Ελλάδα – Τουρκία. Σε πορεία συγκρούσεως;

Από τον Στέλιο Παρασκευόπουλο

Η Τουρκία από την πρώτη ημέρα του Έθνους της χαράσσει εθνική στρατηγική. Τις Συμφωνίες της ήττας της, όπως αυτή των Σεβρών, φροντίζει να μην τις επικυρώνει στο κοινοβούλιο της. Τις Συνθήκες της νίκης της, όταν τις υπογράφει, όπως αυτή της Λωζάννης, φροντίζει να καταστρατηγεί τις υποχρεώσεις της. Και τις Συνθήκες που δεν την ικανοποιούν πλήρως, όπως αυτής της Ζυρίχης, φροντίζει να τις καταργεί με τετελεσμένα γεγονότα όπως η εισβολή στην Κύπρο το 1974

Η δημόσια «on camera» αντιπαράθεση πάνω στα εθνικά μας θέματα μεταξύ των δύο προέδρων, της Ελληνικής και της Τουρκικής Δημοκρατίας, με αφορμή την επίσημη επίσκεψη του κ. Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα, έφερε στην επιφάνεια με τον πιο εναργή πλέον τρόπο κάτι το οποίο ήταν ευρέως γνωστό σε διπλωματικές και μυστικές υπηρεσίες: Τις ακραίες επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδος.

Ωστόσο, αυτό που αιφνιδίασε το ελληνικό πολιτικό σύστημα ήταν το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της γείτονος χώρας ανακοίνωσε τις απειλές του επί ελληνικού εδάφους. Πριν επιχειρηθεί όμως να απαντηθεί το «που το πάει η Τουρκία;», επιβάλλεται να επισημανθεί ένα άλλο αλγεινό γεγονός, ότι οι απροκάλυπτες επιθετικές αναφορές του κ. Ερντογάν αντί να συσπειρώσουν την πολιτική τάξη της Ελλάδος ώστε να απαντήσει ενωμένη, την βρήκαν –όπως σε κάθε άλλο μείζον θέμα στο παρελθόν- διαιρεμένη και σφοδρά αντιπαρατιθέμενη μεταξύ της προς ίδιον κομματικό όφελος.

Αλλά το πιο θλιβερό εξ όλων που αποκαλύφθηκε, που ίσως λίγοι το αντελήφθησαν, είναι η ολιγωρία –για να μην ειπωθεί ο ενδοτισμός- που επί δεκαετίες τώρα διακατέχει το πολιτικό μας σύστημα. Ο κ. Ταγίπ Ερντογάν δεν θα έφθανε ποτέ στο σημείο να απειλεί απροσχημάτιστα την Ελλάδα, εάν προηγουμένως δεν είχε προηγηθεί μια μακρά πορεία ολέθριων σφαλμάτων εκ των περισσοτέρων που κυβέρνησαν ετούτη τη χώρα. Και το τέλος αυτής της μακράς εσφαλμένης πορείας, οδηγεί σήμερα την Τουρκία στα εξής κατά σειρά δεδομένα – πλεονεκτήματα:

α). Ο μουσουλμανικός μειονοτικός πληθυσμός της ελληνικής Θράκης να έχει μετασχηματιστεί (δια στόματος τουρκικής εξωτερικής πολιτικής) ως εθνική τουρκική μειονότητα, με βάση την θρησκεία και τη γλώσσα.

β). Η γειτονική χώρα και οι ηγέτες της να εμφανίζονται ως εγγυητές της συγκεκριμένης μειονότητας.

γ). Να αμφισβητούνται, και να είναι εν δυνάμει αντικείμενο διμερών συνομιλίων ή διεθνούς διαιτησίας, τα θαλάσσια σύνορα, η ελληνικότητα του Αιγαίου και των ελληνικών νησιών.

δ). Να απειλείται η οικουμενικότητα του Ελληνισμού με την εν δυνάμει μετατροπή της Κύπρου σε κράτος ελεγχόμενο από την Τουρκία, πλήρως αποκομμένο από το Αιγαίο και τον ελλαδικό κορμό. Αυτά τα σημεία – πλεονεκτήματα, συναθροιζόμενα με την διαρκώς αυξανόμενη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας και με την οικονομική ανέχεια της Ελλάδος, που οδηγούν αναπόδραστα;

Ο καθένας μπορεί να εξάγει συμπεράσματα και να μπει σε «μαύρες σκέψεις». Από μόνο του το «μειονοτικό» στη Θράκη μπορεί να πυροδοτήσει εξελίξεις. Είναι στα χέρια της Τουρκίας (όπως νομίζει) ένα εργαλείο με το οποίο θα μπορεί να αμφισβητήσει ανά πάσα στιγμή τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και να προχωρήσει στη συνέχεια στη διχοτόμηση του Αιγαίου μέχρι τη Γαύδο.

Το ίδιο επιχειρεί να επιτύχει ετούτη την ώρα, όποιος δεν το αντιλαμβάνεται, στην Α. Μεσόγειο και στο Αιγαίο (αμφισβήτηση Καστελόριζου), διχοτομώντας μεγάλα τμήματά τους, στηριζόμενη στην σκοπίμως άλυτη υπόθεση της Κύπρου και στο στοιχείο (μειονοτικό) των Τουρκοκυπρίων που δεν ξεπερνούν το 18% του πληθυσμού. Γιατί, λοιπόν, στο μέλλον, στην τακτική της Μεγαλονήσου, η Τουρκία να μην παίξει με το ίδιο εργαλείο, αυτό της μειονότητος, στην ελληνική Θράκη ή, να μην επιδιώξει απόσχιση στο πρότυπο του Κοσσυφοπεδίου; Μια σειρά γεγονότων στην ελληνική Θράκη μόνο τυχαία δεν μπορούν να χαρακτηριστούν.

Στις ευρωεκλογές του 2014 συμμετείχε στη Θράκη αμιγώς πολιτικός μουσουλμανικός σχηματισμός, υποστηριζόμενος και χρηματοδοτούμενος από το Προξενείο της Τουρκίας στην Κομοτηνή, το «Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας» (ΚΙΕΦ), το οποίο ήρθε πρώτο έναντι όλων των άλλων. Απέσπασε στο νομό Ροδόπης το 42,82% και στο νομό Ξάνθης το 25,89% των ψήφων. Τους τελευταίους έξι μήνες, επίσης, επισκέφθηκαν την ελληνική Θράκη ανώτατοι πολιτειακοί και πολιτικοί παράγοντες της Τουρκίας. Εκτός του κ. Ταγίπ Ερντογάν πρόσφατα, με την ιδιότητα του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, στη Θράκη βρέθηκαν ο πρωθυπουργός της χώρας κ. Μπιναλί Γιλντιρίμ και ο αντιπρόεδρος κ. Χακάν Τσαβούσογλου. Προφανώς όλα αυτά έχουν στοχεύσεις και υποκρύπτουν βλέψεις. Εξ ου και το θέμα αναθεωρήσεως της Συνθήκης της Λωζάννης που έχει ανακινήσει ο κ. Ερντογάν, όπως βέβαια οι όχι και τόσο αθέλητες δηλώσεις του εδώ στην Αθήνα ότι, η μειονότητα (οι ομοεθνείς του, όπως αποκάλεσε τους Έλληνες Μουσουλμάνους) υπολείπεται κατά πολύ του κατά κεφαλήν εισοδήματος των Ελλήνων.

Όλα αυτά οδηγούν κατευθείαν σε «μαύρες σκέψεις», όπως προαναφέρθηκε. Βέβαια η διεξαγωγή μιας ακραίας καταστάσεως (στρατιωτική αναμέτρηση) είναι πολύ πιο σύνθετη υπόθεση. Είναι πρωτίστως υπόθεση της διεθνούς πολιτικής. Των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ χωρών, των συμμαχιών, των συμφερόντων και των ισορροπιών που διαμορφώνονται παγκοσμίως, ιδιαίτερα στη περιοχή της Αν. Μεσογείου με την εκμετάλλευση πηγών ενέργειας.

Το …φυτίλι θα ανάψει, αν το θελήσουν οι «μεγάλοι παίκτες». Ο πόλεμος θα γίνει εάν πρόκειται να εξυπηρετηθούν τεράστια οικονομικά συμφέροντα, τα οποία οι «υπηρέτριες» του συστήματος θα έχουν αρνηθεί να διεκπεραιώσουν …ειρηνικώς, υπερεκτιμώντας την θέση τους, τις δυνάμεις και τις δυνατότητές τους. Ας μη αγνοείται ότι το…φυτίλι άναψαν στην Κύπρο το 1974 οι Η.Π.Α., με την σιωπηρή συγκατάθεση της τότε Σοβιετικής Ενώσεως (εκμεταλλευόμενη προφανώς την αβελτηρία του τότε στρατιωτικού καθεστώτος των Αθηνών).

Και οι κομματικοί πανηγυριστές της ελληνικής διπλωματίας ας είναι σήμερα πιο φειδωλοί στα συμπεράσματά τους πριν κατακαθίσει ο «κονιορτός» στη Μ. Ανατολή και την Αν. Μεσόγειο. Δεν είναι ακόμη σίγουρο ότι το γεωπολιτικό παιγνίδι γυρίζει υπέρ των συμφερόντων της Ελλάδος λόγω της σημερινής «τριβής» των Η.Π.Α. με την Τουρκία.

Οι σχέσεις των συμφερόντων είναι κάτι σαν την κινούμενη άμμο και η σημερινή «τριβή» μπορεί να κυλήσει αύριο –με ή χωρίς Ερντογάν- σε αμοιβαίο έρωτα. Ανέκαθεν, από τα χρόνια του «Ψυχρού Πολέμου» η Τουρκία για τις Η.Π.Α. ήταν (και είναι) το πρώτο γεωπολιτικό «οικόπεδο». Ανέκαθεν τα συμφέροντα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής εκλαμβάνουν την Τουρκία και την Ελλάδα (σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ) ως έναν ενιαίο χώρο απέναντι στα σχέδια της επί της σημερινής Ρωσίας. Και αυτά τα σχέδια δεν έχουν αποσυρθεί από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Και το πιθανότερο η έλευση του κ. Ερντογάν στην Ελλάδα, με «μεσίτη» την κυβέρνηση των Αθηνών, να ήταν «δάκτυλος» του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών και ταυτόχρονα «δώρο» προς την Τουρκία σε μια κίνηση αποκαταστάσεως των σχέσεων της με την Ευρώπη.

Εάν ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας εξαιτίας του εθνικιστικού και του απρόβλεπτου χαρακτήρα του χάλασε τη «συνταγή» είναι κάτι που θα φανεί στο άμεσο προσεχές μέλλον. Αυτό πάντως που παρατηρήθηκε κατά την διήμερη παραμονή του στην Ελλάδα είναι ό,τι, οι δηλώσεις του, την δεύτερη ημέρα, κατά την διάρκεια της επισκέψεως του στην Κομοτηνή, ήταν κατά πολύ μαζεμένες από αυτές της πρώτης ημέρας στην Αθήνα.

Και θα είναι αφελές να πιστεύει κανείς ότι ο «Σουλτάνος» υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση επειδή … έπεσε στον τοίχο του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου και του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Ενδοτισμός;

Στα καθ’ ημάς: Από την Ελλάδα δεν εκλείπουν οι «αβελτηρίες» και η ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής. Από την πλευρά της η Τουρκία χαράσσει πολιτική «στρατηγικού βάθους» και χρόνια τώρα…έχει ανάψει το φυτίλι «βραδείας καύσεως».

Στην τουρκική εξωτερική πολιτική υπάρχει ένα γνωμικό το οποίο συχνά ανταλλάσσουν μεταξύ τους με νόημα οι Τούρκοι διπλωμάτες: «Ο Τούρκος κυνηγάει τον λαγό με αραμπά»· δηλαδή χωρίς να βιάζεται…

Αξίζει να γίνει η υπόμνηση κάποιων «σταθμών» διαχρονικής αμέλειας της ελληνικής πολιτικής πλευράς, ενδεχομένως με διαστάσεις ενδοτισμού – γραικυλισμού, που είχαν ως απόρροια την ενδυνάμωση της στρατηγικής και των απαιτήσεων της γείτονος.

Πολύς, λοιπόν, λόγος γίνεται για την Συνθήκη της Λωζάννης, το 1923. Την επικαλείται, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία χώρα, η Ελλάδα και η Τουρκία. Η συνθήκη της Λωζάννης, εκτός όλων των άλλων, διασφάλιζε την παρουσία των πληθυσμών που δεν αντηλλάγησαν (Χριστιανών και Μουσουλμάνων) και παρέμειναν στα μέρη όπου ζούσαν, και εξασφάλιζε το αυτοδιοίκητο στους κατοίκους των ελληνικών νησιών που παραχωρήθηκαν στην Τουρκία (ας μην αγνοείται ότι η Ελλάς ήταν η ηττημένη χώρα και είχε προηγηθεί η Μικρασιατική καταστροφή). Έτσι, στην Κωνσταντινούπολη παρέμειναν κάπου 120.000 Έλληνες Χριστιανοί και στη ελληνική Θράκη περίπου 80.000 Μουσουλμάνοι.

Σήμερα στη Κωνσταντινούπολη δεν υπάρχουν παραπάνω από 5 – 6.000 Έλληνες ενώ στη Θράκη διαβιούν κοντά στους 150.000 Μουσουλμάνους. Στη μία περίπτωση ο χριστιανικός πληθυσμός μειώθηκε κατά 95% και στην άλλη ο μουσουλμανικός πληθυσμός αυξήθηκε κατά 50%.

Το 1923 υπήρχαν στην Δυτική Θράκη για τους Μουσουλμάνους 86 Δημοτικά Σχολεία και σήμερα απαριθμεί 240 Δημοτικά Σχολεία, 5 Γυμνάσια, 2 Λύκεια και 2 ιεροσπουδαστή- ρια. Σήμερα στη Δυτική Θράκη εκδίδονται 4 εφημερίδες, δεκάδες περιοδικά και λειτουργούν ραδιοφωνικοί σταθμοί. Αντίθετα στην Κωνσταντινούπολη έκλεισαν τα περισσότερα ελληνικά σχολεία, έκλεισε η Θεολογική Σχολή της Χάλκης και εκδίδεται μόνο μία εφημερίδα. Στην Ίμβρο και την Τένεδο (που παραχωρήθηκαν στην Τουρκία) όλος ο ελληνικός πληθυσμός εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει σταδιακά τα πάτρια εδάφη εξαιτίας των απαλλοτριώσεων της ιδιοκτησίας του, της εσκεμμένης βαριάς φορολογήσεως και της εγκαταστάσεως φυλακών με εκατοντάδες Τούρκους βαρυποινίτες, οι οποίοι τις νύχτες αφήνονταν σκοπίμως ελεύθεροι να λεηλατούν τις περιουσίες και να απειλούν τις ζωές των Ελλήνων. Σε όλους αυτούς τους διωγμούς των Ελλήνων και τη συρρίκνωση του Ελληνισμού η Ελλάδα ήταν απούσα.

Που ήταν η μητέρα – πατρίδα να επικαλεσθεί την Συνθήκη της Λωζάννης και να απαιτήσει την τήρησή της; Η Τουρκία από την πρώτη ημέρα του Έθνους της χαράσσει εθνική στρατηγική.

Τις Συμφωνίες της ήττας της, όπως αυτή των Σεβρών, φροντίζει να μην τις επικυρώνει στο κοινοβούλιο της. Τις Συνθήκες της νίκης της, όταν τις υπογράφει, όπως αυτή της Λωζάννης, φροντίζει να καταστρατηγεί τις υποχρεώσεις της. Και τις Συνθήκες που δεν την ικανοποιούν πλήρως, όπως αυτής της Ζυρίχης, φροντίζει να τις καταργεί με τετελεσμένα γεγονότα όπως η εισβολή στην Κύπρο το 1974.

Η εθνική στρατηγική της Τουρκίας ξεδιπλώνεται συνεχώς, αδιαφορώντας για τις αποφάσεις των όποιων διεθνών οργανισμών. Το 1995, χωρίς να έχει αναγνωρίσει το νέο Δίκαιο της Θαλάσσης, η Τουρκική Εθνοσυνέλευση αποφάσισε ότι η τυχόν επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων σε 12 ν. μ. αποτελεί «αιτία πολέμου» (casus belli). Το 1996, με την υπόθεση των Ιμίων, αμφισβήτησε ανοιχτά την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο, επιβάλλοντας τις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες»· δηλαδή, θα πρέπει να συζητηθεί στο εξής το ιδιοκτησιακό καθεστώς κάθε νησιού, νησίδας, βραχονησίδας το οποίο δεν έχει αποδοθεί ρητά στην Ελλάδα από τις διεθνείς Συνθήκες. Σήμερα αμφισβητεί την Συνθήκη της Λωζάννης…

Όλων αυτών, βέβαια, είχε προηγηθεί η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, το 1997, στη Μαδρίτη, όπου η Ελλάδα, δια του πρωθυπουργού της, είχε αναγνωρίσει στην Τουρκία ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο.

Και δύο χρόνια αργότερα, στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενώσεως στο Ελσίνκι, δια του ιδίου πρωθυπουργού, η Ελλάδα, χωρίς «δείγμα γραφής», έκανε δεκτή την τουρκική υποψηφιότητα με το αβέβαιο αντάλλαγμα της επιλύσεως των ελληνοτουρκικών διαφορών μέχρι το 2004. Έκτοτε, από την καταληκτική ημερομηνία, πέρασαν 13 χρόνια και όχι μόνο δεν επιλύθηκαν οι διαφορές, αλλά πολλαπλασιάστηκαν επικίνδυνα.

Μήπως ήρθε η ώρα η πολιτική της «παρατάσεως» και των «καθυστερήσεων» που ασκεί η Ελλάδα να παραχωρήσει την θέση της σε μια ενιαία εθνική στρατηγική; Όσο βέβαια υπάρχουν ακόμη τα περιθώρια…

ΠΗΓΗ: BOULEVARD  Mηνιαία freepress εφημερίδα