Το παγκόσμιο οικονομικό ερωτηματικό

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, σύμβουλος επιχειρήσεων – συγγραφέας

Κι ενώ η Ελλάδα καίγεται από άκρου εις άκρον και το αποκλειστικό “άλλοθι” της κλιματικής αλλαγής μοιάζει με εγκληματική δικαιολογία, η παγκόσμια οικονομία μετά τον αχαλίνωτο πληθωρισμό και την απότομη αύξηση των επιτοκίων στον Δυτικό κόσμο, βρίσκεται μπροστά σε ένα ακόμη ερωτηματικό που αποτελεί την κατάληξη ενός χρόνιου διλήμματος.

Πού οδηγούνται οι δύο μεγαλύτεροι ανταγωνιστές, ΗΠΑ και Κίνα, σε αυτό το περιβάλλον και πόσο πιθανό είναι η σύγκρουση τους να οδηγήσει σε αμοιβαία κατάρρευση; Και πώς στέκεται η Ε.Ε. απέναντι σε αυτή την τιτανομαχία και τι μπορεί να κάνει για να αποφύγει να συνθλιβεί από τον αντίκτυπο των αμοιβαίων χτυπημάτων;

Η υφεσιακή τάση αν και δεν σάρωσε μεμιάς τη Δύση, παραμένει ένα ισχυρό ενδεχόμενο όσο οι συνέπειες της απότομα σφιχτής νομισματικής πολιτικής, σε συνδυασμό με τη σφιχτή δημοσιονομική πολιτική, απλώνονται σε όλες τις αγορές. Ο απαραίτητος περιορισμός της παρατεταμένης φάσης μηδενικών επιτοκίων ήρθε σε μια στιγμή ενεργειακής κρίσης και μιας ακόμα πιο ακαριαίας στροφής προς τις πράσινες πρακτικές, που συνολικά στραγγάλισε την οποία αναπτυξιακή ορμή και τα οφέλη της μετάβασης στην 4η βιομηχανική επανάσταση.

Η ενεργειακή νηνεμία στις αρχές του έτους, δεν έχει την ανάλογη συνέχεια κι απρόβλεπτα γεγονότα, όπως η απεργία εργαζομένων στην Αυστραλία, και προβλέψιμα, όπως ο περαιτέρω περιορισμός της παραγωγής πετρελαίου από τον ΟΠΕΚ, προλογίζουν έναν ακόμη δύσκολο ενεργειακά χειμώνα με αντίστοιχη, αλυσιδωτή αύξηση τιμών σε κάθε φάση της παραγωγής και πιο παρατεταμένη από τα αναμενόμενα πληθωριστική πίεση, θέτοντας και πάλι το ερώτημα για το πού μπαίνει η κόκκινη γραμμή ανάμεσα στη συστημική αντιμετώπιση του δομικού πληθωρισμού και της κερδοσκοπίας από τη μια, και τους αποδοτιμότερους τρόπους στήριξης της αναπτυξιακής προοπτικής και της εργασίας.

Οι ΗΠΑ αγγίζουν διαρκώς την ύφεση και σπάνε το ένα μετά το άλλο τα όρια κρατικού δανεισμού. Η Κίνα παρακολουθεί το ταχύτατο αναπτυξιακό τρενάκι των τελευταίων ετών να επιβραδύνει και οι κρυμμένες παθογένειες του οικονομοικού της μοντέλου, αρύθμιστο σκιώδες τραπεζικό σύστημα και κατασκευαστική φούσκα, να προβάλουν πια σε κοινή θέα.

Κι η Ε.Ε. στέκει ανάμεσα στις συμπληγάδες ασφυκτιώντας από τη γραφειοκρατική δυσλειτουργία. Αυτή η φάση της κρίσης θα μπορούσε να αποδειχτεί μια ευκαιρία για την Ευρώπη.

Αν επένδυε περισσότερο στην αξιοποίηση των δικών της ενεργειακών πόρων και συντόνιζε την πράσινη μετάβαση με τους ρυθμούς ανάπτυξης. Αν έδινε στην νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, πέρα από τη βραχυχρόνια θεωρητική προσέγγιση και μια πιο μακροπρόθεσμη διάσταση σχετίζοντας την με τη μετάβαση στη νέα ακόμη πιο ψηφιποιημένη εποχή. Τότε ίσως η Ευρώπη να έβγαινε λιγότερο λαβωμένη από τις διεθνείς πληγές και τα τραύματα ΗΠΑ και Κίνας, προσβλέποντας σε ένα πιο ισχυρό μελλοντικό ρόλο.