Τι γιορτάζει η Πάργα τον Δεκαπενταύγουστο;
Γράφει η Δάφνη Νούση
Έχει καθιερωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, κάθε δεκαπενταύγουστο, την ημέρα που η ορθόδοξη εκκλησία μας γιορτάζει την κοίμηση της Θεοτόκου, η Πάργα να τιμά και να προβάλλει την ιδιαίτερη ιστορία της. Η κεντρική εκδήλωση το βράδυ του δεκαπενταύγουστου με την ιστορική αναδρομή, την βαρκαρόλα, την μουσική, τους χορούς και τα βεγγαλικά προσελκύει όχι μόνο τους ξένους τουρίστες αλλά και όλους τους Ηπειρώτες.
Οι Παργινοί καθιέρωσαν την ημέρα αυτή για να γιορτάζουν τον επαναπατρισμό τους από την ξενιτιά, μετά την ένδοξη φυγή τους. Γιατί αν και η Πάργα δεν έπεσε στις πολιορκίες των Οθωμανών, παρά τις πολλές προσπάθειες του τουρκαλβανού Αλή Πασά να την κατακτήσει, οι Άγγλοι, που διοικούσαν τότε την Πάργα δια του αρμοστή των Ιονίων Νήσων Τόμας Μέτλαντ, την πούλησαν σε εκείνον έναντι 150.000 λιρών. Η εφαρμογή της συνθήκης παράδοσης έγινε το 1819, ήτοι τρία χρόνια προ της εθνικής επαναστάσεως και καθιστά την Πάργα το τελευταίο ηπειρωτικό κομμάτι της Ελλάδας που πέρασε τουρκική κατοχή. O Φρανσουά Πουκεβίλ στο βιβλίο του ‘’Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος’’ αναφέρει το γεγονός αυτό ως ‘‘αίσχος αξιομνημόνευτον’’ της Βρετανικής διπλωματίας και καταλήγει απευθυνόμενος στον Βρετανικό λαό: ‘‘Γενναίοι Άγγλοι! Οι συγγραφείς πάσης χώρας μεμφθήτε τους δημιουργούς πράξεως, ήτις ημαύρωσε το ευρωπαϊκόν όνομα εις τους οφθαλμούς και αυτών έτι των Μωαμεθανών εκπλαγέντων δι’ επιτυχίαν, ην ουδέποτε θα επετύγχανον εξ αυτών εναντίον άλλων Μωαμεθανών.’’
Και παρότι η συμφωνία μεταξύ Άγγλων και Τούρκων έδινε στους Παργινούς την δυνατότητα να παραμείνουν στην Πάργα υπό τον Αλή Πασά, εκείνοι αντέδρασαν στην αγοροπωλησία και προτίμησαν την ένδοξο φυγή και τον ξεριζωμό από την πατρώα γη παρά την υποδούλωση. Έτσι, πήγαν στο κοιμητήριο της πόλης, ξέθαψαν και έκαψαν τα οστά των προγόνων τους, ‘‘τούρκους δεν επροσκύνησαν τούρκοι μην τα πατήσουν’’, μάζεψαν τις στάχτες και τα μισοκαμμένα κόκκαλα, μπήκαν στις εκκλησίες και πήραν εικόνες, καντήλια, ιερά σκεύη, το ιερό λάβαρο και επιβιβάστηκαν στα πλοία που θα τους πήγαιναν στην εκούσια εξορία στην Κέρκυρα. Οταν ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός έγραψε στον Υμνο εις την Ελευθερίαν «απ ́ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα ανδριωμένη χαίρε ω χαίρε ελευθεριά» φαίνεται να κυριολεκτει σε ότι αφορά στους Παργινούς.
Το μοναδικό αυτό γεγονός στην παγκόσμια ιστορία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης πολλών ανθρώπων του πνεύματος. Ο Ανδρέας Κάλβος ξεκινά την ωδή του «εις Πάργαν» που εξυμνεί το γεγονός της φυγής των Παργινών « Σοβαρόν, υψηλόν δώσε τόνον, ω Λύρα· λάβε αστραπήν, και ήθος, λάβε νοός, υμνούμεν ένδοξον έργον». Ο Ιωάννης Πολέμης περιγράφει με δωρική λιτότητα: ‘‘’Άνδρες, γυναίκες και παιδιά και νιοι και γέροι κι όλοι, αφήνοντας παντέρημη τη σκλαβωμένη πόλη, εξεκινήσαμε μαζί, να βρούμε αλλού πατρίδα. Πως το θυμούμαι! Συμφορές πολλές στον κόσμο είδα,και γνώρισα τη ζήση μου, καμμιά όμως σαν εκείνη, μια ειν ́ η πατρίδα καθενός, δεύτερη δεν θα γίνη…’’
Ίσως κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί, είναι πως το κτίσιμο της Πάργας στη θέση που είναι σήμερα αποδίδεται στην Παναγία. Σύμφωνα με το μύθο και τη λαική παράδοση, κατά τον δέκατο τέταρτο αιώνα οι Παργινοί που έμεναν μέχρι τότε στην Παλιόπαργα (στο όρος Μπετζοβολιό, λίγα χιλιόμετρα βορείως της σημερινής πόλης), κατέβηκαν στη σημερινή θέση της Πάργας ύστερα απο το παρακάτω θαύμα: η εικόνα της Παναγιοπούλας που υπάρχει σήμερα στα κειμήλια του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Πάργας χάθηκε ξαφνικά και βρέθηκε σε μία σπηλιά στην περιοχή του σημερινού κάστρου από έναν βοσκό. Οι Παργινοί κατέβηκαν, πήραν την εικόνα με λιτανεία και την έφεραν πάλι στην θέση της στην Παλιόπαργα. Το θαύμα επαναλήφθηκε πολλές φορές και ερμηνεύτηκε ως θέληση της Παναγίας να μεταφερθεί η πόλη στο σημείο που πήγαινε η εικόνας της. Έτσι έγινε ο οικισμός του κάστρου, συνέχεια του οποίου αποτελεί η σημερινή πόλη. Γι’αυτό και το νησάκι της Πάργας είναι αφιερωμένο στην Παναγία μας και πέρα από φυσικός κυματοθραύστης της πόλης, αποτελεί και το πασίδηλο σύμβολο κλέους της.
Γι’ αυτό και σε κλίμα βαθύτατης χαράς και συγκίνησης τιμάται ο ηρωισμός, η μεγαλοψυχία, η ανδρεία και η φιλοπατρία των Παργινών την δεκάτη πέμπτη Αυγούστου. Γι’ αύτο και η Πάργα, των παραδόσεων και της ορθοδοξίας, τιμά την ιστορία της την ημέρα που η εκκλησία μας τιμά την Μεγαλόχαρη, την Υπέρμαχο Στρατηγό, την Πλατυτέρα των Ουρανών, την Υπεραγία Θεοτόκο! Χρόνια πολλά!
Πηγή: Αγγελιοφόρος της Ηπερείου
