Συναισθηματική Νοημοσύνη! – Γιατί έχει σημασία και πως διδάσκεται!

Γράφει η Βίκυ Δασκαλάκη, Ψυχολόγος, Πτυχ. Παντείου, Msc Neuropsychology- PhD UK

Έχετε ακούσει πολλές φορές τον όρο “συναισθηματική νοημοσύνη” αλλά τι ακριβώς είναι; Και γιατί είναι σημαντικό για τα παιδιά και τους νέους να αναπτύξουν τη συναισθηματική νοημοσύνη τους;

Η διδασκαλία δεξιοτήτων στους νέους, όπως και η ενσυναίσθηση, μπορούν να αποτρέψουν πολλές δυσάρεστες καταστάσεις. Εαν δεν έχετε αυτογνωσία, αν δεν είστε σε θέση να διαχειριστείτε τα συναισθήματα που σας προκαλούν θλίψη, αν δεν μπορείτε να έχετε ενσυναίσθηση και να έχετε αποτελεσματικές σχέσεις, τότε, ανεξάρτητα από το πόσο έξυπνοι είστε , δεν πρόκειται να προχωρήστε πολύ μακριά. Οι άνθρωποι τείνουν να γίνονται πιο συναισθηματικά ευφυείς καθώς μεγαλώνουν και ωριμάζουν.

– Μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας τη συναισθηματική νοημοσύνη;

Βεβαίως! Ορισμένα παιδιά λειτουργούν περισσότερο βάση ενστίκτου σύμφωνα με το EQ τους και θα είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν νέες ή διαφορετικές καταστάσεις και τους ανθρώπους πιο εύκολα. Άλλοι έχουν χαμηλότερο EQ και χρειάζεται να τους διδάξουμε με πιο συγκεκριμένο τρόπο. Ανεξάρτητα από αυτό, όλα τα παιδιά πρέπει να επεξεργάζονται και να δουλεύουν το EQ τους, να υποστηρίζονται μέσω των συναισθηματικών εμπειριών καθώς μεγαλώνουν. Είναι απαραίτητο το εκπαιδευτικό σύστημα να επικεντρωθεί έντονα στην ανάπτυξη του IQ και στη βελτίωση της πνευματικής ικανότητας των παιδιών. Ωστόσο, μετά την εισαγωγή του EQ ( Συναισθηματική Νοημοσύνη ) που ξεκίνησε από τον Daniel Goleman το 1996, πολλά σχολεία σήμερα στις Η.Π.Α., σε χώρες Ευρωπαϊκές χώρες ή και αλλού διδάσκουν στα παιδιά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους και να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των άλλων γύρω τους μέσα στην τάξη στο σχολείο και έηω από αυτό.

Παραθέτω λοιπόν, συνοπτικά τέσσερις τρόπους για να δημιουργήσετε συναισθηματική νοημοσύνη με το παιδί σας.

1> Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του.
Μόλις βοηθήσετε τα παιδιά σας “να ονομάσουν” τα συναισθήματά τους, είτε πρόκειται για απογοήτευση είτε για θυμό είτε για χαρά έτσι θα μπορούν να αρχίσουν να αποκτούν ιδιωτικότητα.

2> Συζητήστε για τα δικά σας συναισθήματα με το παιδί σας.
Ο καλύτερος τρόπος να καλλιεργηθεί η συναισθηματική νοημοσύνη είναι να το δείξεις. εσυ ο ίδιος ως γονέας. Πείτε στα παιδιά σας πώς αισθάνεστε και επιτρέψτε τους να το αντιληφθούν. Συχνά οι γονείς δεν εξηγούν τα προβλήματά τους στα παιδιά τους διότι είναι περίπλοκα και ίσως σοβαρά εργασιακά θέματα. Τα παιδιά ομως σε κάθε περίπτωση καταλαβαίνουν τι συμβαίνει και είναι προτιμότερο να τους πείτε την αλήθεια από ότι να τα περιπλέξετε με μια ψεύτικη δικαιολογία..που στο μέλλον θα νοιώθουν οργή γι αυτό..

3> Δηλώστε τη διάθεση ή το συναίσθημα σας ενώ βρίσκετε εντός σπιτιού.
Η διάθεση και τα συναισθήματα αλλάζουν μέσα στο σπίτι. Αν βρίσκεσθε με ανθρώπους που σας αγαπούν, θα είστε διασκεδαστικοί και χαρούμενοι. Αν ξυπνήσετε το πρωί της Κυριακής και το σπίτι είναι ήσυχο, σίγουρα θα αισθάνεστε ήρεμοι και χαλαροί. Προσπαθείστε να βρείτε χρόνο να δώστε στα παιδιά σας την ευκαιρία να αναγνωρίσουν τη διαφορετική διάθεση μέσα στο σπίτι και να δουν πώς οι δικές τους συγκινήσεις επηρεάζουν το τι συμβαίνει στο σπίτι!

4> Αναγνωρίστε τη διάθεση ή την αίσθηση όταν πηγαίνετε σε διαφορετικές τοποθεσίες.
Ως παράδειγμα αποσαφήνισης παραθέτω το εξής – η είσοδος σε ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο θα έχει τελείως διαφορετική αίσθηση στο μυαλό του παιδιού από ότι όταν θα βρεθεί σε μια παιδική χαρά.. Μια ηλιόλουστη, ζεστή μέρα θα έχει διαφορετική αίσθηση από μια βροχερή, κρύα μέρα και θα είναι διαφορετική για κάθε άτομο. Δηλαδή, δε σημαίνει ότι κάθε άτομο αισθάνεται τη λιακάδα ή τη βροχή ως ”ωραίο” ή ως ”άσχημο” Παίζουν ρόλο και οι εκάστωτε κοινωνικές συνθήκες, αν δηλαδή μια ηλιόλουστη μέρα γίνει ένα τροχαίο άτυχημα εξαιτίας της ”ανεμελειάς” του οδηγού αυτό δεν οφείλεται καθόλου στις καιρικές συνθήκες αλλά στο πως έχει ορίσει το άτομο τη θέση του μέσα στον κόσμο και το περιβάλλον που το περιβάλλει.Δύσκολο θέμα, ενδιαφέρον δε.

Η οικοδόμηση της συναισθηματικής νοημοσύνης θα βοηθήσει το παιδί σας να είναι καλός μάνατζερ, καλός ηγέτης, στο απώτερο μέλλον ένα χρήσιμο άτομο μέσα στην κοινωνία. Θα μπορεί να συμβάλλει προσωπικά και επαγγελματικά σε ένα ομαδικό περιβάλλον και πιο το πιο σημαντικά να έχει την ικανότητα να αναπτύσσει ισχυρές σχέσεις τώρα (με τους γονείς, τους φίλους, δασκάλους) αλλά και αργότερα στη ζωή.

Βάζοντας γερά και σωστά θεμέλια στο παιδί σας αγόρι ή κορίτσι σίγουρα θα είστε περήφανοι γονείς και με χαμόγελο στα χείλη!