Η αφέλεια στις Ελληνοτουρκικές Σχέσεις

Η σημερινή κατάσταση των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων σε τίποτα δε θυμίζει τις σχέσεις των δυο χωρών στις αρχές του 21ου αιώνα. Οι κουμπαριές και οι χοροί έπαψαν, αφού τους διαδέχτηκαν τα συνεχή πολεμικά επεισόδια και η πρόσφατη (πλέον πάνω από 120 ημερών) σύλληψη Ελλήνων στρατιωτικών από τις τουρκικές αρχές. Στο δημόσιο πολιτικό διάλογο κυριαρχεί μια αντίληψη την οποία πρόσφατα χρησιμοποίησε και η πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, στην προσπάθεια της να δικαιολογήσει την παρουσία της στην τελετή ορκωμοσίας του Ερντογάν ως νέου προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, ότι κρατά ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με τους γείτονες.

Πρόβλημα επικοινωνίας ή πρόβλημα ισχύος;

Η ελληνική εξωτερική πολιτική για πολλά χρόνια με ενορχηστρωτή την τότε κυβέρνηση Σημίτη, αποφάσισε να ευθυγραμμίσει την πολιτική της με το ευρωπαϊκό όραμα της Τουρκίας. Η στρατηγική της “εξημέρωσης του θηρίου” βελτίωνε τις διμερείς επαφές σε καθημερινό επίπεδο προσφέροντας τη δικαιολογία στη χώρα μας ότι μπορεί να συνομιλεί με το γείτονα της, ενώ η Τουρκία την εκμεταλλεύτηκε για να προωθήσει την ευρωπαϊκή της ατζέντα χωρίς ελληνικά προσκόμματα. Βεβαίως, κανένα διμερές ζήτημα δεν λύθηκε ενώ οι τουρκικές προκλήσεις συνεχίστηκαν αμείωτες.

Η παρουσία Ερντογάν ενώ αρχικά δημιούργησε προσδοκίες και χαρακτηρίστηκε ως μια ήρεμη περίοδος σε σχέση με το παρελθόν, επέτεινε τα προβλήματα και δημιούργησε νέες εντάσεις, οι οποίες αν και μεταφράστηκαν ως πολιτική διέξοδος λόγω των εκλογικών διαδικασιών της Τουρκίας, συνεχίζονται και αναβαθμίζονται.

Έτσι, τι κι αν έγινε κουμπάρος, τι κι αν χόρεψε ζεϊμπέκικο, τι κι αν ήρθε στην Αθήνα, το θηρίο δεν εξημερώθηκε, αποκαλύπτοντας τη φενάκη των ηγεσιών της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ότι δηλαδή το πρόβλημα δεν είναι οι δίαυλοι επικοινωνίας με τους γείτονες αλλά η ανισορροπία ισχύος που παγιώθηκε και επεκτείνεται όσο περνούν τα χρόνια.

Η ομηρεία των δύο στρατιωτικών αποκάλυψε το στρουθοκαμηλισμό
Με το να μην αντιμετωπίζεις τα προβλήματα, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Αυτή η ρήση δεν πρέπει να διαφεύγει από κανένα υπεύθυνο πολιτικό όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά ιδιαίτερα αυτή την περίοδο καθώς ο Ερντογάν παραμένει ο κυρίαρχος πολιτικά δρων στη γείτονα χώρα, αφού έχει καταφέρει να πνίξει κάθε εσωτερική προσπάθεια αποδυνάμωσης του, είτε με δημοκρατικά είτε με μη δημοκρατικά μέσα.

Η αναγνώριση της κυριαρχίας Ερντογάν είναι δεδομένη. Η καταφατική συμπόρευση όμως μαζί του δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε δικαιολογημένη όσο διατηρεί έγκλειστους Έλληνες στρατιωτικούς με τη μορφή ομηρείας. Η παρουσία Ελλήνων πολιτικών στο πλάι του αυταρχικού ηγέτη δεν τους προσδίδει κύρος ούτε δικαιολογείται με την πρόφαση των διαύλων επικοινωνίας. Τόσο η παρούσα όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Κανείς όμως δεν κατάφερε να αποτρέψει ούτε τα θερμά επεισόδια ούτε τα πρόσφατα περιστατικά που δημιουργούν στη χώρα μας ανυπολόγιστες συνέπειες.

Το ευχολόγιο του προέδρου του κόμματος “το Ποτάμι”, Σταύρου Θεοδωράκη για την άρση της ανασφάλειας του Ερντογάν μετά τα εκλογικά αποτελέσματα και την άμεση απελευθέρωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών καθώς και η δικαιολόγηση της παρουσίας της πρώην Υπ.Εξ. Ντόρας Μπακογιάννη, ως κίνηση διατήρησης των διαύλων επικοινωνίας, δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η σημερινή αντιμετώπιση της Τουρκίας από το ελληνικό πολιτικό σύστημα. 

Από την αφέλεια στη συνειδητοποίηση

Το πρώτο βήμα της ελληνικής πλευράς πρέπει να είναι η συνειδητοποίηση της κατάστασης. Η ισχύς και μόνο αυτή είναι ο παράγοντας που μπορεί να δημιουργήσει τα αντίβαρα στην ανεξέλεγκτη τουρκική προκλητικότητα. Το πρώτο ουσιαστικό βήμα έγινε την περίοδο 2012-2014 επιτρέποντας στην Ελλάδα να δημιουργήσει τρίγωνα ασφάλειας στην περιοχή (Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ, Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος) καθιστώντας τη χώρα μας παίκτη στα τεκταινόμενα της Ανατολ. Μεσογείου.

Η Ελλάδα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιδιώξει την αποξένωση Ερντογάν αλλά την δική της ενδυνάμωση, παρασύροντας και γειτονικές χώρες που βρίσκονται στο δίχτυ της τουρκικής επιρροής. Να κρατήσει στάση ενδεικτική του κλίματος, έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα. Οι ασόβαρες δηλώσεις για το εσωτερικό ακροατήριο στις οποίες αρέσκεται η παρούσα κυβέρνηση δια στόματος Π. Καμμένου, τα γλέντια και τα χειροκροτήματα δεν είναι σημάδια συνειδητοποίησης. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δηλώνουν αφέλεια. Στη χειρότερη, δουλοπρέπεια.