτεύματός μας.

Οραματιζόμαστε τη δημόσια παιδεία ως έναν ανοιχτό πόλο έλξης, ως κύριο ρυθμιστή της κοινωνικής κινητικότητας, γιατί στο γήπεδό της πρέπει να παίζουν όλοι οι νέοι, ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης, στο πλαίσιο του τρίπτυχου : «Ευκαιρίες-Προσπάθεια-Αριστεία», όπου η αριστεία των πρώτων συντελεί στην ανάπτυξη των τελευταίων.

Παράλληλα, είναι ζωτικής σημασίας θέμα η αξιοποίηση νέων ωφέλιμων ιδιωτικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με καινοτόμα και πρωτοποριακά εκπαιδευτικά προγράμματα. Ιδιωτικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που θα λειτουργήσουν ως νησίδα ταλέντων και οξέων μυαλών που δεν κατάφεραν να μπουν κατά τις Πανελλαδικές Εξετάσεις εκεί που επιθυμούσαν αρχικά. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η ευκαιρία στους νέους αυτούς ανθρώπους να αναζητήσουν εναλλακτικούς μεν, αλλά συναφείς τομείς με τον κλάδο που τους ενδιαφέρει. Γιατί η παιδεία κι η σπουδαιότητα κάποιου δεν καθορίζεται αποκλειστικά από το βαθμό επιτυχίας του στις Εξετάσεις. Υπό το πρίσμα αυτό, πρέπει, αφουγκραζόμενοι το άγχος και την αγωνία των παιδιών για το μέλλον τους, να είμαστε θετικοί στο ενδεχόμενο ανανέωσης του τρόπου διεξαγωγής των Πανελληνίων σε μια εξέταση επικεντρωμένη περισσότερο στην κριτική προσέγγιση της γνώσης παρά στην άκαρπη κι άγονη παπαγαλία.

Επιπροσθέτως, όσον αφορά τις μεταπτυχιακές σπουδές, ίσως είναι πιο σκόπιμο αυτές να εναρμονιστούν όχι μόνο με τις ανάγκες της αγοράς, αλλά και με τις ανάγκες της κοινωνίας, με τα ερωτήματα των επιστημών και των επιστημόνων. Ειδικά στη χώρα αυτή, τη χώρα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, πώς για παράδειγμα ένας νέος άνθρωπος θα ενθαρρυνθεί για μεταπτυχιακή εντριβή ή γενικώς ακόμη και για απλή ενασχόληση με τις ανθρωπιστικές επιστήμες, όταν φιμώνονται ο Επιτάφιος κι η Αντιγόνη;

Πώς ένας νέος οραματιστής θα μάθει να σέβεται την αξία της Ακρόπολης και να αντιδρά σε κάθε φτηνή προσπάθεια σπίλωσής της; Πώς μια κοινωνία με κομματιασμένα τα φτερά της, που έχει μάθει να αντιδρά μόνο στην παραβίαση των πολυτελειών «Σπίτι-Εξοχικό-Μπαρ-Χρηματιστήριο-Κινητό-Αυτοκίνητο-Εξουσία» θα μάθει να στραφεί σε άλλες αξίες και να επαναστατεί δίχως να σπάει, να καίει και να σκοτώνει;

Πόσω μάλλον όταν στο τιμόνι της χώρας βρίσκεται μία κυβέρνηση που τόσον καιρό δεν έδινε δεκάρα για τα μνημεία και ξαφνικά κατέστη εν μία νυκτί λάτρης του Ελληνικού Πολιτισμού αφού άκουσε τον Μπαράκ Ομπάμα στο «Σταύρος Νιάρχος». Μια κυβέρνηση που εν μία νυκτί κατέστη φιλόπατρης δήθεν από σεβασμό για την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συνδέσμου να μην παραχωρηθεί ο Παρθενώνας στον οίκο Gucci. Λες και δε βεβηλωνόταν ο Ιερός μας Λόφος όταν κάτω από τις Καρυάτιδες ήταν κρεμασμένα πανό του ΠΑΜΕ…

Ως εκ τούτου, οφείλουμε να εξετάσουμε και τη δυνατότητα κατάθεσης νομοσχεδίου στο Κοινοβούλιο σχετικά με τον ορισμό Υπουργού Παιδείας. Πιο συγκεκριμένα, μια τέτοια θέση πρέπει να στελεχώνεται μόνον από ανθρώπους φωτισμένους, ανθρώπους κοινής αποδοχής από τις πολιτειακές δυνάμεις και τους μακροφορείς (ΣΕΒ, ΟΛΜΕ κλπ.) , που θα σκέπτονται λελογισμένα, που δε θα δρουν με κομματικά κριτήρια και που δε θα ξεσπούν  με ιδεοληπτικό και πικρόχολο τρόπο πάνω στον πολύπαθο χώρο της εκπαίδευσης. Γιατί η παιδαγωγική μεταρρύθμιση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι προϊόν ιδεολογικοπολιτικών καπρίτσιων, όπως συνέβαινε διαρκώς μέχρι τώρα.

Ολοκληρώνοντας τις σκέψεις μου περί παιδείας, αναλογίζομαι ότι μπορεί να μην έχουμε μολότοφ όπως άλλες πολιτικές νεολαίες, έχουμε όμως το σημαντικότερο όπλο που θα μπορούσε να έχει ένας νέος, το δυνατότερο όπλο στον πλανήτη.. Το δίκαιο, έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας και κανείς δεν πρόκειται αυτό να μας το στερήσει. Είμαι λοιπόν πεπεισμένος πως μέσα από αυτόν τον αγώνα για την παιδεία, έναν αγώνα που αφορά το σύνολο των πολιτών και στον οποίον εμείς ως νέοι οφείλουμε να δώσουμε παλμό και ζωή, θα ξεκινήσει ένα μεγάλο κύμα αντίστασης και ανατροπής, γιατί πολύ απλά δεν πάει άλλο.

Η Ελλάδα ήταν, είναι και θα παραμείνει η κοιτίδα του πολιτισμού, η μητέρα της Δημοκρατίας.. Δε θα αφήσουμε την Πατρίδα στα χέρια εκείνων που θέλουν να την αρπάξουν από τις ιδρυτικές της αρχές….