Η μοναδική Αρίθα Φράνκλιν

Η σπουδαία αμερικανίδα τραγουδίστρια Αρίθα Φράνκλιν πέθανε στις 16 Αυγούστου και, όπως ήταν αναμενόμενο, την είδηση του θανάτου της ακολούθησε ποταμός δηλώσεων και σχολίων στον αμερικανικό και τον αγγλοσαξονικό κυρίως κόσμο – στον ελληνικό κόσμο τα σχόλια ήταν σημαντικά λιγότερα.

Τι “RIP”- “Αναπαύσου εν ειρήνη”, τι “βασίλισσα της καρδιάς μας, η βασίλισσα της σόουλ”, τι “θα σε θυμόμαστε πάντα”. Ό,τι κλισέ ήταν να επιστρατευτεί, επιστρατεύτηκε. Τα κλισέ όμως δεν ήταν τα χειρότερα, ούτως ή άλλως αυτά κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ κάθε φορά που πεθαίνει κάποιος διάσημος. Το πιο δυσάρεστο ήταν η υποκρισία των καλλιτεχνών και των «ανθρώπων των τεχνών», που επιμένουν για το πόσο τους επηρέασε η τέχνη της Αρίθα Φράνκλιν.

Πώς όμως είναι δυνατόν να έχει επηρεάσει η Αρίθα Φράνκλιν τραγουδίστριες όπως τη Μπιγιόνσε, τη Νίκι Μινάζ, τη Ριάνα; Τι κοινό μπορεί να έχει η Αρίθα Φράνκλιν, εκτός από το χρώμα του δέρματος, με αυτές τις σημερινές μαύρες τραγουδίστριες οι οποίες γνωρίζουν επίσης τεράστια επιτυχία;

Η Αρίθα Φράνκλιν τραγουδούσε από παιδί σε εκκλησίες Βαπτιστών, έγινε μητέρα ανήλικη και κατάφερε, διά του μοναδικού χαρίσματος της φωνής της –των πέντε οκτάβων!– και της επιλογής συγκεκριμένου ρεπερτορίου, να συνεγείρει γενεές επί γενεών. Ταυτίστηκε με το “Respect”, τραγούδι που ερμήνευσε για πρώτη φορά το 1967, το οποίο έγινε ύμνος για εκατομμύρια γυναίκες αλλά και για όσους διεκδικούσαν πολιτικά δικαιώματα. Το “Respect” ήταν ταυτόχρονα και ένα τραγούδι που χορευόταν –και θα χορεύεται– με μανία, αποδεικνύοντας ότι μπορείς να διεκδικείς το σεβασμό των άλλων χορεύοντας στο ρυθμό ενός σόουλ τραγουδιού και όχι ακούγοντας εμβατήρια ή πεισιθάνατα «έντεχνα».

Η Αρίθα Φράνκλιν τραγουδούσε και ό,τι ερμήνευε το έκανε δικό της –δοκιμάστε να ακούσετε, μεταξύ άλλων, την άρια “Nessun dorma” από τη Νόρμα του Μπελίνι (1998). Τραγουδούσε και πουλούσε εκατομμύρια δίσκους και βραβευοταν για την τέχνη της χωρίς να προτάξει ποτέ την προσωπική της ζωή, τα προβλήματα της υγείας της, των οικογενειακών της σχέσεων. Δεν κατέφυγε ποτέ σε σέξι εμφανίσεις για να «ντύσει» ασήμαντα και μονότονα τραγούδια (βλ. Νίκι Μινάζ και Ριάνα), δεν ζήτησε ποτέ να της δώσουν το Λούβρο –όπως έκανε πρόσφατα η Μπιγιόνσε– για να τραγουδήσει ημίγυμνη ένα τραγούδι που ουδείς θα θυμάται μετά από λίγο καιρό, δεν δημοσιοποιούσε τις εγκυμοσύνες της για να κρατηθεί στον αφρό της επικαιρότητας, δεν απασχολούσε την κοινή γνώμη με τα κιλά της. Ακόμη και τις περιόδους που υπήρξε υπέρβαρη, η Αρίθα Φράνκλιν έβγαινε στη σκηνή ή έμπαινε στο στούντιο ηχογράφησης για να κάνει αυτό που ήξερε όσο λίγοι ομότεχνοί της: να τραγουδήσει με τη φωνή της, και να ορίσει, όπως μοναδικά σημείωσε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, τι σημαίνει να είσαι Aμερικανός, μαύρος αλλά και λευκός.

Βεβαίως και ήταν ντίβα η Αρίθα Φράνκλιν, βεβαίως και δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί της σε ό,τι αφορούσε την τέχνη και τις δημοκρατικές της πεποιθήσεις, βεβαίως και δεν έπαψε ποτέ να φορά τις αγαπημένες της γούνες – ας τη συγχωρήσουν οι φιλόζωοι. Και όχι, η Αρίθα Φράκλιν δεν ήταν η φωνή του Θεού, όπως εγράφη κατά κόρον: ήταν η φωνή μιας τραγουδίστριας που ήταν μια κατηγορία από μόνη της.

ΥΓ. Ο μόνος γνωστός Έλληνας που σχολίασε την απώλεια της Αρίθα Φράνκλιν ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Προφανώς η Αρίθα Φράνκλιν δεν θεωρήθηκε αρκετά «λαϊκή», ούτε αρκετά «αριστερή», και ας είχε επιλεγεί για να τραγουδήσει στην κηδεία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968 και στην ορκωμοσία του Μπαράκ Ομπάμα, του πρώτου μαύρου προέδρου των ΗΠΑ, το 2009.

http://booksjournal.gr/slideshow/item/2775-h-monadikh-aretha-franklin