Η νέα διαστημική στρατηγική των ΗΠΑ

Γράφει ο Βαγγέλης Αντωνιάδης

α )Απειλές στο διάστημα και Ηνωμένες Πολιτείες

Ήδη από την εποχή του ψυχρού πολέμου και της καταγεγραμμένης ιστορικά κούρσας του διαστήματος που για πολλούς ιστορικούς, γεωπολιτικούς αναλυτές και θεωρητικούς των νέων τεχνολογιών συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας, έχοντας απολέσει όμως τον διπολικό της χαρακτήρα μετεξελισσόμενη σε ένα πολυκεντρικό παίγνιο ισχύος όπου συμμετέχουν κράτη, διακρατικές και υπερεθνικές συμμαχίες αλλά και ιδιωτικά συμφέροντα αντικατοπτρίζοντας τους συσχετισμούς ισχύος σε έναν υπό διαμόρφωση γεωπολιτικά πλανήτη όπου τα σταθερά σημεία αναφοράς και ανάλυσης έχουν πάψει να υπάρχουν από καιρό.

Οι περισσότεροι αναλυτές επίσης συγκλίνουν πως σήμερα το διάστημα αποτελεί χώρο ανάλογο με των Ωκεανών στην διάρκεια του 15ου και 16ου αιώνα καθώς υπάρχουν σαφείς αναλογίες τόσο ως προς τις μεθόδους εξερεύνησης και κυρίως στην τεράστια γεωπολιτική της σημασία και αξία.

Είναι γεγονός πως από την αρχή του αιώνα και την Κολοσσιαία τρομοκρατική επίθεση στην Ουάσινγκτον η αμερικανική σκέψη έχει επικεντρώσει στην τεράστια σημασία που έχει η κυριαρχία στο διάστημα για την γεωπολιτική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και τα τρωτά σημεία των αμερικανικών διαστημικών συστημάτων.

Παράλληλα είναι απολύτως σαφές για τις αμερικανικές ελίτ και ειδικά το περιβόητο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα πως οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εξαρτώμενες από το διάστημα περισσότερο από κάθε άλλο κράτος τόσο στις ενοποιημένες έννοιες της άμυνας και της ασφάλειας όσο και στο πεδίο της οικονομίας.

Ίδιες αναλύσεις θεωρούν πως μία απώλεια εμπορικών δορυφόρων είναι μία εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα, ενώ μία ανάλογη επίθεση σε στρατιωτικούς, τηλεπικοινωνιακούς και άλλους δορυφόρους μπορεί να εξέλιξη καταστροφική όχι μόνο για τις δυνατότητες παρέμβασης των αμερικανών σε διάφορες εστίες κρίσης στον πλανήτη αλλά για την ίδια την ύπαρξη των Ηνωμένων Πολιτειών .

Η πιθανότητα ενός διαστημικού Περλ Χάρμπορ όπως ορίστηκε από τους πάντα λακωνικούς αμερικανούς που διαχρονικά λειτουργούν με γνώμονα την οικονομία δυνάμεων συμπληρώνεται από την εμπεδωμένη και προφανώς ορθή άποψη πως οι <<διαστημικοί κίνδυνοι>> αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια καθώς οι διαστημικές επιχειρήσεις και ευρύτερα η παρουσία στο διάστημα δεν αποτελούν πλέον προνόμιο των υπερδυνάμεων με τις σαφείς ισορροπίες και τα πρωτόκολλα που πάντα τις χαρακτηρίζουν αλλά πλέον είναι ισχυρή η παρουσία και μικρότερων δυνάμεων καθώς και ιδιωτών. Ενώ εξαιρετικά πιθανή είναι μια μελλοντική παρουσία και τρομοκρατών στο διάστημα που θεωρούν νόμιμο στόχο τις Ηνωμένες Πολιτείες και ταυτόχρονα δεν προτίθενται να θέσουν όρια στις καταστροφές που επιδιώκουν να προκαλέσουν και την φυσική βία που θέλουν να ασκήσουν.

Άλλωστε τα τεχνολογικά και επιστημονικά δεδομένα της εποχής μας καθιστούν πλέον εφικτή την προσβολή δορυφορικών συστημάτων με παρεμβολές, παραπλάνηση ακόμα και την πλήρη καταστροφή τους. Γι’ αυτό τον σκοπό μπορούν να χρησιμοποιηθούν μικροδορυφόροι φονιάδες που θα εμβολίζουν μεγαλύτερους δορυφόρους, όπλα λέιζερ, πλάσματος, αντιδορυφορικά συστήματα και διαστημικά βομβαρδιστικά όπως το Χ-37Β space bomber της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας.

Παράλληλα η έκρηξη μιας πυρηνικής βόμβας ή εκτόνωση οποιασδήποτε άλλης πυρηνικής συσκευής στο Διάστημα μπορεί να εκπέμψει ένα πανίσχυρο ηλεκτρομαγνητικό κύμα παλμού που δυνητικά μπορεί να καταστρέψει δορυφόρους σε πολύ μεγάλες αποστάσεις.

Ειδικά οι αμερικανικές στρατιωτικές ηγεσίες θεωρούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οφείλουν να υπερασπίζουν τα διαστημικά τους συστήματα ακριβώς όπως και την χρήση του Διαστήματος εναντίον της ασφαλείας και των συμφερόντων τους.

Σίγουρα όχι τυχαία η γεωγραφική προς βορρά επέκταση των Ηνωμένων Πολιτειών και ο στρατηγικός τους σύμμαχος δηλαδή ο Καναδάς αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα ασφαλείας στον διαστημικό χώρο καθώς η μεγάλη τρωτότητα των καναδικών διαστημικών συστημάτων και ο μικρός τους αριθμός εγείρουν σημαντικά ζητήματα ασφαλείας.

Ο Καναδάς διαθέτει μόλις 17 δορυφόρους και η σημασία τους είναι νευραλγική τόσο για την διασύνδεση των επιμέρους μονάδων των καναδικών ενόπλων δυνάμεων και της καναδικής κοινωνίας συνολικά.

Είναι πλέον σαφές πως εκτός της φυσικής τους καταστροφής, οι δορυφόροι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο παρεμβολών αλλά και παραπλάνησης τους από μεμονωμένους χάκερ, τρομοκρατικές ομάδες αλλά και κράτη καθώς είναι εξακριβωμένο πως η Τουρκία,το Ιράν και η Ινδονησία έχουν καταφέρει να προκαλέσουν παρεμβολές στη λειτουργία των δορυφόρων γεγονός που εκ των πραγμάτων μπορεί να ξανασυμβεί.

Παράλληλα είναι δεδομένο πως δεν υπάρχει ακόμα επαρκής γνώση για το είδος των απειλών που διαρκώς μετεξελίσσονται και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως έχουν σχηματοποιηθεί πλήρως και επομένως δεν υπάρχουν επαρκείς γνώσεις πως χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση στο αντικείμενο.

Δεν είναι μάλιστα λίγοι όσοι θεωρούν πως οι δορυφόροι στον μέλλον θα κινδυνεύουν και εξαιτίας του υπερβολικά μεγάλου ανάλογες με εκείνες των τροχαίων ατυχημάτων.

Όπως προαναφέραμε οι στρατηγικοί αναλυτές θεωρούν πως το Διάστημα αποτελεί έναν νέο γεωπολιτικό χώρο, η σημασία του οποίου παρουσιάζει απόλυτες σχεδόν αναλογίες με τους Ωκεανούς τον 18ο και τον 19ο αιώνα καθώς τότε βασική προτεραιότητα των αποικιοκρατικών δυνάμεων ήταν η εξερεύνηση και ο έλεγχος των ωκεάνιων επικοινωνιών. Με παρόμοιο τρόπο στον 21ο αιώνα και προφανώς στο μέλλον βασικός στόχος των μεγάλων δυνάμεων θα είναι ο έλεγχος του Διαστήματος ή έστω του διαστημικού περιγύρου που περιβάλλει τον πλανήτη.

Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως το διάστημα ήδη αποτελεί ένα επιπλέον πεδίο πολέμου.

Επικεντρώνοντας στο ζήτημα οι στρατηγικοί αναλυτές εστιάζουν κυρίως στην διακριτική και αθόρυβη διάσταση του πολέμου στο Διάστημα.

Αναλυτικότερα συμπεραίνουν πως προσβάλλοντας για παράδειγμα δορυφόρους επιτυγχάνονται καίρια πλήγματα στους αντιπάλους, χωρίς να υπάρχουν ΜΜΕ και δημοσιογράφοι που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και το κοινό αίσθημα.

Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επιτευχθούν ευκολότερα οι αντικειμενικοί στόχοι και ο αντίπαλος να υποχωρήσει χωρίς να φαίνεται ηττημένος όπως θα γινόταν με μία πυραυλική επίθεση, μία αεροπορική επιδρομή ή μία ευρύτερη στρατιωτική επιχείρηση στην επιφάνεια του πλανήτη.

Συμπερασματικά ο διαστημικός πόλεμος με τα τρέχοντα επιστημονικά και τεχνολογικά δεδομένα μπορεί να γίνει γνωστός μόνο με ανώτατα κλιμάκια όπου οι αναφορές λαμβάνονται στρατηγικά και ορθολογικά σε αντίθεση με τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης.

β) Η ήπια διαστημική ισχύς των Ηνωμένων Πολιτειών

Παράλληλα οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχειρούν να διευρύνουν την στρατηγική ασφαλείας τους στο διάστημα και να προχωρήσουν στην εξερεύνηση του διαστήματος ξεκλειδώνοντας τα μυστικά τους.

Πιο συγκεκριμένα τον Οκτώβριο πρόκειται να εκτοξευτεί το διαστημικό τηλεσκόπιο << Τζέημς Ουέμπ>> που αποτελεί συνεργασία της NASA της ΕSA δηλαδή της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας και της αντίστοιχης διαστημικής υπηρεσίας του Καναδά. Αυτό το διαστημικό τηλεσκόπιο νέας γενιάς θα επιτρέψει στην επιστημονική κοινότητα να εξάγει συμπεράσματα για το απώτατο παρελθόν του σύμπαντος, καθώς πρόκειται να αναλύσει το αρχαιότερο φως του. Ταυτόχρονα θα εντοπίσει τον σχηματισμό γαλαξιών και πλανητών, πέραν των ορίων του ηλιακού μας συστήματος.

Τον επόμενο Ιούλιο θα πραγματοποιηθεί η εκτόξευση του διαστημοπλοίου Δόκιμης Ανακατεύθυνσης Διπλού Αστεροειδούς ( DART ) της NASA που πρόκειται να εξετάσει αν είναι εφικτή η εκτροπή αστεροειδών που κατευθύνονται προς την Γη. Στην συνέχεια θα προσεγγίσει τους Διδύμους, ένα ζευγάρι αστεροειδών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο. Με δοκιμαστική πρόσκρουση, το DART πρόκειται να επιχειρήσει να αλλάξει την τροχιά του μικρότερου αστεροειδούς, του << Διμόρφου>>. Ενώ μία ακόμη αποστολή η << Lucy>> που θα εκτοξευτεί τον Οκτώβριο και θα πραγματοποιήσει διελεύσεις στο εσωτερικό της τροχιάς του Δία με σκοπό να μελετήσει τους Τρώες μία ομάδα αστεροειδών που κινείται στην τροχιά του πλανήτη, αλλά σε τροχιά εκατομμυρίων χιλιομέτρων εγκλωβισμένη στο βαρυτικό πεδίο του πλανήτη γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος.