Ο εποικισμός του Άρη: Προκλήσεις και ερωτήματα
Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης
<<Θέλω οι Αμερικάνοι να βγουν νικητές στον αγώνα για τις ανακαλύψεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Θέλω να ανοιχτούμε στο ηλικιακό σύστημα όχι μόνο για να εξερευνήσουμε αλλά για να το κατοικήσουμε>>.
Αυτή η ρήση δεν προέρχεται από κάποιο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας αλλά από ομιλία του τέως προέδρου των ΗΠΑ Μπάρακ Χουσεΐν Ομπάμα.
Η ιστορική ομιλία του πρώτου Αφροαμερικάνου προέδρου υπογραμμίζει με τρόπο εμφατικό τις τεράστιες, ευκαιρίες, τις δυνατότητες και τους νέους ορίζοντες που ανοίγει η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση με αιχμή του δόρατος την τεχνητή νοημοσύνη αλλά και τους κινδύνους για τα κράτη, τις κοινωνίες και τα άτομα που θα μείνουν πίσω από τις εξελίξεις.
Παράλληλα αναβιώνει την κούρσα του διαστήματος και της κατάκτησης της Σελήνης ανάμεσα στους Αμερικάνους και τους Σοβιετικούς.
Τους τελευταίους μήνες μία αλληλουχία γεγονότων επιβεβαιώνει την άποψη πως ο αποικισμός του πλανήτη Αρη αποτελεί πλέον θέμα χρόνου. Αμερικανικό ελικοπτεράκι έκανε πτήσεις στον κόκκινο πλανήτη, ενώ η κινεζική Διαστημική Υπηρεσία προσεδάφισε όχημα στην επιφάνεια του.
Παράλληλα επιστημονικοί κύκλοι ήδη εξετάζουν το ενδεχόμενο να έχουν μεταφερθεί μικρόβια από την Γη στον Αρη μέσω την επανδρωμένων σκαφών.
Ταυτόχρονα εντείνεται ο ανταγωνισμός των επιχειρηματιών της τεχνολογίας, που διαγκωνίζονται για το ποιος θα φτάσει πρώτος στον γειτονικό πλανήτη.
Ο Ελον Μάσκ έχει προβλέψει πως το αργότερο μέχρι το 2050 θα έχουν διανύσει την απόσταση των 55 εκατομμυρίων χιλιομέτρων που χωρίζει την Γη με τον Αρη χιλιάδες άνθρωποι που θα αποτελούν και τους πρώτους αποίκους του πλανήτη. Ο ίδιος βέβαια έχει δηλώσει πως οι πρώτοι τολμηροί που θα κάνουν ένα ταξίδι που πιθανώς να διαρκεί έξι με εννιά μήνες, θα πρέπει να είναι έτοιμοι να πεθάνουν.
Πολλοί απαισιόδοξοι υποστηρίζουν πως οι πρώτες απόπειρες εποικισμού του Αρη θα είναι επικίνδυνες καθώς οι αστροναύτες εξερευνητές θα επιχειρήσουν όχι απλά να δαμάσουν αλλά να επιβιώσουν σε έναν εχθρικό για το ανθρώπινο είδος και ευρύτερα για την ζωή πλανήτη, τα ακόμα πιο εχθρικά καιρικά του φαινόμενα αλλά και τους νόμους του διαστήματος με μοναδικό σύμμαχο τα πιο εξελιγμένα μέσα της ανθρώπινης τεχνολογίας και επιστήμης.
Με δεδομένο μάλιστα ότι ο 21ος αιώνας πρόκειται να είναι ο αιώνας της κλιματικής αλλαγής και των πανδημιών ο εποικισμός του Αρη ίσως αποκτήσει υπαρξιακά χαρακτηριστικά.
Αυτό που έχει πραγματική σημασία είναι η υπερκέραση των εμποδίων που θέτει η ύλη στους ανθρώπους.
Αναμφίβολα η στιγμή που οι πρώτοι άνθρωποι πάτησαν στον Αρη θα αποτελέσει και την πιο κορυφαία για την επιστήμη, την τεχνολογία, την φιλοσοφία, την ιστορία καθώς το ανθρώπινο είδος θα πάψει να κατοικεί μονο σε ένα πλανήτη και θα μετατραπεί σε ένα διαπλανητικό είδος.
Το ανθρώπινο είδος αποτελεί ένα εξαιρετικά φιλόδοξο είδος που επιζητεί διαρκώς νέες ανακαλύψεις. Όμως αποτελεί και ένα είδος που φοβάται την καταστροφή και προνοεί.
Ο Άρης μπορεί να γίνει όχι απλά το δεύτερο σπίτι μας αλλά ο δεύτερος μεγάλος σταθμός στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Η Γη σίγουρα δεν αποτελεί ένα απόλυτα ασφαλές σημείο στο διάστημα. Οι δεινόσαυροι δεν ήταν νοήμονα όντα και δεν είχαν διαστημικό πρόγραμμα για να εγκαταλείψουν τον πλανήτη και παρότι κυρίαρχο είδος στην επιφάνεια της Γης οδηγήθηκαν στην εξαφάνιση.
Άλλωστε αν αναζητήσουμε την βαθύτερη ουσία των πραγμάτων η ανθρωπότητα επιδιώκει την μετάβαση στον Αρη όχι μόνο για να διασώσει την Γη ή το ανθρώπινο είδος αλλά γιατί έχει την εξερεύνηση στο DNA της στον χώρο αλλά και επεκτείνει ταυτόχρονα και τα όρια της γνώσης και της κατανόησης.
Ίσως τα παιδιά του σήμερα, όταν θα έχουν ενηλικιωθεί να μην χρειάζεται να κλείνουν τα μάτια για να ονειρευτούν ένα ταξίδι στο διάστημα ή έναν περίπατο στον Άρη αλλά θα πρέπει να έχουν μάτια ορθάνοιχτα για να τον βιώσουν.
Είναι προφανές πως η ιδεολογία και οι φιλοσοφικές προσεγγίσεις των δημοσιονομικών προγραμμάτων συνδέεται άμεσα αλλά και άρρηκτα με την ιδεολογία και την φιλοσοφία της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης.
Στην πράξη τα νέα διαστημικά προγράμματα αποτελούν το πεδίο της νέας κυρίαρχης ιδεολογικής πολιτικής όσμωσης ανάμεσα στον φιλελευθερισμό, την σοσιαλδημοκρατία και άλλα κρατοπαρεμβατικά μοντέλα. Καθώς επιτρέπουν στους ιδιωτικούς κολοσσούς των νέων τεχνολογιών και μεγιστάνες του πλούτου να προχωρήσουν στις δικές τους ιδιωτικές διαστημικές κούρσες που βασίζονται στην τεχνογνωσία και τις υποδομές των κρατικών διαστημικών προγραμμάτων του 20ου αιώνα, ενώ πολύ συχνά εξαρτώνται από κρατικές χρηματοδοτήσεις αλλά και φορολογικά κίνητρα και ελαφρύνσεις.
Στην ουσία δεν πρόκειται να περιοριστούν στην εξόρυξη και την ανάπτυξη αλλά να επεκταθούν σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα.
Στην πραγματικότητα αυτές οι προσπάθειες πρόκειται να διαμορφώσουν το μέλλον της ανθρωπότητας στο Διάστημα με άξονα την αέναη ανάπτυξη και την αθανασία.
